Վիքիպեդիա

«Սևան (քաղաք)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
Տող 1.
{{ոճ}}{{անաղբյուր}}
{{այլ|Սևան (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
Տող 67 ⟶ 68՝
}}
 
'''Սևանը''', քաղաք է [[Հայաստան]]ի [[Գեղարքունիքի մարզ]]ում, [[Սևանա լիճ|Սևանա լճի]] հյուսիս-արևմտյան ափին, մայրաքաղաք [[Երևան]]ից 66 կմ հյուսիս-արևելք։արևելք և մարզկենտրոն [[Գավառ]]ից 35 կմ հյուսիս։ Գտնվում է ծովի մակերևույթից 20001925 մ բարձրության վրա և զբաղեցնում է 750017,75 քկմ տարածք<ref name="ուղեցույց">Գեղարքունիքի մարզի ուղեցույց, 2012 թ</ref>։ ԲնակավայրըԸստ [[18422011 թվական]]ինթվականի հիմնադրելմարդահամարի ենարդյունքների եկվորհամայնքում ռուսբնակվում աղանդավորները և կոչել են Ելենովկա՝ ի պատիվ Պավել 1-ին ցարի աղջիկներից մեկի՝ Ելենայի։ [[1935 թվական]]ին այն վերանվանվեց Սևան։ [[1961 թվական]]ին բնակավայրին շնորհվեց շրջանային ենթակայության քաղաքի կարգավիճակ /մեկ ավանով և տասը գյուղով/, իսկ 1967 [[թվական]]ին՝է հանրապետական19229 ենթակայության։մարդ:
 
Հայաստանի վարչատարածքային նոր բաժանմամբ Սևանը դարձավ ինքնուրույն համայնք և ներառում է Սևան քաղաքը, Ցամաքաբերդ, Գոմաձոր թաղամասերը, Գագարին բնակավայրը։ [[2005 թվական]]ին հաստատվեցին համայնքի վարչական սահմանները, որի արդյունքում Սևան համայնքը զբաղեցնում է 1775.7 հա հողատարածք։▼
 
== Պատմություն ==
Իր աշխարհագրական դիրքով Սևանը [[Հայաստան]]ի ամենալեռնոտ շրջաններից է. գտնվում է [[Արեգունի]], [[Փամբակ]]ի և [[Գեղամա լեռնաշղթա]]ների հանգուցակետում։ Համայնքն իր ափամերձ տարածքներով զբոսաշրջությամբ, հանգստի, առողջարանային հիանալի բնակավայր է։ Այն առանձնանում է ջրային ռեսուրսներով, բնապահպանական և մշակութային հուշարձաններով։▼
Բնակավայրը [[1842 թվական]]ին հիմնադրել են եկվոր ռուս աղանդավորները և կոչել են '''Ելենովկա'''՝ ի պատիվ Պավել 1-ին ցարի դուստր Ելենայի։ [[1935 թվական]]ին այն վերանվանվեց Սևան։ [[1961 թվական]]ին բնակավայրին շնորհվեց շրջանային ենթակայության քաղաքի կարգավիճակ /մեկ ավանով և տասը գյուղով/, իսկ 1967 [[թվական]]ին՝ հանրապետական ենթակայության։
 
▲Հայաստանի վարչատարածքային նոր բաժանմամբ Սևանը դարձավ ինքնուրույն համայնք և ներառում է Սևան քաղաքը, Ցամաքաբերդ, Գոմաձոր թաղամասերը, Գագարին բնակավայրը։ [[2005 թվական]]ին հաստատվեցին համայնքի վարչական սահմանները, որի արդյունքում Սևան համայնքը զբաղեցնում է 1775.7 հա հողատարածք։
Համայնքում գործունեություն են իրականացնում մի շարք հասարակական կազմակերպություններ, ասոցիացիաներ, հիմնադրամներ։▼
 
Համայնքի ղեկավար Գ. Մալխասյանի նախաձեռնությամբ [[2003 թվական]]ին ստեղծված «Սևան բարեգործական» հիմնադրամի կողմից իրականացված հեռուստամարաթոնների միջոցով հանգանակված գումարով իրականացվել են քաղաքապահպան ձեռնարկներ։▼
 
[[2012 թվական]]ի [[նոյեմբերի 10]]-ին մեծ շուքով նշվեց քաղաքի 170 ամյակը։
 
Համայնքի բնակարանային տնտեսության պահպանումն իրականացվում է գործող 4 համատիրությունների միջոցով, որոնք ընդգրկում են 201 բազմաբնակարան շենք։▼
 
