«Ավստրո-Հունգարական կայսրություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-https://books.google.com/ +https://books.google.am/) |
No edit summary |
||
Տող 62.
Ավստրո-Հունգարիան մտնում էր [[Կենտրոնական ուժեր]]ի դաշինքի մեջ [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ի ժամանակ: Այն գրեթե ռազմական տեսանկյունից կործանվել էր, երբ կնքվեց [[Վիլլա Գյուստի զինադադար]]ը 1918 թվականի նոյեմբերի 3-ին: [[Հունգարիայի թագավորություն (1920–46)|Հունգարիայի թագավորություն]]ը և [[Ավստրիայի առաջին հանրապետություն]]ը դարձան կայսրության իրավահաջորդ, բացի այդ, շատ սլավոնական երկներ անկախացան` այդ թվում [[Չեխոսլովակիայի առաջին հանրապետություն]]ը, [[Լեհաստանի երկրորդ հանրապետություն]]ը և [[Հարավսլավիայի թագավորություն]]ը, ինչպես նաև շատ տարածքներ անցան հաղթանակած կողմ [[Ռումինիայի թագավորություն|Ռումինիային]]:
==Կազմվածք և անվանում==
[[Պատկեր:Pietzner, Carl (1853-1927) - Emperor Franz Josef I - ca 1885.jpg|thumb|right|Ֆրանց Ժոզեֆ I: (1885)]]
Կայսրության պաշտոնական լրիվ անվանումն էր '''Ռեյխսրատում ներկայացված թագավորություններն ու հողերը, ինչպես նաև Սուրբ Ստեֆանի հունգարական թագի հողեր''':
[[Գերմաներեն]]` ''{{lang|de|Die im Reichsrat vertretenen Königreiche und Länder und die Länder der Heiligen Ungarischen Stephanskrone}}''
[[Հունգարերեն]]` ''{{lang|hu|A Birodalmi Tanácsban képviselt királyságok és országok és a Magyar Szent Korona országai}}''
[[Հաբսբուրգ-Լորիենների արքայատոհ|Հաբսբուրգ]] միապետը կառավարում էր [[Ավստրիայի կայսրություն]]ը<ref name="title"/> over the western and northern half of the country that was the [[Austrian Empire]] ("Lands Represented in the Imperial Council", or [[Cisleithania]])<ref name=ah1911/> և [[Հունգարիայի թագավոր]]ը`<ref name="title"/> [[Հունգարիայի թագավորություն]]ը ("[[Սուրբ Ստեֆանի հունգարական թագի հողեր]]" կամ [[Տրանսիլվանիա]])<ref name=ah1911/>: Յուրաքանչյուրը լիովին անկախ էր, բացառությամբ մի քանի միասնական կառույների (հիմնականում [[դիվանագիտություն|արտաքին հարաբերություններ]] և պաշտպանություն)<ref name="responsible"/>:
Որոշ տարածքներ, ինչպիսիք են [[Գալիսիա (Արևելևյան Եվրոպա)|Լեհական Գալիսիա]]ն և Խորվաթիան ունեին ինքնավարության կարգավիճակ, յուրաքանչյուրը սեփական կառավարությամբ:
Ավստրիայի և Հունգարիայի տարբերությունը կայանում էր, նրանում, որ նրանց բնակչությունը ուներ տարբեր քաղաքացիություն, որևէ մեկը կարող էր լինել Ավստրիայի կամ Հունգարիայի քաղաքացի, բայց երբեք երկուսը միասին<ref>{{cite book |url=https://books.google.com/?id=EvCfTIsTOskC&pg=PA401 |title=Austria-Hungary and the Successor States: A Reference Guide from the Renaissance to the Present |author=Eric Roman |page=401 |publisher=Infobase Publishing |year=2009 |isbn=9780816074693 |accessdate=1 January 2013 }}</ref><ref>{{cite book |url=https://books.google.com/?id=q48xAQAAIAAJ&q=austria-hungary+%22common+citizenship%22 |title=The New Encyclopædia Britannica |year=2003 |isbn=9780852299616 |accessdate=1 January 2013 }}</ref>: Սա նաև նշանակում էր քաղաքացիները ունեին ավստրիական կամ հունգարական անձնագրեր<ref>{{cite web |url=http://epa.oszk.hu/00600/00691/00036/15.html |first=Ferenc Tibor| last=Szávai |title=Könyvszemle (Book review): Kozári Monika: ''A dualista rendszer (1867–1918)'': Modern magyar politikai rendszerek |work=Magyar Tudomány |issue=2006/12 |page=1542 |language=Hungarian |accessdate=20 July 2012 }}</ref><ref>{{cite book |url=http://tortenelemszak.elte.hu/data/25756/SzavaiFeri.pdf |first=Ferenc |last=Szávai |title=Osztrák–magyar külügyi ingatlanok hovatartozása a Monarchia felbomlása után |language=Hungarian| page=598 |year=2010 }} {{dead link|date=October 2015}}</ref>: Իսկ Խորվաթիա-Սլովենիա-Դալմաթիայի թագավորության քաղաքացիները ունեին իրենց սեփական անձնագրերը: Այս անձնագրերում գրվում էր խորվաթերեն և ֆրանսերեն լեզուներով<ref>Antun Radić, "Hrvatski pašuši (putnice)" Dom, 15 January 1903, page 11)</ref>: Հայտնի չէ, թե ինչ անձնագրեր են օգտագործել Բոսնիա-Հերցեգովինայում:
Հունգարիայի թագավորությունը միշտ ունեցել է սեփական խորհրդարանը, իսկ Ավստրիայի կայսրությունը ստեղծեց իր խորհրդարանը 1804 թվականին<ref>"In 1804 Emperor Franz assumed the title of Emperor of Austria for all the Erblande of the dynasty and for the other Lands, including Hungary. Thus Hungary formally became part of the Empire of Austria. The Court reassured the diet, however, that the assumption of the monarch’s new title did not in any sense affect the laws and the constitution of Hungary." {{Citation|last=Laszlo|first=Péter|title=Hungary's Long Nineteenth Century: Constitutional and Democratic Traditions |publisher= Koninklijke Brill NV, Leiden, the Netherlands |year=2011|page=6}}</ref>:
== Ծանոթագրություններ ==
| |||