«Օնոն»–ի խմբագրումների տարբերություն

գետ
Content deleted Content added
Նոր էջ «{{Տեղեկաքարտ Գետ |Անվանում = Օնոն |Բնագիր անվանում = Օնոն Գոլ |Պատկեր = Onon.jpg |Պատկերի չափ = |Նկարա...»:
(Տարբերություն չկա)

07:46, 7 հունվարի 2017-ի տարբերակ

Օնոն - գետ, որը հոսում է հյուսիս-արևելյան Մոնղոլիայի և Ռուսաստանի Անդրբայկալյան երկրամասի տարածքում և կազմում է Շիլկայի աջ մասը։

Օնոն
Բնութագիր
Երկարություն1032
Ավազանի մակերես96 200 կմ²
ԱվազանՇիլկա/Ամուր
Ջրի ծախս191 (12 կմ գետաբերանից)
Ջրահոսք
Ակունքի տեղակայումՀենտեյ լեռ
ԳետաբերանՇիլկա
Գետաբերանի տեղակայումՇիլկա
Կոորդինատներ
Տեղակայում
Հոսող հոսքերAga River?, Borzya River?, Unda?, Kyra?, Agutsa?, Baldzha?, Ilya? և Turga?
ԵրկիրՄոնղոլիյա/Ռուսաստան
ԵրկրամասՌուսաստան
ՋրահավաքԱմուրի ավազան

Աշխարհագրություն

Գետի երկարությունը 1032 կմ է (որից 298 կմ-ն գտնվում է Մոնղոլիայի տարածքում), ջրահավաք ավազանի մակերեսը կազմում է 96 200 կմ²։ Սկիզբ է առնում արևելյան Մոնղոլիայում Հենտեյ լեռնաշխարհի Հենտիյն-Նուրրու և Իհ-Հենտեյ լեռնանցքների բաժանման շրջաններում՝ պետական Հան-Հենտեյ-Նուրրու այգում։ Հոսում է Հենտեյ-Չիկոյսկական լետնաշխարհում (Գործնականում՝ կղզիյում), Մոգոյտույսկական և Բորշովական լեռնանցքների միջև՝ ստորին հոսանքի վայրերում։ Միանալով Ինգոդայի հետ, առաջացնում է Շիլկա գետը։ Անդրբայկալյան երկրամասի եզրերում գետահովիտ է։

Հիմնական վտակները․ Աջ մասում՝ Հուրահ-Գոլ, Բորզյա, Ունդա; Աջ մասւմ՝ Ագուցա, Կըռա, Իլյա, Ագա։

Հիդրաբանություն

Սնումը հիմնականում ձյունային է[1]։ Հեղեղաջրերը իրար հետևից առաջացնում են ամառային գետավարարումները։ Տարվա միջին ջրի ծախսը կազմում է մոտ 12 կմ, գետաբերանից՝ 191մ³/վ, ամենաշատը 2810մ³/վ, նվազագույնը՝ 1,22 մ³/վ։ Սառչում է նոյեմբերին, ծանծաղուտներում վերասառչում է։ Հալվում է ապրիլից մայիսի սկիզբը։ Օգտագործվում է որոգման և արդյունաբերական ջրամատակարարման համար։

Պատմական տեղեկություններ

Օնոնի վերին հոսանքը (Դելյուն-Բոլդոկ բնասահմանը) այն ենթադրական վայրերից մեկն է, որտեղ ծնվել և մեծացել է Չինգիզ խանը։ Ըստ ավանդույթի՝ այստեղ էլ թաղվել է նա։ Այդպիսի պնդումները հայտնվել են 20-րդ դարի վերջում։ Մինչև 1930-ական թվականները Ռուսական կայսրության քարտեզների վրա Չինգիզ խանի ծննդավայրը նշված է եղել Օնոնի միջին մասում, Ներքին Ցաուսչեյ ավանում[2]։ Ռուսական հետազոտողները անգամ շեշտում էին, որ այդ տեղեկությունները ստացել են Մոնղոլական պատմաբաններից։


Գրականություն

  • «Онон, река Забайкальской области». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

Ծանոթագրություններ