Թեև տրանսպոզոնները բացահայտվել էին 1940-ական բվականներին, միայն կես դար հետո պարզ դարձավ , թե օրգանիզմների գենոմում նրանց ներդրումը ինչքան մասշտաբային է: Մարդու գենոմի նուկլեոտիդային հաջորդականության ստացումը.(սեքվենավորում) ցույց տվեց, որ շարժական տարրերը ԴՆԹ-ի հաջորդականությունում ոչ պակաս քան 50%-ն են: Ճշգրիտ գնահատական ստանալը դժվար է, քանի որ որոշ տրանսպոզոնային հատվածներ ժամանակի ընթացքում այնքան են փոփոխվել, որ դրանց հնարավոր չէ նույնականացնել: <ref name="LanderLinton2001">{{cite journal|year=2001|title=Initial sequencing and analysis of the human genome|journal=Nature|volume=409|issue=6822|pages=860–921|doi=10.1038/35057062|issn=0028-0836|author=Lander Eric S., Linton Lauren M., Birren Bruce.}}</ref>.
Քանի որ տրանսպոզոնները կարող են առաջացնել վնասակար [[Մուտացիա|մուտացիաներ]] և քրոմոսոմի կոտրվածքներ, սկզբում մոբիլ տարրերի գործունեությունը գենոմամակաբուծային էր համարվում: Բայց XXI հարյուրամյակի սկզբում օրգանիզմի վրա տրանսպոզոնների հնարավոր դրական ազդեցության մասին էլ ավելի շատ տվյալներ են հայտնվում <ref name="SingerMcConnell2010" />. ընկերքային կաթնասունների վրա [[Ռետրոտրանսպոզոն|ռետրոտրանսպոզոնների]] էվոլյուցիոն ազդեցության մասին:<ref>{{cite journal|year=2010|title=Retrotransposon silencing by DNA methylation contributed to the evolution of placentation and genomic imprinting in mammals|journal=Development, Growth & Differentiation|volume=52|issue=6|pages=533–543|doi=10.1111/j.1440-169X.2010.01194.x|issn=00121592|author=Kaneko-Ishino Tomoko, Ishino Fumitoshi.}}</ref> Նույնակականացնում են օրգանիզմների կողմից տրանսպոզոնների օգտագործման մասին: Օրինակ LINE-1 ռետրոտրանսպոզոնի ՌՆԹ-ն մասնակցում է X-քրոմոսոմի ինակտիվացման ժամանակ հետերոքրոմատինի առաջացմանը: Պտղաճանճը չունի [[Թելոմերազ|թելոմերազներ]], և դրա փոխարեն թելոմերային տեղամասերի երկարացման համար օգտագործում է ռետրոտրանսպոզոնների հակադարձ տրանսկրիպտազը:<ref>{{cite journal|year=2004|title=TAHRE, a Novel Telomeric Retrotransposon from Drosophila melanogaster, Reveals the Origin of Drosophila Telomeres|journal=Molecular Biology and Evolution|volume=21|issue=9|pages=1620–1624|doi=10.1093/molbev/msh180|issn=0737-4038|author=Abad J. P.}}</ref><ref>{{Cite journal|year=2013|title=If the cap fits, wear it: an overview of telomeric structures over evolution|journal=Cellular and molecular life sciences : CMLS|doi=10.1007/s00018-013-1469-z|pmid=24042202|author=Nick Fulcher, Elisa Derboven, Sona Valuchova & Karel Riha.}}</ref>.
== Տրանսպոզոնների տիպերը և նրանց տեղաշարժման մեխանիզմները ==
