«Վլադիմիր Պուտին»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-Ռուսաստանի Դաշնության +Ռուսաստանի)
չ փոխարինվեց: <ref → <ref (37) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 102.
'''Վլադիմիր Վլադիմիրովիչ Պուտին''' ({{lang-ru|Влади́мир Влади́мирович Пу́тин}}) ([[հոկտեմբերի 7]], [[1952]]), ռուս պետական և քաղաքական գործիչ, [[Ռուսաստան]]ի նախագահը։ Ռուսաստանի Դաշնության երկրորդ [[նախագահ]]ը ([[2000]] [[մայիսի 7]] - [[2008]] [[մայիսի 7]])։ Ռուսաստանի Դաշնության առաջին նախագահ [[Բորիս Ելցին]]ի հրաժարականից հետո կատարել է նահագահի պատականությունները [[1999]] թվականի [[դեկտեմբերի 31]]-ից մինչև [[2000]] թվականի [[մայիսի 7]]-ը։ [[2008]] թվականի [[մարտի 8]]-ից մինչև [[2012]] թվականը զբաղեցրել է երկրի [[վարչապետ]]ի պաշտոնը։ [[2012]] թվականին կրկին ընտրվել է երկրի նախագահ։
 
Պուտինի կողմից կատարված բազմաթիվ գործողություններ ռուսական ընդդիմության և արտասահմանյան դիտորդների շրջանում որակվել են որպես [[Ժողովրդավարություն|հակաժողովրդավարական]]<ref>{{cite web|author=Թրեյզման Դ. |title=Ռուսաստանի ժողովրդավարական փորձը կա՞նգ է առել |url=http://www.international.ucla.edu/article.asp?parentid=16294 |publisher=ԼԱԿՀ միջազգային ինստիտուտ |accessdate=դեկտեմբերի 31, 2007 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/20070808023949/http://international.ucla.edu:80/article.asp?parentid=16294 |archivedate=օգոստոսի 8, 2007 }}</ref>։ Ըստ [[2011]] թվականին հրապարակված [[ժողովրդավարության ինդեքս]]ի տվյալների, Պուտինի թեկնածության և կեղծված խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքում Ռուսաստանը գտնվում էր հետընթացի ճանապարհին, որը կուլմինացվել է հիբրիդային պետական համակարգից [[ավտորիտարիզմ]]ի անցումով<ref>[[Ժողովրդավարության ինդեքս]] 2011, http://www.sida.se/Global/About%20Sida/Så%20arbetar%20vi/EIU_Democracy_Index_Dec2011.pdf</ref>։ [[2014]] թվականին, [[Ղրիմի բռնակցում|Ղրիմի բռնակցման պատճառով]] կասեցվում է [[Ռուսաստան]]ի մասնակցությունը «[[Մեծ ութնյակ]]ում» <ref>[http://news-book.am/?28141&l=am/ Կասեցվել է Ռուսաստանի մասնակցությունը «Մեծ ութնյակ» ձևաչափին]</ref><ref>{{cite web|url=http://www.businessinsider.com/russia-temporarily-kicked-out-of-g8-club-of-rich-countries-2014-3 |title=Ռուսաստանը ժամանակավորապես հեռացվել է G8 հարուստ երկրների ակումբից |publisher=«Բիզնես ինսայդեր» |date=2013-06-18 |accessdate=2014-03-25}}</ref>
 
== Կենսագրություն ==
Տող 109.
[[Պատկեր:Vladimir Putin with his mother.jpg|left|thumb|180px|Վլադիմիր Պուտինը մոր հետ՝ 6 տարեկան հասակում, 1958 թ]]
[[Պատկեր:Grave of Vladimir Putin's parents.jpg|right|thumb|180px|Վլադիմիր Պուտինի ծնողների գերեզմանը Սերաֆիմովյան գերեզմանատանը]]
Ծնվել է [[1952]] թվականի [[հոկտեմբերի 7]]-ին [[Լենինգրադ]]ում։ Համաձայն մարդահամարի ժամանակ իր պատասխանի՝ ազգությամբ ռուս է։ <ref name="pn10">[http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=1524408 Ա․ Կոլեսնիկով «Վլադիմիր Պուտինին տվել են ընտանեկան համար», 2010թ]</ref> Պուտինի հայրը՝ Վլադիմիր Սպիրիդոնովիչ Պուտինը (23.2.1911 - 2.8.1999), [[Հայրենական Մեծ պատերազմ]]ի մասնակից է ([[Կարմիր բանակ]]ի 86-րդ դիվիզիայի 330-րդ հրաձգային գնդի մարտիկ, կռվել է պաշտպանելով Նևսկի հրապարակը, ծանր վիրավորվել է), մինչ պատերազմը ծառայել է ստորջրյա նավատորմում, պատերազմից հետո՝ վարպետ Եգորովի անվան գործարանում։ Մայրը՝ Մարիա Շեմելովան (1911-1998), նույնպես աշխատել է գործարանում, վերապրել է Լենինգրադի շրջափակումը։ Պապը՝ Սպիրիդոն Պուտինը, հայտնի խոհարար էր, ով պատրաստում էր բարձր կուսակցական և պետական պաշտոնյաների համար. նա մինչև անգամ աշխատել է [[Լենին]]ի և [[Ստալին]]ի համար։ <ref>[http://flb.ru/infoprint/4728.html Օ․ Վանդիշևա «Սպիրիդոն Պուտինը մինչև 72 տարեկանը սպասարկում էր էլիտար խնջույքներ և բանկետներ», 2000թ]</ref>
 
Վ.Վ.Պուտինի թե՛ հայրական, թե՛ մայրական կողմի նախնիները (Պուտինները, Շելոմովները, Չուրսանովները, Բույանովները և այլք) առնվազն 300 տարիների ընթացքում եղել են Տվերյան կոմսության գյուղացիներ։ Վ.Վ.Պուտինի ամենավաղ հայտնի նախնին հիշատակված է 1627-1628 թթ. Տվերյան կոմսության գրամատյանում։ Յակով Նիկիտինը ցար Միխայիլ Ֆեոդորովիչի հորեղբայր Իվան Ռոմանովի տոհմական կալվածքի Բորոդինո ծխի Տուրգինովո գյուղի հիմնաբնակիչն էր։<ref>Могильников В. А. Восходящее родословие В. В. Путина // [[Генеалогический вестник]]. — 2011. — Выпуск 42. — С. 70-86.</ref>
 
