«Թովմա Արծրունի»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Թովմա Արծրունի''', IX-X դդ. հայ պատմիչ, գրել է ''«Պատմություն Արծրունյաց տան»'' երկասիրությունը։ Ներկայացնում է Հայաստանի և Վասպուրական նահանգի պատմությունը [[Արծրունիներ]]ի նախարարական տան պատմության պրիսմակի տակ։ Երկը արժեքավոր աղբյուր է ոչ միայն Հայաստանի, այլև հարևան երկրների պատմության համար։ Հեղինակը սկսում է վաղ ժամանակներից՝ հասցնելով շարադրանքը մինչև մ.թ. 9-րդ դարի վերջ։ Նրանից հետո երկը շարունակում են մի քանի անանուն հեղինակներ, որոնք հասցնում են շարադրանքը մինչև 1370-ական թվականները։

 

 

«Արծրունյաց տան պատմություն»-ը բաղկացած է չորս մասերից։ Առաջին դպրությունն սկսվում է հին ժամանակներից և հասցվում մինչև V-րդ դարի կեսերը։ Երկրորդ դպրությունը սկսվում է [[Վարդանանց պատերազմ]]ի նկարագրությամբ և հասցվում է մինչև 851-852 թթ. Արաբական խալիֆայության դեմ հայերի ապստամբության նկարագրությունը։ Թովմա Արծրունու երկասիրության կարևորագույն բաժինն է երրորդ դպրությունը, որը անգնահատելի նշանակություն ունի 9-րդ դարի երկրորդ կեսի Հայոց պատմության լուսաբանման համար։ Թովմա Արծրունու երկը հանկարծակի ընդհատվում է երրորդ մասի ԻԹ (29)-րդ գլխի վրա, որը մեզ է հասել անավարտ տեսքով։ Այն շարունակել է ոմն Անանուն պատմիչը, բայց Անանունի երկի վերնագիրը, սկիզբն ու վերջը նույնպես պակասում են։