«Ագեվազ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (- <ref +<ref)
չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ
Տող 48.
* Էգերն առհասարակ չեն ծնում միայն մեկ ձագ։ Քանի դեռ երիտասարդ են, նրանք ծնում են էգ ձագեր, իսկ երբ ծերանում են, ծնում են արու ձագեր։ Եվ այս երևույթի պատճառները հայտնի չեն։
 
=== Ծնունդ ===
Ինչպես բոլոր պարկավոր կենդանիները, այնպես էլ կենգուրուները նորածիններին լույս աշխարհ են բերում չորս շաբաթական սաղմի վիճակում, որի զարգացման շրջանը հավասարազոր է մարդու ութ շաբաթական սաղմին։ Այս փուլում նրա հասակը ոչ ավելի է քան 2 սմ, իսկ քաշը՝ մեկ գրամ։ Որպեսզի մոր պարկի մեջ մտնի, նա սողում է մոր մորթու վրայով։ Նրան օգնելու համար մայրն իր թքով նրա համար ճանապարհ է բացում։ Մոր պարկը գտնվում է փորից 30 սմ դեպի վեր բացվածքով։ Այն պարունակում է չորս պտուկ, որը կաթ է արտադրում և, որի բաղադրությունը տարբերվում է՝ կախված մորթուց և զարգացման չափսից։ Սկզբում այն հարուստ է շաքարով, իսկ դառնում է ավելի հարուստ պրոտեիններով՝ նպաստելով ուղեղի և վերջույթների զարգացմանը, իսկ հետագայում ճարպը նպաստում է նրա ակտիվ գործունեությանը։ Այս փուլում թոքերը դեռ զարգացած չեն, սակայն կարմիր մարմինը կենդանի է, որի միայն առաջնային վերջույթներն են զարգացած և ծածկված են բազմաթիվ անոթներով, որպեսզի ընդունեն իրենց անհրաժեշտ թթվածինը։ Մոր գրպանում փոքրիկը կախվում է պտուկից և բաց չի թողնում իր մնալու վայրը, մինչև որ ի վիճակի չի լինում ինքնուրույն սնվելու։ Նա առաջին անգամ իր գլուխը դուրս է հանում գրպանից 5-6 ամսականում։ Դուրս գալու ժամանակ նա կշռում է 3,5 կգ, իսկ վերջնականապես գրպանը լքում է երեք ամիս հետո։ Նրանք սնվում են մոր կրծքով համարյա մեկ տարի։ Նրանք հասուն են համարվում տասնութ ամսականում։ Էգը մի սաղմը պահում է իր արգանդում, փոքրիկին իր գրպանում կերակրելու ժամանակ, որպեսզի որևէ պատահարի հետևանքով կորստի ժամանակ զարգանա պահեստային սաղմը։
 
== Ապրելակերպ ==
Կենգուրուների մեծ մասը խոտակեր են, իսկ նրանցից ոմանք՝ միջատակեր։ Նրանք հատկապես ակտիվ են մթնշաղին և գիշերը։ Նրանց համար գիշատիչները դինգոներն են և շները, մինչդեռ գլխավոր գիշատիչը համարվում է տասմանական վագրը, որն անհետացել է։ Երբ սնունդը չի բավարարում, արծիվները խմբվում են որսալու նրանց, այնպես ինչպես սողունները փոքրիկ տեսակների վրա։ Շների դեմ պայքարելու համար նրանց նախընտրած հնարքներից մեկը ջուր մտնելն է՝ թշնամուն խեղդելու նպատակով։ Նրանք կարողանում են օգտագործել նաև իրենց ոտքերը պայքարելու համար։ Նրանք առանձնահատուկ ճիչ չունեն, կարող են մռնչալ կամ հազին նմանվող ձայն հանել։ Որոշ դեպքերում նրանք կարող են նաև կատվի նման շնչել, մինչդեռ ամենատարածված հնչյունը, որ կենգուրուներն արձակում են, դա իրենց թաթերով ուժգին հարվածելն է գետնին, որով իմաց են տալիս իրենց համախոհներին վտանգի մասին։
 
Տող 63.
Գոյություն ունեն կենգուրուների հիսուներեք տեսակ, որոնք բաժանվում են տասնմեկ խմբի։ Կենգուրուները համարվում են ամենամեծ տեսակները, իսկ վալաբիները՝ ամենափոքր, սակայն իրականում նրանց միջև տարբերություն չկա։
 
