Վիքիպեդիա

«Զանգեզուր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ չտողադարձվող բացատը (։Դ Non-breaking space) փոխարինում եմ սովորականով։ oգտվելով ԱՎԲ
No edit summary
Տող 20.
[[1920 թվական]]ի դեկտեմբերին ՌՍՖՍՀ-ի և Հայաստանի միջև կնքվել է պայմանագիր, որով հաստատվել է, որ Զանգեզուրը պատկանում է Հայկական ԽՍՀ-ին<ref name="Altstadt">Audrey L. Altstadt. The Azerbaijani Turks: power and identity under Russian rule. — Hoover Press, 1992. — P. 116. — 331 p. — (Studies of nationalities). — ISBN 0-8179-9182-4, ISBN 978-0-8179-9182<blockquote>But the December 1920 treaty between the Russian Soviet Federative Socialist Republic (RSFSR) and Armenia recognized Armenian claims to Zangezur, not to Karabagh or Nakhjivan.</blockquote></ref>։
 
Ըստ ԽՍՀՄ ԳԱ Կովկասի ժողովրդագրական ժողովածուի՝ Հայաստանի՝ ադրբեջանցիներով բնակեցված տարածքները դատարկվել են. դաշնակների կողմից այստեղ իրականացվել է հատուկ քաղաքականություն՝ «երկիրը մաքրելու օտարազգիներից» և առաջին հերթին մահմեդականներիցմուսուլմաններից, որոնք վտարվել են [[Նոր Բայազետի գավառ|Նոր Բայազետի]], Երևանի, Էջմիածնի ու Շարուր-Դարալագյազի գավառներից: Միևնույն ժամանակ դատարկվել են Ադրբեջանի՝ հայերով բնակեցված տարածքները, վտարվել են տասնյակ հազարավոր հայեր<ref>Н. Г. Волкова. «Этнические процессы в Закавказье в XIX—XX веках», Кавказский Этнографический сборник, IV часть, Институт Этнографии им. Н. Н. Миклухо-Маклая АН СССР, Москва, Наука, 1969, стр. 10
</ref>: Ն. Վոլկովան նշում է, որ 1897 թվականին Զանգեզուրի գավառի (որ ընդգրկում էր նաև Ադրբեջանական ԽՍՀ՝ հետագայում ձևավորված [[Լաչինի շրջան (Ադրբեջանական ԽՍՀ)|Լաչինի]], [[Զանգելանի շրջան (Ադրբեջանական ԽՍՀ)|Զանգելանի]] ու [[Ղուբաթլուի շրջան]]ները) 137,9 հազար բնակչից 71,2 հազարը ադրբեջանցիներ էին (51,7 %), 63,6 հազարը՝ հայեր (46,2 %), 1,8 հազարը՝ քրդեր (1,3 %): [[1922 թվական]]ին անցկացված գյուղատնտեսական հաշվառման տվյալներով՝ Զանգեզուրի՝ Հայկական ԽՍՀ-ին անցած տարածքում ապրում էր 63,5 հազար մարդ, այդ թվում՝ 56,9 հազար հայ (89,5 %), 6,5 հազար ադրբեջանցի (10,2 %), 0,2 հազար ռուս (0,3 %)<ref>Н. Г. Волкова (Наталья Георгиевна Волкова — одна из ведущих советских этнографов-кавказоведов, признанный учёный в области этнической истории народов Кавказа, автор нескольких монографических исследований по этническому составу населения Северного Кавказа, по кавказской этнонимике) Кавказский Этнографический Сборник, Статья: Этнические процессы в Закавказье в XIX—XX вв. — IV. — СССР, Институт Этнографии им. М.Маклая, АН СССР, Москва: Наука, 1969. — С. 10. — 199 с. — 1700 экз. <!-- — ISBN 2131 Т11272 это тип заказа и номер тиража --></ref>:
 
[[1918 թվական]]ին թուրքական զորքերի դուրսբերումից հետո հայկական զինված ուժերն Անդրանիկ Օզանյանի գլխավորությամբ մեծ դեր խաղացին Զանգեզուրի՝ մահմեդականներովմուսուլմաններով բնակեցված տարածքների դատարկեցմանն ու շրջանի էթնիկական մաքրմանը: Բրիտանական հրամանատարությունը քաղաքական նպատակներով Անդրանիկին թույլ չտվեց նույն կերպ վարվել նաև Ղարաբաղում: Անդրանիկն Արևմտյան Հայաստանից իր հետ Արևելյան Հայաստան է բերում 30 հազար հայ փախստականներ, ովքեր հիմնականում [[Մուշ]]ից ու [[Բիթլիս]]ից էին, որոնք կարողացել էին դիմադրել թուրքերի հարձակումներին: Փախստականների մեծ մասը բնակություն է հաստատում Զանգեզուրում, մյուսները՝ Երևանի և Դարալագյազի շրջաններում՝ փոխարինելով այդտեղից վտարված մահմեդականներինմուսուլմաններին<ref>Bloxham. The great game of genocide: imperialism, nationalism, and the destruction of the Ottoman Armenians. — P. 103—105.<blockquote>On the Armenian side, many of the key perpetrators were the former leaders of the volunteer battalions and Turkish-Armenian 'self-defense' operations. From mid-1918, Andranik was prominent in the destruction of Muslim settlements during the purging of the Armenian-Azeri border region of Zangezur. Hovannisian describes his actions as the beginning of the process of 'transforming Zangezur into a solidly Armenian land'. Alexandr Khatisian, one-time Prime minister of Armenia, used similar language, averring that 'it was not the will of the diplomats which was to bring about homogeneous populations in this or that region, but through the course of elemental behaviour'. Andranik was stopped from expanding this policy into Karabakh by the local British commander, who had his own distinct political agenda.
<br /> <br />
Andranik brought with him 30,000 Armenian refugees, mostly from eastern Anatolia, particularly Mush and Bitlis, where, under the protection of fedayee forces lead by Ruben Ter Minassian, they had managed to resist the Turkish assault and escape to the Caucasus. Some refugees stayed in Zangezur, but Ter Minassian, a former member of the Armenian national council, ordered the transfer of many of them to the Erivan and Daralgiaz regions, where they replaced evicted Muslims in a move to ethnically homogenize key areas of the Armenian state. One of the fedayees accurately described this as ethnic cleansing, and the parallels to the settlement of muhajirs at Armenian expense in the late Ottoman empire are obvious.</blockquote></ref>:
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Զանգեզուր» էջից