Վլադիմիրը ընտանիքի երրորդ որդին էր. դեռևս 1930-ականներին ծնված երկու ավագ եղբայրները մահացել են մանուկ հասակում։ [[2012]] թվականին հայտնի դարձավ, որ մի եղբոր անունը Վիկտոր էր, ծնվել է 1940 թվականին և մահացել 1942 թվականին դիֆտերիայից։ Թաղված է Պիսկարովյան գերեզմանատանը։ <ref>{{cite web|url=http://www.fontanka.ru/2012/01/27/072/|title=Блогеры нашли в «Блокадной книге» упоминание о брате Путина|publisher=Фонтанка.Ру|accessdate=2012 թ․ հունվարի 14|archiveurl=http://www.webcitation.org/65ABVj7ff|archivedate=2012-02-03}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.ria.ru/society/20120127/550154185.html|title=Путин рассказал, что на Пискаревском кладбище похоронен его брат|publisher=РИА Новости|accessdate=2012 թ․ հունվարի 14|archiveurl=http://www.webcitation.org/65ABY4eXY|archivedate=2012-02-03}}</ref> Երկրորդ եղբոր անունը Ալիկ (Ալբերտ) էր, և նա մահացել է մինչ պատերազմը։
 
Պուտինների ընտանիքն ապրում էր առանց որևէ հարմարության կոմունալ բնակարանում՝ [[Լենինգրադ]]ում՝ Բասկովյան նրբանցք տուն 12-ում։<ref name=ReferenceD>{{cite web|url=http://top.rbc.ru/politics/29/03/2013/851631.shtml|title=В. Путин больше не подслушивает чужие разговоры|date=29 марта 2013|publisher=РосБизнесКонсалтинг|accessdate=2013 թ․ մարտի 31|archiveurl=http://www.webcitation.org/6FbtA8xJw|archivedate=2013-04-03}}</ref> Այս բնակարանում Պուտինն ապրել է մինչ [[ԽՍՀՄ]]-ի ԱԱԿ-ում աշխատանքի անցնելը։ Դառնալով նախագահ՝ Պուտինը պատմում էր, որ մանկուց տարված էր հետախույզների մասին խորհրդային ֆիլմերով և երազում էր աշխատել պետական անվտանգության համակարգում։ Շնորհակալությամբ արձագանքում էր այն տարիներին խորհրդային իշխանության կողմից երիտասարդին տրամադրված կայացման և առաջխաղացման հնարավորություններին։
Տող 125.
[[1975]] թվականին Պուտինն ավարտեց ԼՊՀ իրավաբանության ֆակուլտետը։ Տեղաբաշխմամբ ուղեգրվեց աշխատելու [[ԽՍՀՄ Պետական անվտանգության կոմիտե|Պետական անվտանգության կոմիտե]] (ԿԳԲ)։<ref name="от первого лица">[http://kremlin.ru/articles/bookintro1.shtml Ն․ Գևորգյան, Ն․ Տիմակովա, Ա․ Կոլեսնիկով «Առաջին դեմքից․ զրույց Վլադիմիր Պուտինի հետ»]</ref><ref name="bio">{{cite web|url=http://www.rg.ru/2008/11/18/putin-biografiya.html|title=Биография Владимира Путина}}</ref> [[1975]] ավարտեց «Օպերատիվ անձնակազմի վերապատրաստման» կուրսերը Օխտայում («401-րդ դպրոց»), [[ԽՍՀՄ]]-ի ՊԱԿ-ի տարածքային ստորաբաժանումներում ատեստավորվեց կրտսեր լեյտենանտ (արդարադատության ավագ լեյտենանտ)։<ref name="bio" />
 
[[1977]] թվականից հետո աշխատել է ՊԱԿ-ի Լենինգրադյան վարչության հակահետախուզական գծի քննչական բաժնում։ <ref name="aif_putin">{{cite web|url=http://www.sz.aif.ru/politic/news/56269|title=АИФ: Владимир Путин объяснил свои амбиции на президентство|archiveurl=http://www.webcitation.org/67yb7mhHo|archivedate=2012-05-27}}</ref>[[1979]] թվականին [[Մոսկվա]]յում ավարտեց ՊԱԿ-ի վեցամսյա վերապատրաստման դասընթացները և վերադարձավ [[Լենինգրադ]]։
 
[[1984]] թվականին արդարադատության մայոր կոչումով գործուղվել է ուսուցման Յու. Վ. Անդրոպովի անվան [[ԽՍՀՄ]]-ի ՊԱԿ-ի կարմիրշքանշանակիր ինստիտուտի մեկամյա դասընթացների, որն ավարտեց [[1985]] թվականին՝ «Արտաքին հետախուզություն» մասնագիտացմամբ։
Տող 133.
[[1984]] թվականին արդարադատության մայոր կոչումով գործուղվել է ուսուցման Յու. Վ. Անդրոպովի անվան [[ԽՍՀՄ]]-ի [[ՊԱԿ]]-ի կարմիրշքանշանակիր ինստիտուտի մեկամյա դասընթացների, որն ավարտեց [[1985]] թվականին՝ «Արտաքին հետախուզություն» մասնագիտացմամբ։ Ինստիտուտում կրում էր «դպրոցական» Պլատոնով ազգանունը, ուսումնական բաժանմունքի ավագն էր, ուսումնասիրում էր [[գերմաներեն]]։
 
