«Աբովյան փողոց (Երևան)»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Աբովյան փողոց''', փողոց [[Երևան]]ի [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|ԿենտրոնԿենտրոնում]]ում<ref name="ԱվագյանԵրևան">{{գիրք|հեղինակ = [[Սերգեյ Ավագյան]] |մաս = |վերնագիր = Երևանի փողոցները|հղում = |պատասխանատու = |հրատարակություն = |վայր = Երևան |հրատարակչություն = ՎՄՎ-ՊՐԻՆՏ|թվական = 2010 |հատոր = |էջեր = 272|էջ = |սերիա = |ISBN = 978-9939-60-057-4 |տպաքանակ = 300}}</ref>։

Փողոցը [[1869]] թվականին ի պատիվ Երևանի [[1864]]-[[1869]] թվականների նահանգապետ գեներալ-մայոր Աստաֆևի կոչվեց Աստաֆևսակայա, բայց ժողովուրդը այն անվանում էր հայկական Աստաֆյան տարբերակով։ Քանի որ սա քաղաքի առաջին պլանավորված փողոցն էր, ապա ժողովուրդը «պլան» ասելով հասկանում էին Աստաֆյան փողոցը, իսկ «Պլանի գլուխ» ասելով հասկանում էին և միչև այժմ էլ այդպես են ենթադրվում փողոցի վերևում գտնվող [[Աբովյան պուրակ (Երևան)|Աբովյան պուրակպուրակը]]ը, որտեղ տեղադրված է Խաչատուր Աբովյանի արձանը։

Նախկինում փողոցը կոչվել Ամրոցային, ապա Աստաֆյան։ Փողոցն անվանակոչվել է հայ նոր գրականության, մանկավարժության հիմնադիր, գրող, ազգագրագետ, լուսավորիչ [[Խաչատուր Աբովյան|Խաչատուր Ավետիքի ԱբովյանԱբովյանի]]ի անվամբ։

[[1933]] թվականին ներկայիս [[Շառլ Ազնավուրի հրապարակ (Երևան)|Շառլ Ազնավուրի հրապարակհրապարակում]]ում (Կինո Մոսկվային կից) բացվեց [[Խաչատուր Աբովյանի հուշարձան (Երևան, Քանաքեռ)|Խաչատուր Աբովյանի բրոնզաձույլ արձանարձանը]]ը՝՝ որը դեռևս 1913 թվականին [[Փարիզ]]ում պատրաստել էր քանդակագործ [[Անդրեաս Տեր-Մարուքյան]]ը։

Աբովյան փողոցում էին գտնվում քաղաքի ճարտարապետական հնագույն կոթողներից երկուսը՝ [[Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցի (Երևան)|Պողոս-Պետրոս]] և [[Սուրբ Կաթողիկե եկեղեցի (Երևան)|Կաթողիկե]] եկեղեցիները, որոնք դասվում էին Հայաստանի նյութական մշակույթի հնագույն հուշարձանների շարքին։ Պողոս-Պետրոսը հինգերորդ դարի, իսկ Կաթողիկեն տասներեքերորդ դարի կոթողներ էին։ Առաջինը գտնվում էր ներկա [[Մոսկվա կինոթատրոն|«Մոսկվա» կինոթատրոնկինոթատրոնի]]ի տեղում, (այն քանդվեց 1933 թվականին), իսկ երկրորդը՝ Աբովյան և Սայաթ-Նովա փողոցների անկյունում։

