«Պարանոյա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{վիքիֆիկացում}}
'''Պարանոյա''' ([[հունարեն]] παράνοια — խելագարություն), որի առավել էական ախտանիշը քրոնիկական զառանցանքն է, իսկ [[օրգանական]], [[աֆեկտիվ]] կամ [[շիզոֆրենային]] բնույթի խանգարումներին բնորոշ ախտանիշները բացակայում են։ <br />▼
{{անաղբյուր}}
{{Տեղեկաքարտ Հիվանդություն}}
▲'''Պարանոյա''' (
'''Քրոնիկական Զառանցանք''' Ժամանակակից դասակարգումներում անվանված
▲'''Քրոնիկական Զառանցանք''' Ժամանակակից դասակարգումներում անվանված [[(պարանոիդ, պարանոյա կամ պարաֆրենիա)]], տարանջատված է սուր զառանցանքային խանգարումներից, քանի որ քրոնիկական զառանցանքն ավելի հակված է համակարգված լինելուն։ Այս խանգարումը բնորոշվում է [[միաթեմատիկ]] կամ էլ [[համակարգված բազմաթեմատիկ զառանցանքով]], որը քրոնիկական բնույթ ունի, ժամանակ առ ժամանակ էլ կարող է դիտվել հիվանդի ողջ կյանքի ընթացքում։ Զառանցանքի բովանդակությունը բավականին բազմազան է, քանի որ, սովորաբար, այն ընթանում է հետապնդման, մեծամոլական կամ հիպոխոնդրիկ զառանցանքներով, երբեմն նաև՝ խանդի, [[բողոքամոլության, մետամորֆոզի]] զառանցանքներով։ Բացի զառանցանքով պայմանավորված վարքագծից և անձի դիրքորոշումից հիվանդների խոսքը, վարքը, հույզերը նորմայից չեն տարբերվում։ Արտաքինից հիվանդները բավականին խնամված են և կոկիկ, ամենօրյա գործունեության կամ անձնային որևէ շեղում չի դիտվում։ Հաճախ նաև կասկածամիտ են, թշնամաբար տրամադրված։ Զառանցանքը կարող է նաև հնարավոր լինել իրական կյանքում, բայց՝ քիչ հավանական։<br />
▲ 1838թ. ֆրանսիացի հոգեբույժ [[Էսքիրոլը]] առաջարկել էր [[«մոնոմանիա»]] հասկացությունը, քանի որ ցանկանում էր նկարագրրել զառանցական խանգարումները։ 1863թ. [[Կալբաումը]] օգտագործել է [[«պարանոյա»]] հասկացությունը նույն վիճակները բնութագրելու համար։ 1921թ. [[Կրեպելինը]] նկարագրել է պարաֆրենիան՝ որպես աստիճանական սկիզբ և քրոնիկական ընթացք ունեցեղ հիվանդություն, որը իրեն տարբերում էր շիզոֆրենիայից ցնորքների և այլ [[փսիխոտիկ]] խանգարումների բացակայությամբ։<br />
== Քրոնիկական Զառանցաքի պատճառներ ==
Զառանցանքային խանգարումների պատճառագիտությունն դեռ պարզված չէ։ Հնարավոր է, որ դրանք շիզոֆրենիկ կամ աֆեկտիվ հիվանդությունների ենթաձև են։ Սակայն
=== Ընթացք և կանխատեսում ===
Քրոնիկական զառանցանքի սկզբնական փուլերում հնարավոր է արձանագրել կարևոր սոցիալական և հոգեբանական դրդապատճառներ, որոնց հիման վրա աստիճանաբար (հաճախ նաև սուր ձևով) զարգանում և աճում է կասկածամտությունը, որը հետագայում վերածվում է զառանցանքի։ Դիտարկումները վկայում են, որ հիվանդների 50%-ը առողջանում է, 20%-ի մոտ դիտվում է լավացում իսկ 30%-ը որևէ զարգացում չի ցուցաբերում։Ժամանակակից մոտեցումները դիտարկում են պարանոյան, հիմնականում, հետևյալ տեսակետներից.
# որպես ինքնուրույն նոզոլոգիական միավոր
Տող 17 ⟶ 20՝
== Աղբյուրներ ==
Հեղինակներ՝ Ս.Հ. Սուքիասյան, Ս.Պ. Մարգարյան
{{Արտաքին հղումներ}}
| |||