== Կրթության կազմակերպում ==
Համայնքային ոչ առևտրային 11 կազմակերպությունների՝ 5 նախակրթարանների, Հովհ. Այվազովսկու անվան արվեստի, երաժշտական դպրոցների, Ն. Դագարյանի անվան մանկապատանեկան մարզադպրոցի, Վ. Ստեփանյանի անվան Գրադարանների կենտրոնացված համակարգի /7 գրադարան/, մանկապատանեկան ստեղծագործական կենտրոնի, համայնքային մշակութային կենտրոնի գործունեության շնորհիվ նախադպրոցական կրթության իրականացումը, մարզամշակութային առօրյան, երեխաների արտադպրոցական աշխատանքների կազմակերպումը իրականացվում է համակարգված ու նպատակային։
 
Համայնքային մշակութային կյանքի ռիթմն ապահովում են «Սևան» ժողովրդական ու «Սուինա-Սևան» ժամանակակից պարերի և «Ակորդներ» էստրադային համույթները։▼
 
Համայնքում գործում են 6 հիմնական և 1 ավագ դպրոց, արհեստագործական ուսումնարան, քոլեջ, բժշկական ուսումնարան։
Սևանում է գտնվում «Սևան ազգային պարկ» ՊՈԱԿ-ը, որի բնագիտական թանգարանն էլ Սևանա լճի, տարածաշրջանի կենդանական և բուսական աշխարհի, ժողովրդագրության, ավանդույթների ամբողջական ցուցանմուշների և ցուցադրությունների եզակի վայր է։
 
Սևանը գործնական-ընկերային ապակենտրոնացված հարաբերությունների ոլորտում ունի լուրջ հաջողություններ։ «Սևան-Գրենոբլ» քույր քաղաքներ համագործակցությունը բոլորում է իր 7-ամյա կենսագրությունը և ներառում է զբոսաշրջային, կրթական և առողջապահական ոլորտները՝ ամրապնդելով հայ-ֆրանսիական բարեկամությունը գործնական ծրագրերի տեսքով։▼
 
Մեկամյա կենսագրություն ունեն Սևանի և Լեհաստանի Բրոդնիցա քաղաքի միջև հաստատված ապակենտրոնացված հարաբերությունները։ Համագործակցության ոլորտներն են՝ տեղական ինքնակառավարման մարմինների միջև փորձի, տեղեկատվության փոխանակում, համագործակցություն կրթության, մշակույթի, սպորտի բնագավառներում, զբոսաշրջության, երիտասարդների փոխանակման ծրագրերի իրականացում։▼
 
== Տնտեսություն ==
Վերջին տարիների ընթացքում համայնքում միջազգային և տեղական կազմակերպությունների և համայնքային ներդրումների միջոցով իրականացվել են մի շարք ծրագրեր։
Անցյալ դարի 90-ական թթ-ին փակվեցին և սեփականաշնորհվեցին քաղաքի խոշոր ձեռնարկություններն ու գործարանները, որոնք այսօր չեն գործում։▼
 
▲Համայնքի բնակարանային տնտեսության պահպանումն իրականացվում է գործող 4 համատիրությունների միջոցով, որոնք ընդգրկում են 201 բազմաբնակարան շենք։
▲Համայնքի ղեկավար Գ. Մալխասյանի նախաձեռնությամբ [[2003 թվական]]ին ստեղծված «Սևան բարեգործական» հիմնադրամի կողմից իրականացված հեռուստամարաթոնների միջոցով հանգանակված գումարով իրականացվել են քաղաքապահպան ձեռնարկներ։
Սևանում լույս են տեսնում «Սևան» թերթը, «Ափ» ամսագիրը, գործում է «[[Գեղամա ՀԸ|Գեղամա]]» հեռուստաընկերությունը։
 
Ներկայումս սոցիալ-տնտեսական զարգացման առաջնահերթություններից է փոքր և միջին բիզնեսի, զբոսաշրջության գործի զարգացումը, որոնց ուղղությամբ իրականացվում են ծրագրեր։ Բնակչության մի մասը զբաղված է կրթության, մշակույթի, ծառայությունների մատուցման ոլորտներում<ref>{{cite book|author=Հ, Ղ Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան|title=Աշխարհագրական անունների բառարան|publisher=«Լույս»|location=Երևան|year=1989|page=էջ 290}}</ref><ref>{{cite book|author=Ա. Ա. Ասլանյան, Հ, Ղ Գրգեարյան|title=Հայկական ՍՍՀ աշխարհագրական անունների համառոտ բառարան|publisher=ՀՍՍՀ ԳԱ հրատարակչություն|location=Երևան|year=1981|page=էջ 173}}</ref>։▼
Համայնքում գործունեություն են իրականացնում մի շարք հասարակական կազմակերպություններ, ասոցիացիաներ, հիմնադրամներ։
 
▲Վերջին տարիների ընթացքում համայնքում միջազգային և տեղական կազմակերպությունների և համայնքային ներդրումների միջոցով իրականացվել են մի շարք ծրագրեր։ Համայնքում գործունեություն են իրականացնում մի շարք հասարակական կազմակերպություններ, ասոցիացիաներ, հիմնադրամներ։
== Զբաղվածությունը ==
▲Անցյալ դարի 90-ական թթ-ին փակվեցին և սեփականաշնորհվեցին քաղաքի խոշոր ձեռնարկություններն ու գործարանները, որոնք այսօր չեն գործում։
 