[[1985]]-[[1990]] թվականներին աշխատել է [[ԳԴՀ]]-ում։ <ref name="bio" /> Ծառայությունն անցկացրել է [[Դրեզդեն]]ի տարածքային հետախուզական կետում՝ քողարկված աշխատելով ԽՍՀՄ-ԳԴՀ Բարեկամության տան տնօրենի պաշտոնում։ Գործուղման ընթացքում ծառայողական տարիների հաշվով հասել է մինչև փոխգնդապետի կոչման և բաժնի պետի ավագ օգնականի պաշտոնին։ [[1989]] թվականին պարգևատրվել է «ԳԴՀ Ազգային ժողովրդական բանակի համար մատուցած ծառայությունների» բրոնզե մեդալով։
 
Արտերկրյա գործուղումի ավարտից հետո վերադառնում է ԽՍՀՄ և իր խոսքերով, ինքնակամ հրաժարվում է տեղափոխվել [[Մոսկվա]]՝ ԽՍՀՄ-ի ՊԱԿ-ի կենտրոնական գրասենյակ։ Կրկին վերադառնում է ՊԱԿ-ի Լենինգրադյան վարչության առաջին բաժին (հետախուզություն ԽՍՀՄ տարածքից։<ref name="aif_putin" />
Տող 147.
[[1990]] թվականի մայիսից Լենինգրադի քաղաքային խորհրդի նախագահ Սոբչակի խորհրդական էր։
 
[[1991]] թվականի [[հունիսի 12]]-ից՝ Ա. Ա. Սոբչակի քաղաքապետ ընտրվելուց հետո, [[Սանկտ-Պետերբուրգ]]ի քաղաքապետարանի արտաքին կապերի կոմիտեի նախագահն էր։ Կոմիտեի նախագահի պաշտոնում Պուտինի պարտականությունների մեջ մտնում էին դեպի Պետերբուրգ ներդրումների ներգրավման հարցերը, արտասահմանյան ընկերությունների հետ հարաբերությունները, համատեղ ընկերությունների ձևավորումը։ Պուտինը Սանկտ-Պետերբուրգի առաջին դրամային բորսայի համակարգողն էր և օժանդակեց մի շարք գերմանական ընկերությունների մուտքը Սանկտ-Պետերբուրգ։ Պուտինի մասնակցությամբ [[Ռուսաստան]]ում բացվեց արտասահմանյան [[Կապիտալ (տնտեսագիտություն)|կապիտալ]]ով առաջին [[բանկ]]երից մեկը՝ BNP-Drezdner Bank (Rossija)-ն։<ref name="g_bio"/> Պուտինը հանդիսանում էր ռուս-ամերիկական «Բարի կամքի խաղերի» կազմակերպիչներից մեկը և այդ ժամանակ ծանոթացավ զանգվածային լրատվական միջոցների ոլորտում ամերիկացի խոշորագույն գործարար [[Թեդ Թըրներ]]ի հետ։ <ref name=autogenerated6 />
 
[[1993]] թվականից քաղաքապետ Սոբչակը արտասահմանյան իր ուղևորությունների ընթացքում Պուտինին թողնում էր իր փոխարեն՝ որպես տեղակալ։<ref name="g_bio">[http://www.gazeta.ru/2001/02/27/biografiavla.shtml][http://web.archive.org/web/20110819003702/http://www.finmarket.ru/z/anl/anlpgv.asp?id=1114160]</ref>
 
[[1994]] թ․ մարտին նշանակվեց Սանկտ-Պետերբուրգի կառավարության ղեկավարի առաջին տեղակալ՝ պահպանելով արտաքին կապերի կոմիտեի ղեկավարի պաշտոնը։ <ref name="g_bio" /> Որպես պետերբուրգյան կառավարության ղեկավար՝ Պուտինի պարտականությունների մեջ մտնում էին քաղաքապետարանի և տարածքային ուժային կառույցների ու իրավապահ մարմինների (Ներքին գործերի գլխավոր վարչություն, Պաշտպանության նախարարություն, Անվտանգության ֆեդերալ ծառայություն, դատախազություն, դատարաններ, Մաքսային կոմիտե), ինչպես նաև քաղաքական և հասարակական կազմակերպությունների համագործակցության և կոորդինացիոն աշխատանքները։ Պուտինի ենթակայության տակ էին գրանցման պալատը, ինչպես նաև քաղաքապետարանի վարչությունները՝ արդարադատության, հասարակայնության հետ կապերի, վարչական մարմիններ, հյուրանոցներ։
 
[[1995]] թվականին ղեկավարում է «Մեր տունը Ռուսաստանն է» կուսակցության տարածքային բաժինը։<ref>[https://archive.is/20120710172406/dosie.km.ru/file/index.asp?data=07.10.2005%2015:52:00&archive=on Վլադիմիր Վլադիմիրովիչ Պուտին] km.ru</ref>
 
Արտաքին կապերի կոմիտեի հետ համատեղ Պուտինը գլխավորում էր նաև քաղաքապետարանի օպերատիվ հարցերի հանձնաժողովը։ <ref name=autogenerated6 />
 
Արդյունքում, Պուտինի հետ Սանկտ-Պետերբուրգի քաղաքապետարանում աշխատողներից շատերը (Ի.Ի.Սեչին, Դ.Ա.Մեդվեդև, Վ.Ա.Զուբկով, Ա.Բ.Միլլեր, Գ.Օ.Գրեֆ, Դ.Ն.Կոզակ, Վ.Պ.Իվանով, Ս.Ե.Նարիշկին, Վ.Լ.Մուտկո և այլք) [[2000]]-ական թվականներին Ռուսաստանի կառավարությունում, Ռուսաստանի նախագահի աշխատակազմում և պետական ընկերություններում զբաղեցնում էին պատասխանատու պաշտոններ։
 
