«Ալենուշ Տերյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

| բնագիր անուն = {{lang-hy-western|Ալենուշ ՏերեանՏէրեան}}<br />{{lang-fa|آلينوش طريان}}

'''Ալենուշ ՏերյանՏէրեան''' ({{lang-fa|آلينوش طريان}}, {{ԱԾ}}), Իրանի [[ֆիզիկա]]յի առաջին կին-պրոֆեսոր,պրոֆեսոր։ ևԱռաջին առաջին [[արևային աստղադիտակ]]ի և [[աստղադիտարան]]ի հիմնադիրն է Իրանի ասղագիտությանաստղագիտության պատմության մեջ։ Հայտնի է որպես «Իրանի ժամանակակից աստղագիտությունաստղագիտության մայր»<ref name="BBCtashee">{{cite web | url=http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/03/110307_l03_terian_dies.shtml | title=پیکر 'مادر نجوم ایران' تشییع شد | publisher=BBC Persian | accessdate=2013-04-09}}</ref>:

Ալենուշ Տերյանը ծնվել է 1920 թվականին, թեհրանահայ ընտանիքում։Թեհրանում։ Մայրը ուսանել էր [[Շվեյցարիա]]յում և ֆրանսերենի ուսուցչուհի էր, իսկ հայրը ԻրանիՆոր [[Նոր Ջուղա|Նոր Ջուղայի]]յի հայերից էր և գրող էր, կյանքի վերջին 20 տարիներին ծառայել է որպես Իրանի «Սեփահ բանկի» տնօրեն։ Ծնողները տիրապետել են [[հայերեն]]ին, [[պարսկերեն]]ին, և [[ֆրանսերեն]]ին։ Հայրը նաև [[Ֆիրդուսի|Ֆիրդուսու]] բանաստեղծություններից հայերեն թարգմանությունների հեղինակ է, որոնք հրատարկվել են իր գրքում «Արիզադի Պոեզիայի Հավաքածո» ([[պարսկերեն|պարսկ.]]՝ ''ديوان اشعار آريزاد'') անվամբ<ref>{{cite web|title=Հարցազրույց Տիկին Ալենուշ Տերյանի հետ (պարսկերեն)|url=http://www.farheekhtegan.ir/content/view/8930/44/|date= 2010-05-04|accessdate= 2010-06-29}}</ref>։

Տերյանը փորձում է համոզել իր դասախոս Մահմուդ Հեսաբիին, որ օգնի իրեն կրթաթոշակ ստանալ՝ [[Ֆրանսիա]]յում ուսումը շարունակելու համար։ Սակայն կին լինելու պատճառով մերժվում է։ Չնայած դրան, հոր ֆինանսական օգնությամբ մեկնում է [[Փարիզ]] և [[Սորբոնի համալսարան]]ի Մթնոլորտային ֆիզիկայի ֆակուլտետում շարունակում ուսումը։ 1956 թվականին ստանում է ասպիրանտուրայի աստիճան և Սորբոնում նրան դասախոսությանդասախոսի պաշտոն է առաջարկվում։ Սակայն Իրանին ծառայելու համար որոշում է վերադառնալ և որպես դասախոս սկսում է [[թերմոդինամիկա]] դասավանդել Թեհրանի համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետում։

1959-ին, [[Արևմտյան ԳերմանիայիԳերմանիա|Արևմտյան Ֆեդերալ ՀանրապետությունԳերմանիան]]ը թոշակ է տրամադրում Թեհրանի համալսարանին, [[արևային ֆիզիկա]]յի աստղադիտարանում 4 ամիս սովորելու համար և Տերյանն է ընտրվում որպես թոշակի շահառու։ 1961-ի մարտին չորս ամսով մեկնում է Գերմանիա, ապա վերադառնում Իրան, և 1964 թվականի մայիսի 30-ին արժանանում [[պրոֆեսոր]]ի կոչման, և այդպիսով դառնում Իրանի առաջին կին պրոֆեսորը։

1966 թվականի նոյեմբերի 20-ին ընտրվում է Թեհրանի համալսարանի [[Երկրաֆիզիկա]]յի կոմիտեի անդամ, իսկ երեք տարի հետո նշանակվում Թեհրանի համալսարանի Երկրաֆիզիկայի հիմնարկի արևային ֆիզիկայի հետազոտությունների խմբի նախագահ և աշխատանքի անցնում արևային ֆիզիկայի աստղադիրանումաստղադիտարանում, որի հիմնադրման մեջ ինքը մեծ դեր էր կատարել<ref>{{cite web|title=Հարցազրույց Ալենուշ Տերյանի հետ (անգլերեն)|url=http://www.payvand.com/news/07/dec/1183.html|date= 2007-12-19|accessdate= 2012-06-02}}</ref>։

Տերյանը Իրանում [[աստղաֆիզիկա]] դասավանդող առաջին անձն էր։ 1979 թվականին պաշտոնաթողման դիմում է ներկայացրել և պաշտոնաթող եղել։ Նա կտակում բնակարանը նվիրել է Ջուղայի հայերին և այն ուսանողներին, որոնք հարմար բնակատեղի չունեն,չունեն։ կյանքիԿյանքի վերջը անց է կացրել Թեհրանի Թոհիդ ծերանոցում։