«Սուրբ ծնունդ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: → (2), է: → է։ (3), գ: → գ։ (3), դ: → դ։, ը: → ը։ (15), լ: → լ։ (2), կ: → կ։, մ: → մ։ (5), ն: → ն։ (17), ջ: → ջ։, վ: → վ oգտվելով [[Վիքիպեդիա:Ավտո... |
No edit summary |
||
Տող 2.
{{Տեղեկաքարտ Տոն
|տիպ (գույն) = քրիստոնեություն
|նշանակություն = [[Քրիստոնեություն|Քրիստոնեական]] գլխավոր տոներից մեկը
|հաստատված = Սուրբ [[Մարիամ Աստվածածին|Մարիամ Աստվածածնից]] [[Հիսուս Քրիստոս]]ի ծնվելու պատվին
|ամսաթիվ = {{դրոշավորում|Հայ առաքելական եկեղեցի}}՝ [[հունվարի 6]],<br /> {{դրոշավորում|Ռուս Ուղղափառ եկեղեցի}}՝ [[հունվարի 7]], <br />{{դրոշավորում|Կաթոլիկ եկեղեցի}}՝ [[դեկտեմբերի 25]]
}}
'''Հիսուս Քրիստոսի ծնունդ''' ([[Հայ Առաքելական եկեղեցի|Հայ առաքելական եկեղեցում]]՝ և Աստվածահայտնութիւն, {{lang-el|Ή κατά σάρκα Γέννησις τού Κυρίου καί Θεού καί Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού}}), [[Քրիստոնեություն|քրիստոնեական]] գլխավոր տոներից մեկը, որը նշվում է ի պատիվ Սուրբ [[Մարիամ Աստվածածին|Մարիամ Աստվածածնից]] [[Հիսուս Քրիստոս]]ի ծնվելու։
== Պատմություն ==
[[Պատկեր:The_visit_of_the_wise-men.jpg|left|230px|thumb|Հենրի Հոֆման. «[[Մոգերի երկրպագություն]]»]]
▲Մինչև 4-րդ դարը բոլոր քրիստոնյաները Սուրբ ծնունդը նշել են հունվարի 6-ին։ Սակայն անգամ քրիստոնեության ընդունումից հետո հռոմեացիները շարունակում էին հեթանոսական տոներ նշել։ Բանն այն է, որ դեկտեմբերի 25-ին մեծ շուքով նշվում էր արևի պաշտամունքին նվիրված տոնը։ Հեթանոսական ավանդույթները խափանելու համար 336 թվականին Հռոմի եկեղեցին դեկտեմբերի 25-ը պաշտոնապես հռչակեց Հիսուս Քրիստոսի ծննդյան օր։ Հետագայում Ասորիքում և գրեթե ողջ արևելքում Քրիստոսի Ծննդյան տոնի օրը փոխադրվեց դեկտեմբերի 25-ին, իսկ հունվարի 6-ը մնաց որպես Տիրոջ Աստվածահայտնության և Մկրտության օր։
== Քրիստոսի ծննդյան իրադարձություններ ==
Տող 87 ⟶ 68՝
Հունվարի 5-ի երեկոյան բոլոր եկեղեցիներում մատուցվում է Ճրագալույցի Սուրբ պատարագ։ Հետաքրքիր է, որ Ճրագալույցի Սուրբ պատարագ տարին ընդամենը 2 անգամ է մատուցվում՝ Սուրբ ծննդյան և Սուրբ Հարության տոներին։ Ճրագալույց նշանակում է ճրագ (մոմ) լուցանել, այսինքն՝ վառել։ Այդ օրը երեկոյան մարդիկ եկեղեցում վառված ճրագներն իրենց հետ տուն են տանում։ Այն խորհրդանշում է աստվածային լույս, եկեղեցու օրհնություն։
Ճրագալույցը խորհրդանշում է [[բեթղեհեմյան աստղ]]ի լույսը, որն առաջնորդեց մոգերին դեպի Մանուկ Հիսուսը։
=== Սուրբ ծննդյան այլ արարողություններ ===▼
[[Պատկեր:Etchmiadzin cathedral.jpg|250px|աջից|Սուրբ Էջմիածին]]
Հունվարի 6-ին Սուրբ ծննդյան Սուրբ պատարագից հետո կատարվում է Ջրօրհնեք, որը խորհրդանշում է Հորդանան գետում Քրիստոսի մկրտությունը։ Խաչով և Սրբալույս Մյուռոնով օրհնված հրաշագործ ջուրը բաժանվում է ժողովրդին՝ ի բժշկություն հոգևոր և մարմնավոր ախտերի<ref name=":1" />: Սուրբ ծննդյան տոնակատարությունների շարքում կատարվում է նաև Տնօրհնեքի արարողություն։ Սուրբ ծննդյան և Ս. Հարության տոներից հետո մարդիկ հոգևորականին իրենց տուն և աշխատավայր են հրավիրում՝ տոնի կենարար ավետիսը և աստվածային օրհնությունը ստանալու նպատակով։ Տնօրհնեք կատարվում է նաև այն ժամանակ, երբ տանը խախտվում է խաղաղությունը կամ զգացվում է դիվային ուժերի ներկայություն։ Հունվարի 7-ը, ինչպես և բոլոր տաղավար (մեծ, գլխավոր) տոներին հաջորդող օրերը, հանգուցյալների հիշատակության օր է՝ Մեռելոց։ Հունվարի 7-ին՝ Սուրբ պատարագից հետո, բոլոր եկեղեցիներում կատարվում է հոգեհանգստյան արարողություն, որից հետո մարդիկ այցելում են հարազատների շիրիմները։ Սուրբ ծննդյան տոնի հանդիսություններն ավարտվում են հունվարի 13-ին՝ Տիրոջ Անվանակոչությամբ, որը նվիրված է Մանուկ Հիսուսին տաճարին ընծայելու, 8-րդ օրը թլպատելու և անվանակոչելու հիշատակին<ref name=":0" />:
▲=== Սուրբ ծննդյան այլ արարողություններ ===
=== Սուրբ ծննդյան արարողությունների ժամանակացույց ===
* Հունվարի 5-ին՝ ժ. 17.30-ին, բոլոր եկեղեցիներում մատուցվում է ճրագալույցի տոնական Սուրբ պատարագ՝ ազդարարելով Սուրբ ծննդյան ավետիսը։ Այդ օրը երեկոյան մարդիկ եկեղեցում վառված մոմերը իրենց հետ տուն են տանում և սկսում տոնել Ս. Ծնունդը<ref name=":1">{{Cite web|title = Տոներ {{!}} Qahana.am|url = https://www.qahana.am/am/holidays/2016-01-05/1|website = www.qahana.am|accessdate = 2015-12-17}}</ref>:
* Հունվարի 6-ին՝ ժ. 11.00-ին, բոլոր եկեղեցիներում մատուցվում է Սուրբ ծննդյան տոնական Սուրբ պատարագ։ Սուրբ պատարագից հետո կատարվում է Ջրօրհնեքի արարողություն։ Օրհնված ջուրը բաժանվում է ներկաներին<ref name=":0">{{Cite web|title = Տոներ {{!}} Qahana.am|url = https://www.qahana.am/am/holidays/2016-01-06/1|website = www.qahana.am|accessdate = 2015-12-17}}</ref>:
| |||