[[1992]] թվականին Լենխորհի պատգամավորական աշխատանքային խմբի կողմից՝ Մարինա Սալյեի և Յուրի Գլադկովի ղեկավարությամբ (այսպես կոչված «Սալյեի հանձնաժողովը»), մեղադրանքներ առաջադրեցին՝ Սանկտ-Պետերբուրգը հումքի դիմաց պարենով ապահովելու ծրագրում մեքենայությունների համար։ <ref>[http://www.svobodanews.ru/content/article/1972366.html Почему Марина Салье молчала о Путине 10 лет?] Интервью депутата Ленинградского городского Совета (председатель комиссии по продовольствию) (1990—1993) Марины Салье Радио «Свобода», 2 марта, 2010</ref><ref>[http://www.svobodanews.ru/content/article/1978453.html Как Собчак и Путин ходили на ковер] Интервью Юрия Болдырева, начальника контрольного управления администрации президента России (1992—1993), Радио «Свобода», 9 марта, 2010</ref><ref name="newsru_ivanize">[http://newsru.com/russia/11mar2010/ivanize.html Журналист, расследовавший «доклад Салье»: документальные доказательства махинаций Путина существуют] Интервью Владимира Иванидзе, NEWSru, 11 марта 2010</ref><ref name="razg">[http://www.kremlin.ru/articles/bookchapter6.shtml «От первого лица. Разговоры с Владимиром Путиным»] // Сайт президента России</ref><ref name="razg" /> Պուտինի պնդմամբ, փաստացի Սալյեի հանձնաժողովը ոչ մի հետաքննություն չէր իրականացնում, իսկ «քրեական կարգով ոչ ոք ոչ մի բանի համար չէր կարող հետապնդվել»։ <ref name="razg"/><ref name="razg" /> Պուտինի կարծիքով, այս սկանդալը Լենխորհի որոշ պատգամավորներ փորձում էին օգտագործել Սոբչակի վրա ազդելու համար, որպեսզի նա իրեն հեռացնի աշխատանքից։ <ref name="razg" />
 
[[2008]] թվականի հուլիսին՝ ոստիկանության կողմից [[Իսպանիա]]յում <ref>[http://newsru.com/world/17jun2008/pais.html У «вождя» русских мафиози Петрова нашли в Испании 30 млн евро] NEWSru.com 17 июня 2008 г.</ref> մի շարք ռուս քաղաքացիների ձերբակալման ժամանակ, որոշ ԶԼՄ-ների ուշադրությունը կրկին սևեռվեց ավելի վաղ հրապարակումներին՝ նվիրված [[1990]]-ական թվականներին Պուտինի կապերին «տամբովյան» կազմակերպված հանցախմբի ենթադրյալ ղեկավար Վլադիմիր Կումարինի հետ, ով [[2007]] թվականի օգոստոսին ձերբակալվեց վերոհիշյալ հանցախմբի ղեկավարման մեղադրանքով և դատապարտվեց։<ref name="TambCr">[http://newsru.com/world/27aug2003/book.html В Германии вышла книга о связях Путина с русской мафией] NEWSru.com 27 августа 2003 г.</ref>
 
=== Աշխատանքը Մոսկվայում===
Տող 176.
1997 թվականին Պուտինը՝ որպես Վերահսկողության գլխավոր վարչության պետ, հանձնարարեց հատուկ հանձնախմբին իրականացնել ռուսական ձկնորսության արդյունավետությանն ուղղված ստուգումներ։ Հանձնախմբի աշխատանքի արդյունքում պարզվեց. «Ճապոնական նավերի կողմից [[1997]] թվականին դրեյֆային եղանակով (արգելված է [[ՄԱԿ]]-ի Գլխավոր ասամբլեայի [[1991]] թվականի հռչակագրով) որսված 6500 տ կարմիր [[սաղմոն]]ը և այս տիպի ձկան 3300 տ որսը ռուսական նավերի կողմերից, որոնք աշխատում են գիտական ծրագրերով, հանգեցրել է լճային կարմիր սաղմոնի գերորսի, և փաստացի սնանկացման եզրին են կանգնել [[Կամչատկայի երկրամաս|Կամչատկայի նահանգ]]ի ծովափնյա ընկերությունները, որոնք շահագործում են նրա պահուստները»։ Հանձնախմբի աշխատանքի ավարտից հետո, ըստ եզրակացության, ձկնային արդյունաբերության շրջանները փոփոխվեցին, իսկ հաջորդ տասնամյակի ընթացքում կարմիր սաղմոնի որսը աճեց մի քանի անգամ՝ 2500 տոննայից հասնելով 20000 տոննայի։<ref>[http://www.kamcity.ru/moskva-uzakonila-steny-smerti.html КамСити — Москва узаконила «Стены смерти»]</ref>
 
[[1998]] թվականի [[մայիսի 28]]-ին նշանակվում է Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալ՝ շրջանների հետ տարվող աշխատանքների պատասխանատու։ Նշանակման պահին [[Կրեմլ]]ում համարվում էր ամենազդեցիկ դեմքերից մեկը։ <ref>[http://www.kommersant.ru/doc.aspx?docsid=198930 Кремлёвская чистка // Коммерсантъ, 26 мая 1998]</ref>
 