== Աշխարհագրություն ==
▲Ներկայումս սոցիալ-տնտեսական զարգացման առաջնահերթություններից է փոքր և միջին բիզնեսի, զբոսաշրջության գործի զարգացումը, որոնց ուղղությամբ իրականացվում են ծրագրեր։ Բնակչության մի մասը զբաղված է կրթության, մշակույթի, ծառայությունների մատուցման ոլորտներում<ref>{{cite book|author=Հ, Ղ Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան|title=Աշխարհագրական անունների բառարան|publisher=«Լույս»|location=Երևան|year=1989|page=էջ 290}}</ref><ref>{{cite book|author=Ա. Ա. Ասլանյան, Հ, Ղ Գրգեարյան|title=Հայկական ՍՍՀ աշխարհագրական անունների համառոտ բառարան|publisher=ՀՍՍՀ ԳԱ հրատարակչություն|location=Երևան|year=1981|page=էջ 173}}</ref>։
▲Իր աշխարհագրական դիրքով Սևանը [[Հայաստան]]ի ամենալեռնոտ շրջաններից է. գտնվում է [[Արեգունի]], [[Փամբակ]]ի և [[Գեղամա լեռնաշղթա]]ների հանգուցակետում։ Համայնքն իր ափամերձ տարածքներով զբոսաշրջությամբ, հանգստի, առողջարանային հիանալի բնակավայր է։ Այն առանձնանում է ջրային ռեսուրսներով, բնապահպանական և մշակութային հուշարձաններով։
 
== Կլիման ==
Բարենպաստ աշխարհագրական դիրքի շնորհիվ արևոտ օրերի քանակը հասնում է 250-ի։ Ամառային ամիսների ընթացքում օդի միջին ջերմաստիճանը տատանվում է 20&nbsp;°C-30&nbsp;°C։ [[Ձմեռ]]ները ձյունառատ են, իսկ [[ապրիլ]]-[[նոյեմբեր]] ամիսներին բավական ցուրտ է<ref name="ուղեցույց"/>։ Սևանի կլիման նման է Արևելյան Ֆինլանդիայի կլիմային։
 
Տող 114 ⟶ 112՝
 
== Մշակույթ ==
 
▲Սևանում լույս են տեսնում «Սևան» թերթը, «Ափ» ամսագիրը, գործում է «[[Գեղամա ՀԸ|Գեղամա]]» հեռուստաընկերությունը։ Համայնքային մշակութային կյանքի ռիթմն ապահովում են «Սևան» ժողովրդական ու «Սուինա-Սևան» ժամանակակից պարերի և «Ակորդներ» էստրադային համույթները։
 
=== Սևանի բնագիտական թանգարան ===
Սևանի բնագիտական թանգարանում ներկայացված են Սևանա լճի և նրա շրջակայքի, [[ֆլորա]]յի և [[ֆաունա]]յի, ինչպես նաև հայերի ավանդական կյանքի տարրերի երկրաբանական առանձնահատկությունները<ref name="ուղեցույց"/>։
Տող 121 ⟶ 122՝
 
== Քույր քաղաքներ ==
Սևանը գործնական-ընկերային ապակենտրոնացված հարաբերությունների ոլորտում ունի լուրջ հաջողություններ։
 
▲Սևանը գործնական-ընկերային ապակենտրոնացված հարաբերությունների ոլորտում ունի լուրջ հաջողություններ։ «Սևան-Գրենոբլ» քույր քաղաքներ համագործակցությունը բոլորում է իր 7-ամյա կենսագրությունը և ներառում է զբոսաշրջային, կրթական և առողջապահական ոլորտները՝ ամրապնդելով հայ-ֆրանսիական բարեկամությունը գործնական ծրագրերի տեսքով։
 
▲Մեկամյա կենսագրություն ունեն Սևանի և Լեհաստանի Բրոդնիցա քաղաքի միջև հաստատված ապակենտրոնացված հարաբերությունները։ Համագործակցությանհամագործակցության ոլորտներն են՝են տեղական ինքնակառավարման մարմինների միջև փորձի, և տեղեկատվության փոխանակումփոխանակումը, համագործակցություն կրթության, մշակույթի, և սպորտի բնագավառներումբնագավառները, զբոսաշրջության, և երիտասարդների փոխանակման ծրագրերի իրականացում։իրականացումը։
 
* {{Դրոշ|Լեհաստան}} [[Բրոդնիցա]], [[Լեհաստան]]
* {{Դրոշ|Ֆրանսիա}} [[Գրենոբլ]], [[Ֆրանսիա]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Սևան_(քաղաք)» էջից