«Ռուսական իշխանություններ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Նոր էջ «'''Ռուսական իշխանություններ''' (XII—XVI դդ), պետական կազմավորումներ ժամանակակից Ռուսաստանի, Ուկրա...»: |
|||
Տող 8.
Հին ռուսական պետությունը՝ [[Կիևյան Ռուսիա|Կիևյան Ռուսիան]], սկզբնապես բաղկացած է եղել ցեղային իշխանություններից, բայց Ռյուրիկովիչների կողմից տեղական ազնվականներին դուրս մղելու պատճառով սկսեցին ի հայտ գալ առանձին իշխանություններ, որոնց գլուխ կանգնած էին իշխող դինաստիայի կրտսեր ճյուղի ներկայացուցիչները: Պետության մասնատման սկիզբ, որպես այդպիսին, ընդունված է համարել [[Յարոսլավ Իմաստուն]]ի կողմից Ռուսիայի բաժանումը իր որդիների միջև (1054 թվական): Հաջորդ կարևոր շրջափուլը եղել է իշխանների Լյուբեչյան համագումարի որոշումը՝ «յուրաքանչյուրը թող պահպանի իր հայրենական տունը» (1097), բայց [[Վլադիմիր Մոնոմախ]]ը և իր ավագ որդին ու ժառանգորդ [[Մստիսլավ Մեծ|Մստիսլավ Մեծը]] զավթումների և դինաստիական ամուսնությունների միջոցով կարողացան վերադարձնել կիևահպատակ բոլոր իշխանությունները:
Մստիսլավի մահը (1132 թվական) ընդունված է համարել քաղաքական մասնատվածության ժամանակաշրջանի սկիզբ (խորհրդային մարքսիստական պատմագրության մեջ՝ ավատատիրական մասնատվածության), սակայն Կիևյան պետությունը դեռևս մի քանի տասնամյակներ շարունակում էր մնալ ոչ միայն որպես ֆորմալ կենտրոն, այլ նաև հզոր իշխանություն, որի ազդեցությունը ծայրամասերի վրա չէր անհետացել, միայն թուլացել էր՝ համեմատած XII դարի առաջին քառորդի հետ: Կիևյան իշխանը մինչև դարի կեսերը շարունակում էր տնօրինել Տուրովյան, Պերեյասլավյան և Վլադիմիրո-Վոլինյան իշխանությունները և Ռուսիայի յուրաքանչյուր շրջանում ունեցել է թե հակառակորդներ, թե կողմնակիցներ: Կիևից առանձնացել են Չեռնիգովո-Սևերյան, Սմոլենսկյան, Ռոստով-Սուզդալյան, Մուրոմո-Ռյազանյան, Պերեմիշլյան և Տերեբովլյան իշխանությունները և
Համընթաց շարունակվում էր նոր ուդելների ձևավորման գործընթացը (
Հաջորդիվ ներկայացվում է այն ութ իշխանությունների (ներառյալ Նովգորոդյան հանրապետության) համառոտ պատմությունը, որոնք, որպես կանոն, հետազոտողների կողմից առանձնացվում են այն դեպքերում, երբ անհրաժեշտ չի լինում դիտարկել վերը նշված ռուսական բոլոր իշխանությունները, որոնք առաջացել են [[Հին Ռուսիա]]յի անկման հետևանքով: Որպես կանոն, ստորև թվարկվող իշխանությունները առանձնանում են զբաղեցրած բացառիկ մեծ տարածքով, քաղաքական և տնտեսական հզորությամբ, իսկ տարբեր ժամանակներում այստեղ իշխողները՝ համառուսական մասշտաբի ամբիցիաներով: Տես նաև՝ XII-XV դարերի ռուսական իշխանությունների լրից ցանկը:
|