«Մաքսատուրքեր»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ հստակեցնում եմ աղբյուրը oգտվելով ԱՎԲ |
|||
Տող 1.
'''Մաքսատուրքեր''', պետական դրամական տուրքեր, որ գանձվում են տվյալ երկիր ներմուծվող ապրանքներից, ունեցվածքից և այլ արժեքներից։ Մաքսատուրքերի դրույքները սահմանվում են մաքսային տարիֆով։ Առաջացել են որպես վաճառականներին մատուցվող ծառայությունների վարձ՝ [[նավահանգիստ|նավահանգստ]]ային շինություններից, պահեստներից, ինչպես նաև [[կշեռք]]ներից օգտվելու համար։ [[Կապիտալիզմ]]ի ժամանակ մաքսատուրքերը փոխարկվել են ներքին առևտրի և ազգային տնտեսության որոշ ճյուղեր արտասահմանյան ապրանքների մրցակցությունից պաշապանելու միջոցի։ Ըստ հարկման օբյեկտի մաքսատուրքերը լինում են ներմուծման, արտահանման և տրանզիտային։ Վերջին երկուսը ժամանակակից կապիտալիստական երկրներում գրեթե չեն օգտագործվում։ Տիրապետող են ներմուծման մաքսատուրքերը, որոնք [[մոնոպոլիա]]ների համար առևտրական [[պատերազմ]]ների, դեմպինգի, տնտեսապես կախյալ երկրների կողոպուտի, ազգային արտադրությունն արտասահմանյան մրցակցությունից պաշապանելու միջոց են։ Զարգացող երկրները մաքսատուրքերը օգտագործում են ազգային տնտեսության ամրապնդման, զարգացման և [[պետական բյուջե]]ի եկամուտներն ավելացնելու նպատակով։ Ըստ գանձման եղանակի լինում են առանձնահատուկ մաքսատուրքեր, որի դեպքում գանձումը կատարվում է կայուն դրույքներով՝ ներմուծվող ապրանքների հատից, միավորից, չափից, կշռից են, և գնային մաքսատուրքեր, երբ գանձումը կատարվում է տոկոսներով՝ ապրանքների գներից։ Երբեմն օգտագործվում են խառը (առանձնահատուկ-գնային) և նույն ապրանքի նկատմամբ տարբեր մաքսատուրքեր։ Ըսա մաքսային տարիֆի կառուցվածքի մաքսատուրքերը լինում են տարբերական, հովանավորական, արտոնյալ, հակադեմպինգային և այլն։ Առաջին դեպքում նույն ապրանքի համար սահմանվում են մաքսատուրքերի մի քանի դրույքներ (անվանական, արտոնյալ, նվազագույն, միջին, առավելագույն)։ Օգտագործվում է որպես տնտեսության պետական մոնոպոլիստական կարգավորման, ինչպես նաև արտաքին սանտրում տարբեր երկրների միջև խտրականություն դնելու միջոց։ Հովանավորական մաքսատուրքերը կիրառվում են արտասահմանից որոշ ապրանքների ներմուծումը, ինչպես նաև սեփական հումքի ու կիսաֆաբրիկատների արտահանումը
[[ԽՍՀՄ]]-ում և խորհրդային մյուս երկրներում մաքսատուրքերն արտաքին առևտուրը կարգավորելու, կապիտալիստական և զարգացող երկրների հետ տնտեսական փոխշահավետ հարաբերություններ ստեղծելու և ընդլայնելու, խորհրդային էկոնոմիկան համաշխարհային կապիտալիստական շուկայի տարերային ներգործությունից պաշապանելու միջոց են։ [[ԽՍՀՄ]]-ում սահմանվում են ներմուծվող ապրանքներից գանձվող մաքսատուրքերի նվազագույն և առավելագույն դրույքներ։ Նվազագույնը կիրառվում է այն երկրների նկատմամբ, որոնք ներմուծվող խորհրդային ապրանքների համար ապահովում են աոավել բարենպաստ կարգ, առավելագույնը՝ այն պետությունների նկատմամբ, որոնք այդպիսի կարգ չեն ապահովում կամ խախտում են առևտրական պայմանագրերը։ Արտահանման տուրքեր [[ԽՍՀՄ]]-ում սովորաբար չեն կիրառվում, բացառությամբ հնարժեք և արվեստի այն գործերից, որոնք կարող են արտահանվել [[ԽՍՀՄ]] [[կուլտուրա]]յի մինիստրության հատուկ թույլտվությամբ։ Ներմուծման մաքսատուրքեր են գանձվում միջազգային փոստով [[ԽՍՀՄ]] առաքվող, ինչպես նաև ուղեբեռների և ձեռնածանրոցների իրերից, եթե դրանք ենթակա են մաքսատուրքով հարկման։
|