* Macropus Macropus տեսակ։ Մեծ կենգուրուներ և հսկա վալաբիներ (14)
** Macropus rufus - Կարմրահեր կենգուրու
** Macropus antilopinus - Քարայծ կենգուրու
** Macropus fuliginosus – Մոխրագույն կենգուրու
** Macropus giganteus – Հսկա կենգուրու
** Macropus robustus – Վալառու կամ եվրոպական կենգուրու
** Macropus bernardus - Սև վալառու
** Macropus agilis – Շարժուն Վալաբի
** Macropus parryi – Պարիյան վալաբի
** Macropus dorsalis – Սև բծավոր կենգուրու
** Macropus rufogriseus – Կարմրավզիկ կենգուրու
** Macropus parma – Պարմայան
** Macropus eugenii – Տամմարյան կամ Ըժըն կղզու վալաբի
** Macropus irma – Իրմայան վալաբի
** Macropus greyi – Մոխրագույն կենգուրու
* Dendrolagus Dendrolagus տեսակ։ Փայտագույն կենգուրուներ (9)
** Dendrolagus ursinus – Դենդռոլագ –արջեր
** Dendrolagus bennettianus – Բենետյան դենդռոլագ
** Dendrolagus matschiei – Մատչիյան դենդռոլագ
** Dendrolagus lumholtzi – Լումհոլցյան դենդռոլագ
** Dendrolagus dorianus – Միագույն դենդռոլագ
** Dendrolagus goodfellowi – Գուգֆելոու դենդռոլագ
** Dendrolagus inustus – Կռծող դենդռոլագ Dendrolague grisonnant
** Dendrolagus scottae – Նոր գվինեայի պապուասական դենդռոլագ
** Dendrolagus spadix – Լոուլենդ թրի կենգուրու Lowland Tree-kangaroo
* Lagorchestes տեսակ։ Նապաստակ- վալաբիներ (4)
** Lagorchestes hirsutus – Արևմտյան նապաստակ-վալաբի
** Lagorchestes conspicillatus – Ակնոցավոր նապաստակ- վալաբի
** Lagorchestes asomatus – Կենտրոնական նապաստակ-վալաբի
** Lagorchestes leporides – Արևելյան նապաստակ-վալաբի
* Lagostrophus տեսակ(1)
** Lagostrophus fasciatus – Բծավոր նապաստակ վալաբի
* Petrogale տեսակ։ Ժայռային և նրան հարակից տեսակներ wallabies (10)
** Petrogale xanthopus – Դեղնատոտիկ պետռոգալ
** Petrogale inornata – Ձանձրալի պետռոգալ
** Petrogale brachyotis – Կարճ ականջներով պետռոգալ
** Petrogale concinna – Փոքրիկ պետռոգալ
** Petrogale assimilis – Ժայռերի հետ կապված վալաբիներ
** Petrogale lateralis – Արևմտյան Ավստրալիայի պետռոգալ
** Petrogale penicillata – Փափկապոչիկ պետռոգալ
** Petrogale godmani – Աստվածատուր պետռոգալ
** Petrogale persephone – Պռոսերպինա ժայռի պետռոգալ
** Petrogale rothschildi – Ռոտչայլդի պետռոգալ
* Wallabia տեսակ(1)
** Wallabia bicolor – Երկգույն վալաբի Wallaby bicolore
* Thylogale տեսակ։ Պադեմելոնները փոքրիկ վալաբինենր են (4)
** Thylogale stigmatica – Կարմրաթաթիկ պադեմելոն
** Thylogale billardierii – Կարմրափորիկ պադեմելոն
** Thylogale brunii – Կարճապոչ պադեմելոն
** Thylogale thetis – Կարմրավզիկ պադեմելոն
* Onychogalea տեսակ։ Կոր պոչերով կենգուրուների խումբ
** Onychogalea lunata – Կոր պոչով վալաբի
** Onychogalea fraenata – Հարս վալաբի կորացած պոչիկով
** Onychogalea unguifera – Կոր պոչիկով Ֆաունա վալաբի
* Dorcopsis տեսակ։ Նոր գվինեյան անտառների վալաբիներ (4)
** Dorcopsis hageni – Հյուսիսային Նոր Գվինեայի վալաբի
** Dorcopsis luctuosa – Մոխրագույն դոռկոպսիս
** Dorcopsis atrata – Բավականին գեղեցիկ դոռկոպսիս
** Dorcopsis muelleri – Շականակագույն դոռկոպսիս
* Dorcopsulus տեսակ։ Լեռնային վալաբիներ (2)
** Dorcopsulus macleayi – Մակլեյի դոռկոպսիս
** Dorcopsulus vanheurni – Փոքրիկ դոռկոպսիսներ
* Setonix տեսակ(1)
** Setonix brachyurus – Քուոկկա Quokka
 
== Փոխհարաբերությունները մարդկանց հետ ==
Տող 135.
 
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.bing.com/search?FORM=UP97DF&PC=UP97&q=Liste+alphab%C3%A9tique+des+noms+vernaculaires+des+marsupiaux Պարկավորների անունները այբբենական կարգով]
* [http://www.france5.fr/documentaires Փաստեր]
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ագեվազ» էջից