[[1998]] թվականի [[հուլիսի 25]]-ից Ռուսաստանի Դաշնության Անվտանգության դաշնային ծառայության տնօրենն է։<ref>[http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=073154 Указ президента России от 25.07.1998 N 886]</ref> Պուտինը իրեն տեղակալներ նշանակեց Նիկոլայ Պատրուշևին, Վիկտոր Չերկեսովին և Սերգեյ Իվանովին, որոնց հետ ծանոթ էր [[Սանկտ-Պետերբուրգ]]ի [[ՊԱԿ]]-ում աշխատելու տարիներից։ [[1998]] թվականի աշնանը Պուտինը կատարեց ԱԴԾ-ի վերակառուցում։<ref name="Рой Медведев" /> ԱԴԾ-ի տնօրենի պաշտոնում գտնվելու ժամանակահատվածում Պուտինը լուծարեց տնտեսական հակահետախուզության և ռազմավարական օբյեկտները հակահետախուզությամբ ապահովելու վարչությունները և դրանց փոխարեն ստեղծեց ԱԴԾ-ի վեց նոր վարչություն։ Հասավ ԱԴԾ-ի անընդհատ ֆինանսավորմանը, ինչպես նաև ԱԴԾ-ի աշխատակիցների աշխատավարձերի բարձրացմանը (այս պլանում հավասար Արտաքին հետախուզության վարչության և Կառավարության կապի և տեղեկատվության ֆեդերալ ծառայության աշխատակիցների աշխատավարձերին)։<ref>{{cite web|url=http://www.finmarket.ru/z/experts/view.asp?id=1114160&rid=1|title=Событие. Восьмилетка Владимира Путина|date=2009-03-26|publisher=Финмаркет|accessdate=2012 թ․ փետրվարի 28}}</ref> ԱԴԾ-ի տնօրենի պաշտոնին նշանակվելուց առաջ նախագահ [[Բորիս Ելցին|Ելցին]]ն առաջարկեց Պուտինին բարձրացնել նրա զինվորական կոչումը մինչև գեներալ-մայոր, բայց Պուտինը հրաժարվեց՝ առաջարկելով դառնալ ԱԴԾ-ի առաջին քաղաքացիական տնօրենը։ <ref>[http://www.bfm.ru/news/2011/12/15/elcin-predlagal-putinu-stat-generalom.html Ельцин предлагал Путину стать генералом], Бизнес-ФМ, 15 декабря 2011</ref>
[[1999]] թվականի [[մարտի 26]]-ից Պուտինը նշանակվեց Ռուսաստանի Դաշնության Անվտանգության խորհրդի քարտուղար՝ պահպանելով նաև ԱԴԾ-ի տնօրենի պաշտոնը։
Տող 187.
 
[[1997]] թվականին [[Սանկտ-Պետերբուրգ]]ի լեռնային պետական ինստիտուտում<ref name="strateg">[http://www.gazeta.ru/2006/03/28/oa_193799.shtml Путина не смогли завалить «черные рецензенты» // Gazeta.Ru, 28 марта 2006]</ref> [[տնտեսագիտություն]]ից պաշտպանեց «Շուկայական հարաբերությունների ձևավորման պայմաններում ռեգիոնի նյութահումքային բազայի վերարտադրման ռազմավարական պլանավորումը (Սանկտ-Պետերբուրգ և Լենինգրադյան նահանգ)» թեմայով ատենախոսությունը։<ref name=rsl>
[http://old.rsl.ru/view.jsp?f=1003&t=3&v0=%D0%9F%D1%83%D1%82%D0%B8%D0%BD%2C+%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80+%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87&f=1003&t=1&v1=&f=4&t=2&v2=&f=21&t=3&v3=&f=1016&t=3&v4=&f=1016&t=3&v5=&cc=c3&s=2&ce=4 Стратегическое планирование воспроизводства… диссертация … кандидата экономических наук : 08.00.05]</ref> Այստեղ նա ազգային չեմպիոնների մասին միտք արտահայտեց։ Արդյունքում այս միտքը դարձավ Պուտինի քաղաքականության տարբերակիչ գծերից մեկը։ Գիտական ղեկավարն էր տնտեսագիտական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր [[Վլադիմիր Ֆեդոսեև]]ը՝ տնտեսագիտության հանքային հումքի ոլորտի հայտնի մասնագետը։ <ref name="fedoseyev">[http://www.kolasc.net.ru/russian/news/F/FedoseevVladimirAnatol1evi7.htm Федосеев Владимир Анатольевич]</ref>
 
[[2005]] թվականին [[Վաշինգտոն]]ի [[Բրուքինգյան համալսարան]]ի հետազոտողները հայտարարեցին, որ Պուտինի ատենախոսության սկզբի 20 էջից 16-ը պրոֆեսորներ Ուլիլիամ Քինգի և Դևիդ Քլիլանդի [[1978]] թվականին հրատարակված «Ռազմավարական պլանավորում և քաղաքականություն» հոդվածի ճշգրիտ արտատպությունն է կամ մոտավոր վերարտադրությունը։ Հետազոտողների պնդմամբ, Պուտինի աշխատանքի վեց դիագրամները ամբողջությամբ կամ մասնակի համընկնում են ամերիկացիների հոդվածի հետ։ <ref>[http://www.washtimes.com/world/20060324-104106-9971r.htm Researchers peg Putin as a plagiarist over thesis ''Washington Times'']{{ref-en}}</ref><ref>[http://www.lenta.ru/news/2006/03/26/plagiat/ Кандидатскую диссертацию Владимира Путина объявили плагиатом // Lenta.Ru, 26 марта 2006]</ref> Սանկտ-Պետերբուրգի ակադեմիական շրջանակներում հերքեցին Բրուքինգյան համալսարանի պնդումները։<ref name="strateg" /> Արտասահմանյան մամուլում պնդում էին, որ դեռ այն ժամանակ Պուտինը կազմավորել էր իր ապագա քաղաքականության հիմուքները։ <ref>{{cite web
| author =
|date=
Տող 200.
| archivedate = 2011-08-22
}}</ref>
[[Ռուսաստան]]ում Պուտինի ատենախոսության մեջ արտագրության դեպքի մասին տեղեկատվությունը համացանցային խմբագրումների և «Իշխանություն» ամսագրի շրջանակներից դուրս չեկավ։ <ref>[http://slon.ru/russia/v_svoey_dissertatsii_putin_sam_napisal_po_vidimomu_vsego_paru_stranits-959136.xhtml «В своей диссертации Путин сам написал, по-видимому, всего пару страниц»]</ref>
 
== Վարչապետ (1999 թ օգոստոս-դեկտեմբեր) ==
[[1999]] թվականի [[օգոստոսի 9]]-ին նշանակվեց [[Ռուսաստանի Դաշնություն|Ռուսաստանի Դաշնության]] վարչապետի առաջին տեղակալ և վարչապետի ժամանակավոր պաշտոնակատար։<ref>[http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=061223 Указ президента РФ от 09.08.1999 N 1011]</ref><ref>[http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=061221 Указ президента РФ от 09.08.1999 N 1012]</ref> Նույն օրն իր հեռուստաելույթի ժամանակ նախագահ [[Բորիս Ելցին|Ելցին]]ը նրան անվանեց իր հետնորդը։<ref>[http://gazeta.lenta.ru/daynews/09-08-1999/17eltsinword.htm GAZETA.RU: «Телеобращение Ельцина: полный текст»]</ref> [[1999]] թվականի [[օգոստոսի 16]]-ին Պետական դումայի պատգամավորների 233 ձայներով<ref>[http://encyclopaedia.biga.ru/enc/history/GOSUDARSTVENNAYA_DUMA_FEDERALNOGO_SOBRANIYA_ROSSISKO_FEDERATSII.html Государственная дума Федерального собрания Российской Федерации]</ref> (84 դեմ և 17 ձեռնպահ) հաստատվեց [[վարչապետ]]ի պաշտոնում։<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/422001.stm Yeltsin’s man wins approval, 1999]</ref>
 
