«Փիլիպոս Ա Աղբակեցի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Նոր էջ. Մովսես Գ Տաթևացի կաթողիկոսի կտակի համաձայն նրան հաջորդում է իր իսկ աշակերտ Փիլիպոս վարդապետ Աղբակեց...
 
վիկիֆիկացում
Տող 1.
'''Փիլիպոս Ա Աղբակեցի''', հայ հգևորական, ամենայն հայոց կաթողիկոս ([[1633]]-[[1655]] թթ)։ Հաջորդել է [[Մովսես Գ Տաթևացի]] կաթողիկոսին, վերջինիս կտակի համաձայն: Նրա մասին բազում գովաբանական խոսքեր է գրում [[Առաքել Դավրիժեցի]] պատմագիրը:
Մովսես Գ Տաթևացի կաթողիկոսի կտակի համաձայն նրան հաջորդում է իր իսկ աշակերտ Փիլիպոս վարդապետ Աղբակեցին /1633-1655 թթ./: Վերջինիս մասին բազում գովաբանական խոսքեր է գրում Առաքել Դավրիժեցի պատմագիրը: Փիլիպոս կաթողիկոսը ծնվել է 1593 թ. Աղբակ գավառի Էրնկան գյուղում: 1630 թ. ձեռնադրվել է եպիսկոպոս և մինչ կաթողիկոս դառնալը եղել է իր ուսուցչի` Մովսես Գ Տաթևացու գործակիցը:
 
Իր հայրապետության տարիներին շարունակել է Մովսես կաթողիկոսի լուսավորչական, նորոգչական, շինարարական գործերը: Մայր Աթոռի բոլոր փայտաշեն կառույցները, որոնք ավերված էին, նորոգում ու կառուցում է հիմնովին: Քարով և աղյուսով կառուցում է Մայր տաճարի արևելյան խցերը, ամառային սեղանատունը, եկեղեցու առջի սալահատակը, հարավային կողմի ձիթհանը: Գրեթե ամբողջովին վերակառուցում է Ս. Հռիփսիմեի և Ս. Գայանեի տաճարները:
Ծնվել է [[1593]] թ. [[Աղբակ]] գավառի [[Էրնկան]] գյուղում: [[1630]] թ. ձեռնադրվել է եպիսկոպոս և մինչ կաթողիկոս դառնալը եղել է իր ուսուցչի` Մովսես Գ Տաթևացու գործակիցը:
1637 թ. գնալով Սպահան քաղաքը, բերում է Լուսավորչի Սուրբ Աջը, որ Շահ Աբաս Մեծը տարել էր Սուրբ Աթոռի 12 քարերի հետ միասին:
Իր հայրապետության տարիներին շարունակել է Մովսես կաթողիկոսի լուսավորչական, նորոգչական, շինարարական գործերը: [[Մայր ԱթոռիԱթոռ Էջմիածին|Մայր Աթոռ]]ի բոլոր փայտաշեն կառույցները, որոնք ավերված էին, նորոգում ու կառուցում է հիմնովին: Քարով և աղյուսով կառուցում է Մայր տաճարի արևելյան խցերը, ամառային սեղանատունը, եկեղեցու առջի սալահատակը, հարավային կողմի ձիթհանը: Գրեթե ամբողջովին վերակառուցում է [[Ս. ՀռիփսիմեիՀռիփսիմե]]ի և [[Ս. ԳայանեիԳայանե]]ի տաճարները:
1651 թ. գնալով Երուսաղեմ, այնտեղ կանգնեցնում է Ս. Հակոբի Ավագ խորանը, ինչպես նաև գույնզգույն քարերով սալապատում եկեղեցու հատակը: Գալով Պոլիս` ազատում է եկեղեցիներն իրենց պարտքերից, որոնք առաջացել էին պատրիարքների` միմյանց միջև ծագած հակառակություններից:
 
1653 թ. վերադառնալով Մայր Աթոռ սկսում է արևմտյան կողմի մեծ զանգակատան շինարարությունը` մինչ սյուների ներքին կամարները, իսկ մնացյալը շարունակում է նրան հաջորդող Հակոբ Դ Ջուղայեցի կաթողիկոսը: Այս առումով արձանագրություն է փորագրված Մայր տաճարի արևմտյան դռան վերին հատվածում:
[[1637]] թ. գնալով [[Սպահան]] քաղաքը, բերում է [[Լուսավորչի Սուրբ ԱջըԱջ]]ը, որ [[Շահ Աբաս ՄեծըՄեծ]]ը տարել էր Սուրբ Աթոռի 12 քարերի հետ միասին:
Փիլիպոս Ա Աղբակեցի կաթողիկոսի ազգաշնորհ գործերից է նաև Արագած լեռից Օշական գետը ջուր անցկացնելը, Սևանի ծովակից Զանգու գետի ջրի ավելացումը, որոնք իրականացնում է խոշոր դրամական ծախսեր ներդնելով:
[[1651]] թ. գնալով [[Երուսաղեմ]], այնտեղ կանգնեցնում է [[Ս. Հակոբի Ավագ խորանըխորան]]ը, ինչպես նաև գույնզգույն քարերով սալապատում եկեղեցու հատակը: Գալով [[Կոստանդնուպոլիս|Պոլիս]]` ազատում է եկեղեցիներն իրենց պարտքերից, որոնք առաջացել էին պատրիարքների` միմյանց միջև ծագած հակառակություններից:
Այս շնորհազարդ կաթողիկոսը վախճանվել է 1655 թ. և ամփոփվել Ս. Հռիփսիմեի տաճարի հյուսիսային խորանում:
 
Սիմեոն կաթողիկոս Երևանցի, ″Ջամբռ″, Եր., 2003:
[[1653]] թ. վերադառնալով Մայր Աթոռ սկսում է արևմտյան կողմի մեծ զանգակատան շինարարությունը` մինչ սյուների ներքին կամարները, իսկ մնացյալը շարունակում է նրան հաջորդող [[Հակոբ Դ Ջուղայեցի]] կաթողիկոսը: Այս առումով արձանագրություն է փորագրված Մայր տաճարի արևմտյան դռան վերին հատվածում:
Առաքել Դավրիժեցի, ″Գիրք պատմութեանց″, Եր., 1990:
 
Քրիստոնյա Հայաստան հանրագիտարան, Եր., 2002:
Փիլիպոս Ա Աղբակեցի կաթողիկոսի ազգաշնորհ գործերից է նաև [[Արագած լեռիցլեռ]]ից [[Օշական]] գետը ջուր անցկացնելը, [[Սևանի ծովակիցծովակ]]ից [[Զանգու գետիգետ]]ի ջրի ավելացումը, որոնք իրականացնում է խոշոր դրամական ծախսեր ներդնելով:
 
Այս շնորհազարդ կաթողիկոսը վախճանվելՎախճանվել է 1655 թ. և ամփոփվել Ս. Հռիփսիմեի տաճարի հյուսիսային խորանում:
==Աղբյուրներ==
* Սիմեոն կաթողիկոս Երևանցի, ″Ջամբռ″, Եր., 2003:
* Առաքել Դավրիժեցի, ″Գիրք պատմութեանց″, Եր., 1990:
* Քրիստոնյա Հայաստան հանրագիտարան, Եր., 2002:
 
{{Կաթողիկոս|
նախորդող = [[Մովսես Գ Տաթևացի]] |
հաջորդող = [[Փիլիպոս Ա Աղբակեցի]] |
ժամկետներ = [[1633]]–[[1655]]
}}
 
{{կաթողիկոսներ}}
 
[[Կատեգորիա:Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսներ]]