«Հալիկառնասոսի դամբարան»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 10.
=== Հալիկառնասոսի հատակագիծը ===
Հոյակերտ Հալիկառնասոսը շրջապատում էր դարպասներ ունեցող 7 կիլոմետրանոց պատը։ Քաղաքի տեսարժան վայրերից կարելի է հիշատակել Մարսի տաճարը, հանրային ներկայացումների համար նախատեսված [[ամֆիթատրոն]]ը և պալատը, որտեղ Մավսոլոսն ապրում էր իր ընտանիքի և մյուս [[պալատականներ|պալատական]]ների հետ։ Դամբարանը կառուցվել էր քաղաքի գլխավոր փողոցում, շուկայի մոտ և նշանավորում էր Մավսոլոսի փառքը, որպես Հալիկառնասոսի հիմնադիր։
Այս դամբարանը առանձնահատուկ է նրանով,որ այն չունի իր նախատիպը, սակայն հետագայում նմանատիպ շինություններ կառուցվեցին [[Մերձավոր Արևելք]]<nowiki/>ի մի շարք շրջաններում։▼
Իրենից ներկայացնում էր երկհարկանի կառույց, որի առաջին հարկը խուլ պատով վերցվել էր շրջանակի մեջ։ Հանգուցյալի հերոսականացված պաշտամունքի համար նախատեսված երկրորդ հարկը շրջապատված էր հոնիական օրդերի սյունաշարով, իսկ վերջինիս վրա բարձրանում էր սանդուղքավոր մի բուրգ, որը պսակում էր չորս չորս ձի լծած մարտակառքի վրա կանգնած Մավսոլոսի և նրա կնոջ քանդակը։ [[Պլինիոս Ավագ]]ի տվյալներով կառույցի բարձրությունը 140 ոտնաչափ էր (46 մետր)<ref>Պլինիոս Ավագ, Բնական պատմություն, XXXVI, 30-31</ref>։▼
Կառույցի ճարտարապետական ձևերի մեջ զուգակցվում էին երկու տարրեր՝ հելլենական, որն արտահայտված էր հոնիական սյունաշարով, և արևելյան, որը ներկայացված էր սանդուղքավոր բուրգով։▼
Դամբարանը (մավզոլեոնը) զարդարված էր բազմաթիվ քանդակներով, որոնց ստեղծմանը մասնակցել էին այն ժամանակի հռչակավոր քանդակագործներ [[Սկոպաս]]ը, Լեոքարեսը, Բրիաքսիսն ու Տիմոթեոսը։▼
=== Դամբարանի կառուցվածքը ===
Տող 21 ⟶ 30՝
* Սյուների միջև կանգնած էին Մավսոլոսի հարազատների արձանները։ Կնոջ և տղամարդու երկու հսկայական արձաններպահպանվել են մինչև օրս և գտնվում են բրիտանական թանգարանում։ Ոմանք պնդում են, որ դրանք Մավսոլոսի և Արտեմիսյայի արձաններն են։
* Սյուները պահող պոդիումը զարդարված էր հույների և ամազոնուհիների պատկերներով։ Ամազոնուհիները ռազմիկ կանանց դիցաբանական ցեղ էին։
* Հովազներ, վարազներ ու եղջերուներ որսացող հույերի արձաններ։ Որսորդների նիզակներն ու ձիերի սանձերը կերտված են բրոնզից։
* Այդ արձանները մամնավորել են հունական ոճով հագնված իրական մարդկանց, որոնք մեկուկես անգամ գերազանցում են մարդու բնական չափսերը։
* Բնական չափսերի արձանները պատկերում են հույների մարտն արևելցի ձիավորների հետ։
==== Դամբարանի
Դամբարանը կանգուն է մնացել մինչև [[13-րդ դար]]ը, որից հետո փլվել է ուժեղ երկրաշարժերի արդյունքում խաթարվել են նրա հիմքերը։ [[1522]] թ. կառույցի մնացորդները օգտագործվել են Հովհաննեսյան միաբանության ասպետների կողմից սբ. Պետրոսի ամրոցի կառուցման վրա, այնուհետև թուրքերի այն գրավելուց հետո, նրա տեղում կառուցվում է թուրքական [[Բոդրում]]ի ամրոցը։▼
▲Այս դամբարանը առանձնահատուկ է նրանով,որ այն չունի իր նախատիպը, սակայն հետագայում նմանատիպ շինություններ կառուցվեցին [[Մերձավոր Արևելք]]<nowiki/>ի մի շարք շրջաններում։
=== Գերեզմանը ===
▲Իրենից ներկայացնում էր երկհարկանի կառույց, որի առաջին հարկը խուլ պատով վերցվել էր շրջանակի մեջ։ Հանգուցյալի հերոսականացված պաշտամունքի համար նախատեսված երկրորդ հարկը շրջապատված էր հոնիական օրդերի սյունաշարով, իսկ վերջինիս վրա բարձրանում էր սանդուղքավոր մի բուրգ, որը պսակում էր չորս չորս ձի լծած մարտակառքի վրա կանգնած Մավսոլոսի և նրա կնոջ քանդակը։ [[Պլինիոս Ավագ]]ի տվյալներով կառույցի բարձրությունը 140 ոտնաչափ էր (46 մետր)<ref>Պլինիոս Ավագ, Բնական պատմություն, XXXVI, 30-31</ref>։
Մավսոլոսին դիակիզել են,աճյունամոխիրն ամփոփել դամբարանի ստորին մասում գտնվող խցում։ Ապա, որպեսզի անհնար լինի այնտեղ մտնելը, գերեզմանի մուտքը փակել են հսկայական քարակտորով ու ծածկել հողով։ Այդքանից հետո էլ գողերը կարողացե են մտնել ներս, կողոպտլ այն։ Վերջերս հնագետներն այդգանձերից որոշ բաներ գտան․ մասնավորապես հագուստի ոսկե դետալներ։
▲Կառույցի ճարտարապետական ձևերի մեջ զուգակցվում էին երկու տարրեր՝ հելլենական, որն արտահայտված էր հոնիական սյունաշարով, և արևելյան, որը ներկայացված էր սանդուղքավոր բուրգով։
Հետաքրքիր փաստեր
▲Դամբարանը (մավզոլեոնը) զարդարված էր բազմաթիվ քանդակներով, որոնց ստեղծմանը մասնակցել էին այն ժամանակի հռչակավոր քանդակագործներ [[Սկոպաս]]ը, Լեոքարեսը, Բրիաքսիսն ու Տիմոթեոսը։
# Դամբարանը աշխարհի Յոթ հրաշալիքների մեջ ամենաուշն ավերվեց, եթե չհաշվենք Մեծ բուրգը։
▲==== Դամբարանի կործանումը ====
# Դամբարանն ավերվել է երկրաշարժից, իսկ 16-րդ դարում այն վերջնականապես ավերեցին խաչակիրները՝ քարեր վերցնելով իրենց ամրոցների համար։
▲Դամբարանը կանգուն է մնացել մինչև [[13-րդ դար]]ը, որից հետո փլվել է ուժեղ երկրաշարժերի արդյունքում խաթարվել են նրա հիմքերը։ [[1522]] թ. կառույցի մնացորդները օգտագործվել են Հովհաննեսյան միաբանության ասպետների կողմից սբ. Պետրոսի ամրոցի կառուցման վրա, այնուհետև թուրքերի այն գրավելուց հետո, նրա տեղում կառուցվում է թուրքական [[Բոդրում]]ի ամրոցը։
== Ծանոթագրություններ ==
| |||