«Գոթական ճարտարապետություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 7.
== Պատմություն ==
 
Գոթիկոյի տաճարները (հիմնականում 3―5-նավանի բազիլիկներ) ունեն բազմաթիվ տարբերակներ։ Ռիթմիկ հարստությամբ, ճարտարապետական հորինվածքի և քանդակային հարդարանքի կատարելությամբ առանձնանում են «հասուն գոթիկոյի» մեծածավալ, վեհաշուք կառույցներ՝ [[Ռեյմսի տաճար|Ռեյմսի]] (1211-1311), Ամիենի[[Ամյենի տաճար|Ամյենի]] (1220-1288) տաճարները, բարձրարվեստ վիտրաժներով՝ [[Սեն-Շապել մատուռ |Սեն-Շապել մատուռըմատուռ]]ը (Փարիզ, 1243-1248)։
 
13-րդ դարի կեսից ֆրանսիական գոթիկոյի տիպի տաճարներ են կառուցվել Գերմանիայում[[Գերմանիա]]յում, Նիդերլանդներում[[Նիդերլանդներ]]ում, Իսպանիայում[[Իսպանիա]]յում, Անգլիայում[[Անգլիա]]յում և այլուր։ Գոթական ոճի կառուցվածքային հիմնական առանձնահատկությունը երկկենտրոն կամարի, փոխհատվող կամարներով և ջլաղեղով խաչային թաղի, կոնտրֆորս-արկբուտան համակարգի բանական համադրումն է, որի շնորհիվ որմը դադարել է կրող տարր լինելուց, հաստատվել է քարե հիմնակմախքային տեկտոնիկ համակարգ, ստեղծվել նոր արխիտեկտոնիկ կերպար։ 19-րդ և 20-րդ դարերում հետազոտողները (Մ․ Դյոլֆաուա, Վիոլլե լը Դյուկ, Ֆ․ դը Դարտելն, Է․ Կոռուայե, Օ․ Շուազի, Յու․ Բալտրուշայտիս և ուրիշներ) բազմիցս անդրադարձել են գոթական ոճի հիմնական ննկարագրի, ծագման հարցերի, սաղմնավորման աղբյուրների պարզաբանմանը։
 
Գոթիկոյի կազմավորման ընթացքում նրանում միաձուլվել են տարբեր ոճեր (հռոմեական, լոմբարդական, ֆրանսիական), «սակայն գոթական կառուցվածքի առաջացման ուժերի ամբողջության մեջ Հայաստանի արվեստն ունեցել է իր վճռական դերը»<ref>Բալտրուշայտիս Յու․, «Հատվող կամարների պրոբլեմը և Հայաստանը», 1973, էջ 7։</ref>։ Այս մտքին է հանգեցնում հայկական ճարտարապետության գիտական ուսումնասիրությունը (Յո․ Ստրժիգովսկի, Օ․ Շուազի, Թ․ Թորամանյան, Հ․ Ֆոսիյոն, Պ․ Տոեսկա և ուրիշներ)։
 
Գոթական ոճին բնորոշ բազմաթիվ տարրեր, սկզբունքներ (երկենտրոն սլաքային կամարներ, ջլաղեղներ, սյունկակախուրձ, փոխհատվող կամարների համակարգ և այլն) տակավին մինչև նրա կազմավորումը առկա էին Հայաստանում՝ իրագործված մեծ կարատելությամբ ([[Անիի Մայր տաճար]], 10-ր դար, [[Հովվի եկեղեցի]], 11-րդ դար, [[Առաքելոց վանք (Անի)|Անիի Առաքելոց եկեղեցու]] գավիթ, 12-րդ դար, [[Հոռոմոսի վանք]], 10-11-րդ դարեր, Հաղպատի[[Հաղպատ]]ի ժամատուն, 1257, Սանահինի[[Սանահին]]ի գրադարան, 1063, [[Խորակերտի վանք|Խորակերտ]], 1252 և այլն)<ref>{{Գիրք:ՀՀՀ|681}}</ref>։
 
== Տես նաև ==