«Սուրբ Շողակաթ եկեղեցի (Վաղարշապատ)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ |
||
Տող 66.
Շողակաթ եկեղեցուց հարավ-արևմուտք պեղումներով բացվել են բազմաստիճան որմնախարիսխի վրա բարձրացող, սրբատաշ [[տուֆ]]ից կառուցված միանավ եկեղեցու (4-րդ դար) ավերակները։ Հարավային պատին արտաքինից կից է փոքր կիսաշրջանաձև մի [[աբսիդ]], որով հավանաբար ավարտվել է սյունասրահը։ Մուտքերը երկուսն են՝ [[արևմուտք]]ից և [[հարավ]]ից։ Որմնասյուների և բեմի կիսաշրջանաձև աբսիդի անկյունների խարիսխների տրամատները բնորոշ են 4-5-րդ դարերում։
== Պատմություն ==
Երբ Գայանյանց կույսերը՝ թվով 37 հոգի հասնում են Հայոց [[մայրաքաղաք]] Վաղարշապատ, բնակվում են նրա հյուսիս- արևելյան կողմում գտնվող այգիների հնձանում։ Սնվում են իրենց ունեցվածքը վաճառելով, քույրերից մեկն էլ, գիտենալով ապակեգործության արհեստը, ապակյա [[հուլունք]]ներ է պատրաստում ու վաճառում, և կույսերն իրենց կարիքներն այսպես են հոգում։ Երբ հայտնաբերվում են փախստական կույսերը, հայոց թագավորը արքունիքից սպասավորներ է ուղարկում կույսերի կացարանը՝ իր մոտ բերելու Հռիփսիմեին, սակայն կույսերը դիմադրում են։ [[Թագավոր]]ն, իմանալով վերջիններիս դիմադրության մասին, հրամայում է այս անգամ արդեն բռնությամբ իր մոտ բերել Հռիփսիմեին, ինչն էլ նրա սպասավորներն ի կատար են ածում՝ Հռիփսիմեին մինչև արքունիք քարշ տալով և նահատակում են նրան։
[[Պատկեր:Shoxakat church 01.JPG|մինի|ձախից]]
Նույն օրը և նույն տեղում դահիճները սրամահ են անում կույսերից ևս 32 հոգու, ովքեր եկել էին թաղելու սուրբ Հռիփսիմեի մարմինը, սակայն չեն հաջողում, և ապա ևս մեկին, ով հիվանդության պատճառով մնացել էր հնձանում։ Կույսերը նահատակվում են և, [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ|Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի]] վիրապից ելնելուց հետո, նրանց նահատակության վայրում կառուցվում է երեք [[մատուռ]]. առաջինը՝ Սուրբ Հռիփսիմեի գերեզմանի վրա, երկրորդը՝ Սուրբ Գայանեի, և երրորդը՝ հնձանում՝ այն կույսի գերեզմանի վրա, ով հիվանդության պատճառով չկարողանալով միանալ Հռիփսիմեի մարմինը թաղելու համար գնացած քույրերին՝ մնում է հնձանում և այնտեղ էլ նահատակվում։ [[Ագաթանգեղոս]]ը՝ Հռիփսիմյան կույսերի պատմությունը մեզ հասցրած գլխավոր պատմիչը, այս կույսի անունը չի հիշատակում, սակայն հետագայի ավանդությունը նրան Մարիանե անունն է տալիս։ Այս հնձանում էր, երբ երկնքից «կաթեցին» Տիրոջ [[լույս]]ի շողերը։ Այս իսկ պատճառով Սուրբ Մարիանեի մատուռը Սուրբ Շողակաթ անունն է կրում։
Տող 85.
}}Սուրբ Աթանագինեսը Մարիամի՝ Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի տիկնոջ եղբայրն է։ Մանուկ ժամանակ նրան որդեգրել է [[Սեբաստիա]]յի [[եպիսկոպոս]]ը, ձեռնադրել [[քահանա]]։ Իր [[կյանք]]ի ընթացքում ճանաչվել է որպես հրաշագործ, բազում [[հեթանոս]]ների դարձի բերող անհատ։ Եպիսկոպոս ձեռնադրվելուց հետո ավելի նշանավոր է դարձել իր մեծագործություններով։
[[Դիոկղետիանոս]] կայսեր ժամանակ Սուրբ Աթանագինեսը եղել է [[Փոքր Հայք]]ի Պիդաքթո [[քաղաք]]ի եպիսկոպոսը։ Նա ապրել է [[վանք]]ում և մշտապես այցելել է բանտարկյալներին, գոտեպնդել նրանց։ Սուրբ Աթանագինեսը տեղի [[դատավոր]]ին հանդիմանել է, որ բանտերում շատ կան անմեղ ու հանիրավի դատապարտված բանտարկյալներ, ինչը առիթ է դարձել նրա դեմ ևս դաժան հալածանքների։
Նրա հետևից ուղարկված զինվորները, տեղում չգտնելով եպիսկոպոսին, բռնում են նրա աշակերտներին։ Սուրբ Աթանագինեսը, իմանալով կատարվածի մասին, նրանց փնտրելու նպատակով ուղևորվում է Սեբաստիա։ Այնտեղ նա նետվում է բանտ, որտեղ հանդիպում է իր աշակերտներին։ Հետագայում կրելով բազում տանջանքներ՝ նրանք գլխատվում են սեփական վանքում։
Տող 96.
</gallery>
== Տես նաև ==
* [[Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին]]
* [[Սուրբ Հռիփսիմեի եկեղեցի]]
| |||