«Բիլոնային մետաղադրամներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ ջնջվեց: <nowiki/> (2) oգտվելով ԱՎԲ
չ չտողադարձվող բացատը (։Դ Non-breaking space) փոխարինում եմ սովորականով։ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
'''Բիլոնային մետաղադրամներ'''  ( {{lang-fr|billon}}), ոչ լիարժեք (մանրադրամային, կրեդիտային) մետաղադրամներ, որոնց գնողունակությունը գերազանցում է նրանց մեջ պարոնակվող մետաղի արժեքին{{sfn|НС|1980|loc=«[http://www.numizm.ru/html/b/billonna8_moneta.html Биллонная монета]»}}{{sfn|ЭСБЕ|1890-1907|loc=«[[:s:ЭСБЕ/Монета, деньги|Монета, деньги]]»}}։ Ավելի նեղ իմաստով դրանք այնպիսի մետաղադրամներն են, որոնցում ազնիվ մետաղների (ոսկու կամ արծաթի) կազմում է փոքր մասը, իսկ լիգատուրան՝ մեծ մասը{{sfn|НС|1980|loc=«[http://www.numizm.ru/html/b/billonna8_moneta.html Биллонная монета]»}}։ Ավելի նեղ իմաստով՝ արծաթե մետաղադրամներ 500-րդ կամ ավելի ցածր հարգի, որտեղ լիգատուրային մետաղի դերում, որպես կանոն, հանդես է գալիս պղինձը{{sfn|СН|1993|loc=«[http://www.numizm.ru/html/b/billonna8_moneta.html Биллонная монета]»}}։
 
== Բիլոն ==
13-րդ դարում Ֆրանսիայում «բիլոն» ({{lang-fr|billon}}) բառով անվանում էին որպես մետաղադրամ չհատված ազնիվ մետաղը, այսինքն ոսկին կամ արծաթը ձուլակտորի տեսքով կամ նույնիսկ ամբողջովին չմշակված տեսքով։ Անգլիայում այն տրանսֆորմացվեց  հասկացության (ներդրումային, քաշային մետաղադրամ)։ Ֆրանսիայում, ինչպես նաև շատ այլ երկրներում (մասնավորապես Ռուսաստանում) 15-րդ դարում «բիլոն» բառը սկսեց նշանակել համաձուլվածք ազնիվ մետաղի աննշան պարունակությամբ {{sfn|СН|1993|loc=«[http://www.numizm.ru/html/b/billon.html Биллон]»}}, ավելի նեղ իմաստով՝ պղնձի և արծաթի համաձուլվածք, որտեղ արծաթի պարունակությունը կազմում է 50 %-ից պակաս  («սպիտակ պղինձ»){{sfn|СН|1993|loc=«[http://www.numizm.ru/html/b/billonna8_moneta.html Биллонная монета]»}}{{sfn|НС|1980|loc=«[http://www.numizm.ru/html/b/billonna8_moneta.html Биллонная монета]»}}։
 
== Բիլոնային մետաղադրամների օրինակներ ==
Բիլոնը կիրառվում էր մետաղադրամների պատրաստման համար (բիլոնային մետաղադրամն այդ իմաստով՝ արծաթե մետաղադրամ 500-ից պակաս հարգով), ինչպես նաև զարդերի պատրաստման համար։ Հայտնի են բիլոնային մետաղադրամներ, որոնք հատվել են մ.թ.ա. 6-5  դարերում Փոքր Ասիայում, Լեսբոս կղզում և որոնք պարունակում էին  40  % արծաթ և 60  % պղինձ։ Այն բիլոնային մետաղադրամների պատրաստումը, որոնց լիգատուրային համաձուլվածքի մեջ գերակշռում էր պղինձը, մեծ թափ ստացավ Հռոմեական կայսրությունում (դենարիաներ, անտոնինիաներ), հասնելով իրենց գագաթնակետին Գալիեն կայսրի ժամանակ  (253-268 թթ)։   Որպես մաշվածության հետևանք բազմաթիվ բիլոնային մետաղադրամներ պատրաստվում էին միջին դարերում։ Ըստ մետաղի գույնի տարբերում էին սպիտակ  ({{lang-la|argentum album}}) և սև մետաղադրամներ ({{lang-la|argentum nigrum}}), համապատասխանաբար բարձր (օրինակ [[պրահյան գրոշ]]) և ցածր հարգի (չեխական դենարի){{sfn|СН|1993|loc=«[http://www.numizm.ru/html/b/billonna8_moneta.html Биллонная монета]»}}{{sfn|НС|1980|loc=«[http://www.numizm.ru/html/b/billonna8_moneta.html Биллонная монета]»}}{{sfn|Мэттингли|2005|с=110, 32-40}}{{sfn|ЭСБЕ|1890-1907|loc=«[[:s:ЭСБЕ/Биллон, сплав|Биллон, сплав]]»}}։
 
Ռուսական կայսրությունում 1867-ից մինչև 1917 թվականները 5,10,15 և 20 կոպեկ անվանական արժեքով մետաղադրամները հատվում էին բիլոնից 50% արծաթի պարունակությամբ  (մինչև 1867 թվականը այդ մետաղադրամները թողարկվում էին 868 կամ 750 հարգի արծաթից){{sfn|ЭСБЕ|1890-1907|loc=«[[:s:ЭСБЕ/Разменная монета|Разменная монета]]»}}. ՌԽՖՍՀ-ում (ավելի ուշ ԽՍՀՄ-ում) 1921-ից մինչև 1931 թվականները 10, 15 և 20 կոպեկ մետաղադրամները նույնպես թողարկվում էին բիլոնից (500 հարգի արծաթ)։
 
== Ծանոթագրություններ ==
Տող 17.
* <span class="citation" id="CITEREF.D0.9D.D0.A11980" contenteditable="false">[http://www.numizm.ru/ Нумизматический словарь]<nowiki> / </nowiki>[Автор։ Зварич В.В.].&nbsp;- 4-е изд..&nbsp;- Львов։ Высшая школа, 1980.</span>
* <span class="citation" id="CITEREF.D0.A1.D0.9D1993" contenteditable="false">[http://www.numizm.ru/ Словарь нумизмата]<nowiki> / </nowiki>[Авторы։ Фенглер Х., Гироу Г., Унгер В.] / Пер. с нем. М. Г. Арсеньевой / Отв. ред. В. М. Потин.&nbsp;- 2-е изд., перераб. и доп..&nbsp;- М.։ Радио и связь, 1993.&nbsp;</span><span class="citation" id="CITEREF.D0.A1.D0.9D1993" contenteditable="false">- ISBN 5-256-00317-8.</span>
* <span class="citation" id="CITEREF.D0.AD.D0.A1.D0.91.D0.951890.E2.80.941907" contenteditable="false">[//ru.wikisource.org/wiki/Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона].&nbsp;- СПб.։ Семеновская типолитография (И. А. Ефрона), 1890-1907.</span>  - «[[Վիքիդարան|Викитека]]»
* <span class="citation" id="CITEREF.D0.9C.D1.8D.D1.82.D1.82.D0.B8.D0.BD.D0.B3.D0.BB.D0.B82005" contenteditable="false">''Мэттингли Г.''<nowiki> </nowiki></span><span class="citation" id="CITEREF.D0.9C.D1.8D.D1.82.D1.82.D0.B8.D0.BD.D0.B3.D0.BB.D0.B82005" contenteditable="false">Монеты Рима. С древнейших времен до падения Западной Империи.&nbsp;- М.։ Collector's Books, 2005.&nbsp;- ISBN 1-932525-37-8.</span>