Պուտինի նշանակումը <ref>[http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=061133 Указ президента РФ от 16.08.1999 № 1052]</ref> համընկավ [[Դաղստան]]ում դաշնային ուժերի՝ Դաղստան մուտք գործած ահաբեկիչների դեմ լայնամասշտաբ գործողությունների սկզբի հետ։ <ref name="bv743">Барсенков А. С., Вдовин А. И., «История России. 1917—2007» — М.: Аспект Пресс, 2008 — стр. 743—744</ref> Պուտինը գլխավորեց այդ գործողությունները՝ հանդես գալով որպես եռանդուն կազմակերպիչ։<ref name="bv743" /> [[Սեպտեմբերի 15]]-ի դրությամբ բոլոր ահաբեկիչներն արդեն դուրս էին շպրտվել Դաղստանի տարածքից։<ref>[http://lenta.ru/russia/1999/09/16/dagestan/ Территория Дагестана полностью очищена от боевиков] // Lenta.Ru, 16 сентября 1999</ref>
 
Ըստ պատմաբան Ա. Բարսենկովի՝ Վլադիմիր Պուտինը հանդես եկավ այն մարդու դերում, որը «ընդունակ է հոգեպես և բարոյապես միավորել ռուսներին, որոնք երիտասարդ վարչապետի հետ կապում էին կայունության վերականգնման, կարգուկանոնի հաստատման և կյանքի լավացման հույսեր»։<ref name="bv743" /> Պուտինի հանրաճանաչության աճի մասին վկայում է նրա գլխավորված «Միասնություն» քաղաքական շարժման հաջողությունը, որը Պետդումայի ընտրությունների արդյունքում հավաքեց 23, 3% ձայներ՝ զբաղեցնելով երկրորդ տեղը։ <ref name="bv743" />
 
[[1999]] թվականի [[դեկտեմբերի 30]]-ին ռուսական մի շարք խմբագրականների կողքին լույս տեսավ նաև Պուտինի «Ռուսաստանը հազարամյակի շեմին» հոդվածը, որում նա շարադրում էր իր պատկերացումները երկրի անցյալի և ապագայի խնդիրների մասին։ <ref>[http://www.ng.ru/politics/1999-12-30/4_millenium.html Россия на рубеже тысячелетий] // Независимая газета, 30 декабря 1999</ref> Պուտինի կարծիքով, [[Ռուսաստան]]ին անհրաժեշտ է հզոր քաղաքական իշխանություն և հանրության համախմբում։ Արծարծելով տնտեսական խնդիրները՝ նա հայտարարեց աղքատության դեմ պայքարի, բնակչության բարօրության և ռուսական տնտեսության նորագույն արդյունավետության քաղաքականության անհրաժեշտության մասին։
 
=== Զինյալների ներխուժումը Դաղստան և բնակելի շենքերի պայթյունները 1999 թ սեպտեմբերին ===
 
[[1999]] թվականի [[սեպտեմբեր]]ին տեղի ունեցան մի շարք ահաբեկչական գործողություններ՝ [[Բույնակսկ]]ի, [[Մոսկվա]]յի և [[Վոլգոդոնսկ]]ի բնակելի շենքերի պայթյունները, որոնց զոհ դարձան ավելի քան 300 մարդ։ Մոսկվայի քաղաքային դատարանի և [[Ռուսաստան]]ի Գլխավոր դատարանի վճռի համաձայն՝ <ref>[http://www.kommersant.ru/doc.aspx?docsid=555720 «Как Верховный суд РФ рассматривает дела террористов»] // Коммерсантъ, 18 марта 2005</ref> պայթյունները կազմակերպվել էին կարաչաևյան և դաղստանյան վահհաբիտների կողմից՝ արաբ վարձկալներ [[Ամիր Խաթաբ]]ի և [[Աբու Ումար]]ի պատվերով։<ref name="prigovordik">[http://terror1999.narod.ru/sud/delokd/prigovor.html Приговор Крымшамхалову и Деккушеву]</ref>
 
