«Սիրիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Սիրիա''' ({{lang-ar|سوريا}}‎՝ ''Սուրիա''), պաշտոնական անվանումը՝ '''Սիրիայի Արաբական Հանրապետություն''' ({{lang-ar|الجمهورية العربية السورية}} ''ալ-Ջումհուրիա ալ-Արաբիյյա աս-Սուրիա''), պետություն «[[Առաջավոր Ասիա]]յում»՝ [[Արաբական Արևելք]]ում։ Սիրիայի ցամաքային սահմանագիծը 2 հազար 363 կմ է:<ref>http://www.azg.am/AM/2016012917 | Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան, ՍԻՐԻԱԿԱՆ ՌԱԶՄԱՃԱԿԱՏՈՒՄ ԿԱՐՈՂ Է ՎՃՌՈՒԵԼ ՄԵՐՁԱՎՈՐ ԱՐԵՎԵԼՔԻ ՃԱԿԱՏԱԳԻՐԸ, մասն 2-րդ, «ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ #3, 29-01-2016</ref> [[Արևմուտք]]ում սահմանակից է [[Լիբանան]]ին (375 կմ)<ref>http://www.azg.am/AM/2016012917 | Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան, ՍԻՐԻԱԿԱՆ ՌԱԶՄԱՃԱԿԱՏՈՒՄ ԿԱՐՈՂ Է ՎՃՌՈՒԵԼ ՄԵՐՁԱՎՈՐ ԱՐԵՎԵԼՔԻ ՃԱԿԱՏԱԳԻՐԸ, մասն 2-րդ, «ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ #3, 29-01-2016</ref> ու [[Միջերկրական ծով]]ին (Սիրիայի առափնեայ գիծը` Միջերկրական ծովի հետ` 193 կմ է<ref>http://www.azg.am/AM/2016012917 | Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան, ՍԻՐԻԱԿԱՆ ՌԱԶՄԱՃԱԿԱՏՈՒՄ ԿԱՐՈՂ Է ՎՃՌՈՒԵԼ ՄԵՐՁԱՎՈՐ ԱՐԵՎԵԼՔԻ ՃԱԿԱՏԱԳԻՐԸ, մասն 2-րդ, «ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ #3, 29-01-2016</ref>), [[հարավ]]ում՝ [[Իսրայել]]ին (76կմ)<ref>http://www.azg.am/AM/2016012917 | Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան, ՍԻՐԻԱԿԱՆ ՌԱԶՄԱՃԱԿԱՏՈՒՄ ԿԱՐՈՂ Է ՎՃՌՈՒԵԼ ՄԵՐՁԱՎՈՐ ԱՐԵՎԵԼՔԻ ՃԱԿԱՏԱԳԻՐԸ, մասն 2-րդ, «ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ #3, 29-01-2016</ref> ու [[Հորդանան]]ին (375կմ)<ref>http://www.azg.am/AM/2016012917 | Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան, ՍԻՐԻԱԿԱՆ ՌԱԶՄԱՃԱԿԱՏՈՒՄ ԿԱՐՈՂ Է ՎՃՌՈՒԵԼ ՄԵՐՁԱՎՈՐ ԱՐԵՎԵԼՔԻ ՃԱԿԱՏԱԳԻՐԸ, մասն 2-րդ, «ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ #3, 29-01-2016</ref>, [[արևելք]]ում՝ [[Իրաք]]ին (605կմ)<ref>http://www.azg.am/AM/2016012917 | Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան, ՍԻՐԻԱԿԱՆ ՌԱԶՄԱՃԱԿԱՏՈՒՄ ԿԱՐՈՂ Է ՎՃՌՈՒԵԼ ՄԵՐՁԱՎՈՐ ԱՐԵՎԵԼՔԻ ՃԱԿԱՏԱԳԻՐԸ, մասն 2-րդ, «ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ #3, 29-01-2016</ref> և [[հյուսիս]]ում՝ [[Թուրքիա]]յին (822կմ)<ref>http://www.azg.am/AM/2016012917 | Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան, ՍԻՐԻԱԿԱՆ ՌԱԶՄԱՃԱԿԱՏՈՒՄ ԿԱՐՈՂ Է ՎՃՌՈՒԵԼ ՄԵՐՁԱՎՈՐ ԱՐԵՎԵԼՔԻ ՃԱԿԱՏԱԳԻՐԸ, մասն 2-րդ, «ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ #3, 29-01-2016</ref>։ Այսպիսով, Սիրիայի ցամաքային սահմանագծի մեծ մասը կազմում է սիրիա-թուրքական սահմանը:<ref>http://www.azg.am/AM/2016012917 | Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան, ՍԻՐԻԱԿԱՆ ՌԱԶՄԱՃԱԿԱՏՈՒՄ ԿԱՐՈՂ Է ՎՃՌՈՒԵԼ ՄԵՐՁԱՎՈՐ ԱՐԵՎԵԼՔԻ ՃԱԿԱՏԱԳԻՐԸ, մասն 2-րդ, «ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ #3, 29-01-2016</ref> Սիրիական ափից 125 կիլոմետր հեռավորության վրա գտնվում է [[Կիպրոս (կղզի)|Կիպրոս]] կղզին։

