«Ինտելեկտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
'''Ինտելեկտ''' ({{lang-la|intellectus}} - զգայություն, ընկալում, ըմբռնում, հասկացում, ողջամտություն<ref>[http://linguaeterna.com/vocabula/list.php?letter=I Большой латинско-русский словарь. Vocabvlarivm latinorvssicvm magnvm.]</ref>), [[Փսիքե (հոգեբանություն)|հոգեկան]]ի հատկություն, որը հնարավորություն է տալիս հարմարվել նոր իրադրություններին, սովորել փորձի հիման վրա, հասկանալ և կիրառել վերացական հայեցակարգերը, սեփական գիտելիքներն օգտագործել շրջապատող միջավայրը ղեակավարելուղեկավարելու համար<ref>Encyclopaedia Britannica, [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/289766/human-intelligence]</ref>: Ինտելեկտը անձի ընդհանուր կարողությունն է ճանաչել և հաղթահարել դժվարությունները, միավորում է անձի բոլոր իմացական գործընթացները` [[զգայություն]], [[ընկալում]], [[հիշողություն]], [[միտք|մտածողություն]], [[երևակայություն]]<ref>Г. Азимов, А. И. Щукин. [http://dic.gramota.ru/search.php?word=%E8%ED%F2%E5%EB%EB%E5%EA%F2&lop=x&gorb=x&efr=x&zar=x&ag=x&ab=x&lv=x&pe=x&az=x&sin=x Словарь методических терминов], 2002.</ref>:
{{խմբագրում եմ|Նարինե Մուրադյան}}
'''Ինտելեկտ''' ({{lang-la|intellectus}} - զգայություն, ընկալում, ըմբռնում, հասկացում, ողջամտություն<ref>[http://linguaeterna.com/vocabula/list.php?letter=I Большой латинско-русский словарь. Vocabvlarivm latinorvssicvm magnvm.]</ref>), [[Փսիքե (հոգեբանություն)|հոգեկան]]ի հատկություն, որը հնարավորություն է տալիս հարմարվել նոր իրադրություններին, սովորել փորձի հիման վրա, հասկանալ և կիրառել վերացական հայեցակարգերը, սեփական գիտելիքներն օգտագործել շրջապատող միջավայրը ղեակավարելու համար<ref>Encyclopaedia Britannica, [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/289766/human-intelligence]</ref>: Ինտելեկտը անձի ընդհանուր կարողությունն է ճանաչել և հաղթահարել դժվարությունները, միավորում է անձի բոլոր իմացական գործընթացները` [[զգայություն]], [[ընկալում]], [[հիշողություն]], [[միտք|մտածողություն]], [[երևակայություն]]<ref>Г. Азимов, А. И. Щукин. [http://dic.gramota.ru/search.php?word=%E8%ED%F2%E5%EB%EB%E5%EA%F2&lop=x&gorb=x&efr=x&zar=x&ag=x&ab=x&lv=x&pe=x&az=x&sin=x Словарь методических терминов], 2002.</ref>:
 
'''Ինտելեկտուալ''' անվանում են այն անձին, ով ունի զարգացած ինտելեկտ և վերլուծական միտք:
 
== Ինտելեկտի բաղկացուցիչներ ==
Ինտելեկտն առաջին հերթին հիմք է հանդիսանում նպատակադրման, ռեսուրսների պլանավորման և նպատակներն իրականացնելու [[ռազմավարություն]]ների մշակման համար: Ենթադրվում է, որ ինտելեկտի նախանշաններ ունեն նաև կենդանիները, որն անդրադառնում է կենդանիների [[էվոլյուցիա]]յի վրա<ref name="Moiseev">Моисеев Н. Н. Человек и ноосфера. — М.: Молодая гвардия, 1990.</ref>: Կենդանիների ինտելեկտի ուսումնասիրությամբ զբաղվում է գիտության համեմատաբար նոր ոլորտ` կոգնիտիվ էթիոլոգիան:
 
Մարդու ինտելեկտի զարգացումը նրան առանձնացրեց կենդանիներից և սկիզբհիմք դրեց հասարակության զարգացմանը:
'''Ինտելեկտուալ''' անվանում են այն անձին, ով ունի զարգացած ինտելեկտ և վերլուծական միտք:
 
Որպես կանոն` ինտելեկտը գործարկվում է այլ կարողությունների, մասնավորապես` ճանաչելու, սովորելու, տրամաբանված մտածելու, տեղեկատվության համակարգման և վերլուծության, կապեր, օրինաչափություններ և տարբերություններ գտնելու և այլ կարողությունների օգնությամբ: Ինտելեկտի առկայության մասին կարելի է խոսել միայն այդ բոլոր կարողությունների զարգացվածության դեպքում. նրանցից յուրաքանչյուրն ինքնուրույն չի ձևավորում ինտելեկտը:
 