Տեսակետներ առաջ քաշվեցին, համաձայն որոնց Պուտինին ձեռնտու էին բնակելի շենքերի պայթյունները՝ նախընտրական վարկանիշը բարձրացնելու, նախագահական ընտրություններում հաղթանակ ապահովելու և [[Չեչնիա]] զորք մտցնելուց առաջ հասարակական բարեհաճ կարծիք ձևավորելու համար։<ref name="sled">[http://2002.novayagazeta.ru/nomer/2002/91n/n91n-s00.shtml Гексогеновый след] «[[Новая газета]]» 9 января 2002.</ref> Մասնավորապես, [[Ալեքսանդր Լիտվինենկո]]յի և [[Յուրի Ֆելշտինսկի|Յուրի Ֆելշտինսկու]] «ՖՍԲ-ն պայթեցնում է Ռուսաստանը» ({{lang-ru|''ФСБ взрывает Россию''}}) գրքում հաստատվում է, որ ԱԴԾ-ն իրկանացրել է բնակելի շենքերի պայթյունները Պուտինի և [[Նիկոլայ Պատրուշև]]ի գիտությամբ։<ref>[http://video.google.com/videoplay?docid=3130089545554188129 Фильм «ФСБ взрывает Россию»]</ref> Պուտինն այս վարկածը բնորոշեց որպես բարբաջանք։<ref>[http://www.kremlin.ru/articles/bookchapter7.shtml Президент России | Книга «От первого лица»]</ref>
Տող 277.
[[2001]] թվականին Պուտինը ստորագրեց [[ՌԴ]] նոր Քրեական դատավարության օրենսգիրքը։ Նոր օրենսգիրքը սկզբունքայնորեն տարբերվում էր հնից, մասնավորապես երկու լրացուցիչ իրավունք մեղադրյալներին ու տուժողներին։ Այսպես, դատական գործընթացի բոլոր մասնակիցները միավորված են երկու խմբում՝ մեղադրող և պաշտպանող։ Նոր օրենսգրքով որևէ հանցագործության մեջ կասկածվողի խուզարկումը, կալանավորումը և ձերբակալությունը իրականացվում է դատարանի թույլտվությամբ, իսկ քրեական գործ հարուցվում է միայն դատախազի թույլտվությամբ։ Դատարանում [[մեղադրյալ]]ին կարող են պաշտպանել ոչ միայն փաստաբանները, այլև այլ անձինք, մասնավորապես՝ մեղադրյալի հաարազատները։<ref name=autogenerated2 /><ref name=autogenerated1 /><ref>{{cite web|date=19 декабря 2001|url=http://lenta.ru/russia/2001/12/19/criminalcodex/|title=Путин подписал новый Уголовно-процессуальный кодекс|publisher=[[Lenta.ru]]|accessdate=2012 թ․ դեկտեմբերի 6–ին|archiveurl=http://www.webcitation.org/6CjGx23rM|archivedate=2012-12-07}}</ref>
 
[[2002]] թվականին Պուտինը ստորագրեց ՌԴ Արբիտրաժային դատավարության օրենսգիրքը։ <ref>[http://www.lawlinks.ru/view_data.php?id=15090 Владимир Путин подписал Арбитражный процессуальный кодекс РФ Прочее Юридические новости Санкт-Петербурга — Юридический гид Санкт-Петербурга. Правовой интернет-портал]</ref> Նույն թվականի [[նոյեմբերի 14]]-ին Պուտինը ստորագրեց ՌԴ Քաղաքացիական դատավարության օրենսգիրքը։ Համաձայն օրենսգրքի՝ ընկերությունների միջև վեճերի քննումը այժմ մտնում էր արբիտրաժային դատարանի իրավասությունների մեջ։ Այսպիսով, նոր օրենքը բացառեց տնտեսական հարցերով «երկակի» դատական գործընթացի իրականացման հնարավորությունը, այսինքն՝ նույն գործերով անհնար էր դառնում տնտեսական վեճերի միաժամանակյա քննումը արբիտրաժային և ընդհանուր իրավասության դատարաններում։ Նաև հստակ որոշվեց քաղաքացիական գործերի ենթակայությունը ընդհանուր իրավասության դատարաններին։<ref name=autogenerated1 /><ref>[http://www.kadis.ru/daily/dayprof.phtml?id=4065 В.Путин подписал Гражданский процессуальный кодекс РФ и закон о введении его в действие // правовой дайджест СМИ Санкт-Петербурга]</ref>
 
[[2007]] թվականի հունիսին Պուտինը ստորագրեց Դատախազությանն առընթեր Քննչական հանձախմբի ստեղծման մասին օրենքը, այսպիսով, քննչական մարմինները փաստացի առանձնացվեցին դատախազական մարմիններից։ <ref>[http://www.rg.ru/2007/06/07/a160317.html При Генпрокуратуре создан Следственный комитет — Борис Ямшанов — «Следствие поправок» — Российская газета — Владимир Путин подписал закон, поставивший …]</ref> Ավելի ուշ [[Ռուսաստանի Դաշնություն|Ռուսաստանի Դաշնության]] Քննչական հանձնախումբն ամբողջությամբ առանձնացվեց դատախազության կազմից որպես ինքնուրույն դաշնային գերատեսչություն։
 
[[2013]] թվականի [[հունիսի 21]]-ին Պուտինն առաջարկեց միավորել ՌԴ Գերագույն և Բարձրագույն արբիտրաժային դատարանները, ինչը պահանջում էր ՌԴ Սահմանադրության մեջ կատարել փոփոխություններ։ <ref>[http://top.rbc.ru/society/21/06/2013/862866.shtml В. Путин предложил объединить Верховный и Высший арбитражный суд :: Общество :: Top.rbc.ru]</ref>
 
==== ԶԼՄ-ների կարգավիճակը ====
Տող 351.
Ռուսաստանի տնտեսությունում նկատվում է աճ [[Համախառն ներքին արդյունք|ՀՆԱ]]-ի (2000 — 10 %, 2001 — 5,7 %, 2002 — 4,9 %, 2003 — 7,3 %, 2004 — 7,2 %, 2005 — 6,4 %, 2006 — 7,7 %, 2007 — 8,1 %, 2008 — 5,6 %<ref>[http://www.gks.ru/bgd/free/b01_19/IssWWW.exe/Stg/d000/i000640r.htm Ռուսական վիճակագրական կոմիտե, Արտադրված ՀՆԱ-ի իրական ծավալների դինամիկան]</ref>) համար, արդյունաբերական և գյուղատնտեսական արտադրության, շինարարության, բնակչության իրական եկամուտների աճ։ Տեղի ունեցավ աղքատության շեմից ցածր ապրող ազգաբնակչության թվի նվազում (2000 թվականի 29 % -ից 18 % 2004 թվականին),{{-1|<ref name= "Ռուսական վիճակագրական կոմիտե">[http://www.gks.ru/free_doc/2006/b06_11/07-01.htm Ազգաբնակչության կենսամակարդակի հիմնական սոցիալ-տնտեսական ցուցիչները]</ref><ref name=demoscope>[http://www.demoscope.ru/weekly/2005/0195/tema01.php Ռուսական աղքատության տեղեկաքարտ]</ref>}} սպառողական վարկավորման ծավալների մեծացում (2000—2006 թվականների ընթացքում աճը կազմել է 45 անգամ).{{-1|<ref name=vtbmagazine>[http://www.vtbmagazine.ru/number_detail.asp?aid=87 Մանրածախ մոտեցում: Ռուսական բանկերը պայքարում են մասնավոր հատվածի համար]</ref><ref name=samaratoday>[http://bank.samaratoday.ru/showNews.php?idNews=741 Ամեն տարի Ռուսաստանում սպառողական վարկավորման ծավալները կրկնապատկվոում են]</ref>}} 1999 թվականից 2007 թվականը արդյունաբերության արտադրական ճյուղը աճեց 77 %, այդ թվում մեքենաշինությունն ու սարքաշինությունը՝ 91 %, տեքստիլ և կարի արտադրությունը՝ 46 %, սննդամթերքի արտադրությունը՝ 64 %։{{-1|<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/business/prom/ind_prom_okved.htm Ռուսաստանի Դաշնության տնտեսական գործունեության արտադրական ցուցանիշներ %-ով 1992 թվականին] // ՌՎԿ</ref>}}
 