 

 

[[Սիրիայի քաղաքներ]]ի թիվն անցնում է 200-ից, որոնցից առավել նշանավոր են [[Դամասկոս]]ը, [[Հալեպ]]ը, [[Հոմս]]ը, [[Համա]]ն և [[Դեր Զոր]]ը։ Ծովափնյա քաղաքներից [[Լաթակիա]]ն երկրի խոշորագույն տնտեսական, իսկ [[Տարտուս]]ը՝ առողջարանային նավահանգիստներն են։

1963 թվականից առ այսօր, երկիրը կառավարում է [[Բաաս]] կոչվող կուսկցությունը։ Երկրի առաջնորդը 1970 թվականից ի վեր եղել է Ասադ ընտանիքից։ 1946-1970 թվականներին Սիրայում անընդհատ կատարվում էին ռազմական հեղափոխություններ, որը վերջ տվեց [[Հաֆեզ ալ-Ասադ]]ը՝ դառնալով նախագահ։

 

 

== Քաղաքականություն ==

Կլիման մերձարևադարձային միջերկրածովային է, արևելքում՝ չոր ցամաքային։ Ամռանն Արաբական և [[Սիրիական անապատ]]ներից հաճախ փչում է Խամսին կոչվող տոթակեզ քամին։ Տարածքի մեծ մասը չունի մակերևութային հոսք, հարթավայրերում կան ուեդներ (չորացող գետահուներ)։ Սիրիայի տարածքի մեծ մասում բուսականությունն անապատային և կիսաանապատային է (հացազգիներ, փշոտ խոտեր, թփեր, օշինդր)։ Ծովամերձ գոտում գերակշռում են մշտադալար կաղնին, դափնին, մրտենին, դափնեվարդը, մայրին, կան ձիթենու, թթենու, թզենու, խաղողի այգիներ։ Լեռներում աճում են մշտադալար կաղնիներ, նոճիներ, օազիսներում՝ փյունիկյան արմավենի և ցիտրուսներ։ Բազմազան է նաև կենդանական աշխարհը. տարածված են շերտավոր բորենին, գայլը, շնագայլը, կարակալը, ֆենեկ աղվեսը, այծքաղը։ Լեռներում հանդիպում են սիրիական արջ, գետակինճ, անտառային կատու, բեզոարյան այծ։ Շատ են կրծողներն ու սողունները։

 

Սիրիան առավելապես գյուղատնտեսական երկիր է, սակայն հողերի մեծ մասն անջրդի է։ Պարենային գլխավոր մշակաբույսը ցորենն է, մշակում են նաև գարի, ոսպ, բամբակենի, շաքարի ճակնդեղ, ծխախոտ։ Զարգացած է պտղաբուծությունը (մշակվում են ծիրանենի, խնձորենի, ցիտրուսներ), ինչպես նաև խաղողագործությունը, բանջարաբուծությունը։ Կան ձիթենու այգինե։ Բազմացնում են գլխավորապես ոչխար, խոշոր եղջերավոր կենդանիներ, նաև ձի, ջորի, ուղտ։ Առավել զարգացած են մանածագործական, սննդի և շինանյութերի արդյունաբերության ճյուղերը։ Աստիճանաբար զարգանում է նաև ծանր արդյունաբերությունը՝ պողպատի գլանվածք, նավթավերամշակում, էլեկտրաշարժիչներ, տրակտորների հավաքում։