«Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/2»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ ջնջվեց: <nowiki/> (2) oգտվելով ԱՎԲ
չ չտողադարձվող բացատը (։Դ Non-breaking space) փոխարինում եմ սովորականով։ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 29.
|վիքիպահեստ =
}}
'''Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ''' ({{lang-sv|''Nobelpriset i kemi''}}), ամենամյա մրցանակ, որը շնորհում է [[գիտությունների Շվեդական թագավորական ակադեմիա]]ն՝ իր ընտրած 5 անդամներից բաղկացած քիմիայի Նոբելյան հանձնաժողովի առաջարկով՝ [[քիմիա]]յի տաբեր ասպարեզների գիտնականներին։  Այն հինգ Նոբելյան մրցանակներից մեկն է (ֆիզիկայի, խաղաղության, բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի և գրականության մրցանակների հետ միասին), որոնք հիմնել է շվեդ քիմիկոս, ինժիներ, գյուտարար Ալֆրեդ Նոբելը 1895 թվականին։  Մրցանակը կառավարում է Նոբելյան հիմնադրամիը։ Մրցանակը  տրվում է Ալֆրեդ Նոբելի մահվան օրը՝ դեկտեմբերի 10-ին Ստոքհոլմում կազմակերպվող ամենամյա արարողության ժամանակ։ Առաջին մրցանակը տրվել է 1901 թվականի նիդեռլանդացի քիմիկոս  [[Յակոբ Հենդրիկ վանտ Հոֆֆ]]ին «լուծույթներում օսմոսային ճնշման և քիմիական դինամիկայի օրենքների հայտնագործման համար»:
==Նախապատմություն==
Ըստ Ալֆրեդ Նոբելի վերջին կտակի՝ իր կարողությունը պետք օգտագործվեր մրցանակների շարք ստեղծելու համար, որոնք պետք է տրվեն ֆիզիկայի, քիմիայի, բժշկության, ֆիզիոլոգիայի և խաղաղարարության բնագավառներում «մարդկությանը ամենամեծ օգուտ» տվածների<ref name="BBCHistory">{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/nobel_alfred.shtml |title=History – Historic Figures: Alfred Nobel (1833–1896) |publisher=[[BBC]] |date= |accessdate=2010-01-15}}</ref><ref name="Britannica6">{{cite web|url=http://www.britannica.com/nobelprize/article-9056008 |title=Guide to Nobel Prize |publisher=[[Britannica]] |date= |accessdate=2013-06-10}}</ref>:  Նոբելը իր կյանքի ընթացքում գրել է մի քանի կտակ, սակայն վերջինը նա գրել է իր մահից գրեթե մեկ տարի առաջ և ստորագրել 1895 թվականի նոյեմբերի 27-ին Փարիզում՝ Շվեդ-նորվեգական ակումբում<ref>Ragnar Sohlman: 1983, Page 7</ref><ref>{{Cite news|last = von Euler|first = U.S.|title = The Nobel Foundation and its Role for Modern Day Science|url = http://resources.metapress.com/pdf-preview.axd?code=xu7j67w616m06488&size=largest|format = PDF|publisher = [[Springer-Verlag]]|work = [[Die Naturwissenschaften]]|date = հունիսի 6, 1981|accessdate = հունվարի 21, 2010}}</ref>:  Նոբելն իր ակտիվների  94 տոկոսը՝ 31 միլիոն շվեդական կրոնա, հատկացրել է Նոբելյան մրցանկին<ref name="Nobelwill">[http://nobelprize.org/alfred_nobel/will/index.html "The Will of Alfred Nobel"], ''nobelprize.org''.</ref>  Կտակի հանդեպ թերհավատության պատճառով, այն հաստատվել է 1897 թվականի ապրիլի 26-ին՝ Ստորտինգի կողմից<ref name="nobelprize1">{{cite web|url=http://nobelprize.org/nobelfoundation/history/lemmel/index.html |title=The Nobel Foundation – History |publisher=Nobelprize.org |date= |accessdate=2010-01-15}}</ref><ref name="Levinovitz13">Agneta Wallin Levinovitz: 2001, Page 13</ref>:
 
==Ծանոթագրություններ==