Փողոցի 27 շենքում է [[ՀՀ էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարարություն|ՀՀ Էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարարության]] ընդերքի տրամադրման գործակալությունը։ Դիմացը [[Երևանի մետրոպոլիտեն]]ի «[[Երիտասարդական (մետրոյի կայարան)|Երիտասարդական» կայարանկայարանն]]ն է, [[Ավետիք Իսահակյան]]ի հուշարձանը։ Փողոցի աստղադիտարանի առջև կանգնեցվել է աստղաֆիզիկոս [[Վիկտոր Համբարձումյան]]ի հուշարձանը։ Այստեղ հուշաքար է տեղադրված «Ի հիշատակ [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ում [[Հայաստան]]ում նահատակված հունգարական ռազմագերիների և [[Հունգարիա]]յում զոհված հայ մարտիկների» (2004 թվականի օգոստոսի 28)։ [[Գեղագիտության ազգային կենտրոն|Գեղագիտական դաստիարակության հանրապետական կենտրոնկենտրոնը]]ը, [[Հայֆիլհարմոնիա|ֆիլհարմոնիան]], Հայաստանի ազգային օլիմպիական կոմիտեն, [[ՀՀ սպորտի և երիտասարդության հարցերի նախարարություն|սպորտի և երիտասարդության հարցերի նախարարություննախարարությունը]]ը (թիվ 9 շենքը) նույնպես գտնվում են Աբովյան փողոցում։ [[Ստանիսլավսկու անվան ռուսական դրամատիկական թատրոն|Կ. Ստանիսլավսկու անվան պետական ռուսական դրամատիկական թատրոնթատրոնը]]ը, «Երևան» հյուրանոցը, Վլադմիր Սպիվակովի անվան միջազգային բարեգործական հիմնադրամը, հյուրանոց «Ավիատրանս»-ը, [[Առնո Բաբաջանյան համերգասրահ|Առնո Բաբաջանյանի անվան համերգասրահհամերգասրահը]]ը։։ Աբովյան փողոցի շենքերում (հյուրանոցներ) տարբեր ժամանակներում բնակվել և ամրացված են հուշաքարեր՝

* 1951-1985 թթ. - թիվ 37 շենքում ապրել է ԽՍՀՄ հերոս, գնդապետ [[Գեդեոն Միքայելյան|Գեդեոն Հայրապետի ՄիքայելյանՄիքայելյանը]]ը։։

* 1959-1971 թթ. - թիվ 31 շենքում ապրել է կինոռեժիսոր [[Ամասի Մարտիրոսյան|Ամասի Մարտիրոսի ՄարտիրոսյանՄարտիրոսյանը]]ը։։

* 1936-1977 թթ. - թիվ 25 շենքում ապրել է կուսակցական, պրոֆմիութենական գործիչ, հին բոլշևիկ [[Պյոտր Կուզնեցով|Պյոտր Միքայելի ԿուզնեցովԿուզնեցովը]]ը (Դարբինյան)։

* 1936-2009 թթ. - թիվ 33 շենքում ապրել է վաստակավոր արտիստ, շվիահար [[Իլյա Մինասյան|Իլյա Հմայակի ՄինասյանՄինասյանը]]ը։։

* 1956-1984 թթ. - թիվ 42 շենքում ապրել է ԽՍՀՄ հերոս [[գեներալ-լեյտենանտ]] [[Սարգիս Մարտիրոսյան|Սարգիս Սողոմոնի ՄարտիրոսյանՄարտիրոսյանը]]ը։։

* 1936-1957 թթ. - թիվ 32 շենքում ապրել է լեզվաբան, [[ՀՀ ԳԱԱ|ՀԽՍՀ ԳԱ]] [[ակադեմիկոս]] [[Գրիգոր Ղափանցյան|Գրիգոր Այվազի ՂափանցյանՂափանցյանը]]ը։։

* Թիվ 8 շենքում տեղավորված է [[Հենրիկ Իգիթյան]]ի կազմակերպած [[Գեղագիտության ազգային կենտրոն|Հայաստանի մանկական ստեղծագործական թանգարանթանգարանը]]ը, «Աշխարհը երեխաների աչքերով» մանկական ցուցահանդեսը։ 1970 թվականին թիվ 13 շենքում բացված մանկական պատկերասրահը, առաջինն աշխարհում, այն 1976 թվականին վերածվեց մանկական ստեղծագործության թանգարանի, ապա՝ գեղագիտության ազգային կետնրոնի։

* 1897-1963 թթ. - թիվ 40 շենքում ապրել է Խեչումյանների ընտանիքը։