«Ազատություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ազատություն''', գաղափար է, որը արտացոլում է [[սուբյեկտ]]ի վերաբերմունքը իր իսկ [[ակտ]]երին, որի ներքո նա հանդիսանում է դրանց որոշիչ պատճառը, և դրանք անմիջականորեն պայմանավորված չեն բնական, սոցիալական, միջանձնյա-շփումային, ներքին-անհատական կամ տոհմա-անհատական գործոններով։<ref name="iphras">[http://iph.ras.ru/elib/2670.html «Ազատություն»], Փիլիսոփայական նոր հանրագիտարան</ref> Որոշ մարդիկ սահմանում են ազատությունը, որպես հանգամանքների հանդեպ գերակայությունը՝ գործից տեղյակ լինելով,<ref>Մ․ Պոպով [http://www.rpw.ru/lib/fi.pdf Փիլիսոփայության պատմության դասախոսություններ], 2010, էջ 236</ref> մյուսները, Շելլինգի պես, պնդում են, որ ազատությունը բարու և չարի<ref name="iphras" /> տարբերակել կարողանալու հիման վրա ընտրություն կատարելու կարողությունն է։

Գերմանական կրոնի ու փիլիսոփայության մեջ, սկսած [[Մեյստոր Էկհարտ]]ից, ներառյալ [[Գոթֆրիդ Վիլհելմ Լայբնից|ԼայբնիցԼայբնիցը]]ը, [[Կանտ]]ը, [[Գյոթե]]ն, [[Ֆրիդրիխ Շիլլեր|ՇիլլերՇիլլերը]]ը, ինչպես նաև [[գերմանական իդեալիզմ]]ը՝ [[Շոպենհաուեր]]ից [[Նիցշե]], ազատության հարցը դիտարկվում է որպես մարդու բարոյա-ստեղծագործական բնույթի և զարգացման համապատասխանության պոստուլատ։

[[Բենեդիկտ Սպինոզա|ՍպինոզաՍպինոզան]]ն սահմանում է ազատությունը որպես սեր Աստծո հանդեպ և Աստծո սեր՝ մարդու հանդեպ. «Դրանից մենք պարզ հասկանում են ենք, թե ինչումն է մեր փրկությունը կամ երանությունը կամ ազատությունը, որը Աստծո հանդեպ մշտական և հավերժական սիրո կամ մարդու նկատմամբ Աստծո ունեցած սիրո մեջ է»<ref>Спиноза Б. Этика. — Минск: Харвест, М.: АСТ, 2001. — 336с. — ISBN 985-13-0268-6 — c.327.</ref>։

[[Մարտին Հայդեգեր|ՀայդեգերՀայդեգերի]]ի էքզիստենցիալիզմի համաձայն՝ գոյության հիմնական վիճակը վախն է, վախ չգոյության հնարավորության հանդեպ, վախ, որն ազատում է մարդուն իրականության բոլոր պայմանականություններից, թույլ է տալով նրան հասնել ազատության որոշակի աստիճանի, որը հիմնված չէ որևէ բանի վրա, ընտրել ինքն իր պատասխանատվությունները իր վրա անխուսափելիորեն բարդելու համար, այսինքն՝ ընտրել ինքն իրեն որպես սեփական, արժեք ունեցող գոյություն։

[[Կառլ Յասպերս|ՅասպերսՅասպերսի]]ի [[էքզիստենցիալիզմ]]ի համաձայն՝ մարդն ազատ է հաղթահարել աշխարհի լինելիությունը սեփական անձի ընտրության ճանապարհին և հասնել Համապարփակի տրանսցենդենցիային։