Ինտելեկտի տարբերակող հատկանիշների համակարգը ներառում է անձի հետևյալ առանձնահատկությունները.
* գործող հիշողությանըհիշողության ծավալը, կանխատեսման և արագ գործելու կարողությունը, տրամաբանությունը<ref>[[Марков, Александр Владимирович (биолог)|Марков А.]] Эволюция человека. Обезьяны, нейроны, душа. М.:Астрель. 2011. — 512 с. ISBN 978-5-271-36294-1</ref>,
* արժեքավոր տեղեկատվության համակարգային ընտրության բազմամակարդակ աստիճանակարգը<ref>Хокинс Д., Блейксли С. Об интеллекте. М.:ООО "И. Д. Вильямс, 2007. — 240 с. ISBN 978-5-8459-1139-1</ref>,
* գիտակցությունը<ref>Рамачандран В. С. Рождение разума. Загадки нашего сознания. М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2006. — 224 с. ISBN 5-9693-0022-5</ref>,
Տող 18 ⟶ 16՝
Առանձնացնում են «ինտելեկտուալ էներգետիկայի» [[կենսաֆիզիկա|կենսաֆիզիկական]] հատկանիշներ` տեղեկատվության քանակ, արագացում (հաճախականություն, արագություն) և փոխանցման տարածություն: Այս ամենը միավորվում է «ինտելեկտի բանաձևի» մեջ<ref>[http://a-eremin.ru/rus/themes/physics/mathematical/?id=21 Еремин А. Л. Ноогенез и теория интеллекта] — Краснодар: СовКуб, 2005. — 356 с. ISBN 5-7221-0671-2</ref>:
 
Անձի գործունեության տարբեր տեսակները պահանջում են ինտելեկտուալ տարբեր ունակությունների զարգացվածություն, սակայն բոլոբոլոր դեպքերում անհրաժեշտ է անձի զգայունակությունը նորի, արդիական խնդիրների և իրադրության հնարավոր զարգացման միտումների նկատմամբ: Ինտելեկտի զարգացվածության ցուցանիշ է համարվում արտաքին սահմանափակումներից անձի ազատությունը, [[քսենոֆոբիա]]յի` նորից, անսովորից վախի բացակայությունը: Ինտելեկտի զարգացվածության մասին է վկայում նաև բարդ խնդիրները ինտուիտիվ լուծելու անձի կարողությունը:
 
Ինտելեկտի առանձին հատկանիշների զարգացումը պայմանավորվում է ինչպես անձի գենոտիպով, այնպես էլ նրա կենսափորձի հարստությամբ:
 
=== Ինտելեկտի վերաբերյալ տարբեր մոտեցումներ ===
Ըստ Լինդա Գոտֆրեդսոնի` ինտելեկտըինտելեկտն ընդհանուր մտավոր կարողություն է, որը հնարավորություն է տալիս եզրահանգումներ անել, պլանավորել, խնդիրներ լուծել, վերացական մտածել, հասկանալ բարդ մտքերը, արագ յուրացնել նոր նյութը և սովորել կենսափորձի հիման վրա: Այն պարզապես գրքեր կարդալը չէ կամ ակադեմիական գիտելիքներ ունենալը: Հեղինակի կարծիքով ինտելեկտը շրջապատող աշխարհն ավելի լայնությամբ և խորությամբ ճանաչելու, իրերի էությունը հասկանալու և տարբեր իրադրություններում գործելու կարողություն է<ref name="Gottfredson">Gottfredson L. S. [http://www.psychpage.com/learning/library/intell/mainstream.html Mainstream Science on Intelligence] // Wall Street Journal. December 13, 1994. P. A18.{{ref-en}}</ref>:
 
[[20-րդ դար]]ի սկզբում [[Չարլզ Սպիրմեն]]ըն ապացուցեց, որ եթե անձը կարողանում է ճշգրտորեն լուծել որոշ առաջադրանքներ, ապա նա հաջողությամբ է լուծում է նաև այլ առաջադրանքներ: Այլ կերպ ասած` ինտելեկտուալ բոլոր կարողությունները [[վիճակագրություն|վիճակագրորեն]] փոխկապակցված են: Սպիրմենը ներմուծեց «[[Ընդհանուր ինտելեկտի գործակից]]ը»` «g գործոնը», որը մատնանշում է բոլոր իմացական խնդիրների իրականացման արդյունավետությունը<ref name="druzinin">{{книга|автор=Дружинин В. Н.|заглавие=Психология общих способностей|издание=2-е издание|место=СПб.|издательство=Питер|год=2002|серия=Мастера психологии|страницы=25|isbn=5-314-00121-7}}</ref>: Փորձը ցույց տվեց, որ «g գործոնըգործոնն» անմիջականորեն ուսումնասիրելը բարդ է, սակայն դրա հիման վրա ձևակերպվեցին մեծություններ, որոնք «g գործոնի» մոտավոր չափերն են, և հնարավոր է չափել: Այդ չափանիշներից մեկն էլ [[Ինտելեկտի գործակից|ինտելեկտի գործակից]]ն է (IQ):
 
Հոգեբան [[Ջեյմս Ֆլին]]ն առաջինն է տևական ժամանակահատվածում աշխարհի տարբեր երկրներում իրականացրել IQ-ի դինամիկայի համակարգային ուսումնասիրություններ: Նա հաստատել է, որ 50 տարվա ընթացքում ինտելեկտի գործակիցը անդադար աճել է ([[Ֆլինի էֆեկտ]]):
 
== Սոցիալական ինտելեկտ ==
Սոցիալական ինտելեկտը մարդկանց վարքագիծը ճիշտ հասկանալոըհասկանալու կարողությունն է: Այն անհրաժեշտ է միջանձնային արդյունավետ համագործակցության և սոցիալական հարմարման տեսանկյունից:
 
«Սոցիալական ինտելեկտ» հասկացությունը հոգեբանության մեջ ներմուծել է [[Էդուարդ Լի Տորնդայք|Տորնդայք]]ը [[1920]] թվականին «միջանձնային հարաբերություններում հեռատեսությունը» նշանակելու համար: Հետագայում հոգեբաններն իրենց ներդրումն ունեցան այս հասկացության մեկնաբանության մեջ:
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ինտելեկտ» էջից