[[Մարդկային ներուժի զարգացման ցուցանիշ]]ը Ռուսաստանում աճում է 0,691-ից ([[2000 թվական]]) մինչև 0,725 ([[2005 թվական]]),<ref name="HDR">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Complete.pdf Human Development Reports]</ref> այսպիսով այս ցուցանիշով Ռուսաստանը մտավ մարդկային զարգացման բարձր մակարդակ ունեցող երկրների շարք։<ref>[http://gazeta.spb.ru/12713-0/ Բելոռուսը և Ռուսաստանը մտան մարդկային զարգացման բարձր մակարդակ ունեցող երկրների ցուցակ: Ամենաբարենպաստ երկիրը Իսլանդիան է, նորություններ, Gazeta.Spb]</ref> Բայց այդ ընթացքում միջազգային համեմատականների արդյունքում Ռուսաստանի 57-րդ տեղից (2004 թվականի զեկույց <ref>[http://www.washprofile.org/en/node/2210 Ռուսաստանը դասված է մարդկային ներուժի զարգացման միջին մակարդակ ունեցող երկրների շարքին | Washington ProFile — International News & Information Agency]</ref>) իջավ 67-րդ տեղը (2007 թվականի զեկույց, 2005 թվականի տվյալներ<ref name="HDR"/>)։ [[1999]] թվականից [[2007]] թվականի Ռուսաստանի բնակչության կյանքի միջին սպասվող տևողությունը ավելացավ 65,9-ից մինչև 67,5 տարեկան։<ref>[http://www.gks.ru/dbscripts/Cbsd/DBInet.cgi?pl=2415003 Սպասվող կյանքի տևողությունը] // ՌՎԿ</ref>
 
{| class="wikitable"
Տող 402.
|}
 
[[1990]]-ական թվականներին [[Ռուսաստան]]ում հարկահանությունը բարձրացված էր և անընդունելի տնտեսվարողների համար, չնայած հարկային օրենսդրության մշտական խստացմանը՝ տնտեսության հիմնական մասը կազմում էր ստվերային հատվածը, ընկերություններն ու ձեռնարկությունները զանգվածաբար շարունակում էին խուսափել հարկերից, այդ թվում այսպես կոչված «հարկային օպտիմալացման» ճանապարհով,<ref>{{cite web|url=http://2000.novayagazeta.ru/nomer/2000/36n/n36n-s02.shtml|title=ՆԱՎԹԱՅԻՆ ԲԱՐՈՆՆԵՐԻ ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆԸ|accessdate=2013 թ․ փետրվարի 19|archiveurl=http://www.webcitation.org/6EhgWmwnu|archivedate=2013-02-25}}</ref> ակտիվորեն կիրառվում էր [[աշխատավարձ]]երի վճարումը «ծրարներով»։<ref name="dbk">[http://www.ecfor.ru/pdf.php?id=books/kuvalin/gl5-7 Դ. Բ. Կուվալին «Ձեռնարկությունների տնտեսական քաղաքականությունը և վարքագիծը․ փոխազդեցության մեխանիզմները» «Ռուսական ընկերությունների հարմարվողականության միջոցները ձևափոխվող տնտեսական ճգնաժամին» գլուխը, 2009]</ref><ref name=ReferenceB>{{cite web|url=http://www.kapital-rus.ru/articles/article/177034/|title=Առաջադիմական հարկահանություն. «կողմ» և «դեմ»|accessdate=2013 թ․ հունվարի 25}}</ref> [[2000]]-ական թվականներին Պուտինի կողմից ստորագրվեցին մի շարք օրենքներ, որոնցով լրացումներ կատարվեցին հարկային օրենսդրությունում։ 2001 թվականին հաստատվեց [[եկամտահարկ]]ի հարթ սանդղակը ֆիզիկական անձանց համար 13%, ընդ որում Պուտինը պնդում էր, որ այս միջոցը կգործի 10 տարի։<ref name=ReferenceB /> Բացի այդ, [[շահութահարկ]]ի գործակիցն իջեցվեց 24%, գործարկվեց միասնական սոցիալական հարկի հետադարձ սանդղակը, հանվեցին շրջանառության հարկերը և վաճառքի հարկերը. հարկերի ընդհանուր առմամբ կրճատվեցին 3,6 անգամ (54-ից մինչև 15) <ref name="nb">[http://www.prime-tass.ru/news/articles/-201/%7BA662ABBA-1CF1-4901-BC38-A82B6AD18B9D%7D.uif Հարկեր հարուստների՞ համար: Տնտեսությունը չթողեցին «ստվերում», 2010]</ref><ref name="bv772">Բարսենկով Ա. Ս., Վդովին Ա. Ի., «Ռուսաստանի պատմությունը. 1917-2007» — Մ.: Аспект Пресс, 2008 - էջ՝ 772</ref><ref>[http://www1.minfin.ru/common/img/uploaded/library/2007/05/taxpoltend.pdf Ռուսաստանի Դաշնությունում հարկային քաղաքականության հիմնական ուղղությունները 2008—2010 թթ.] // Ռուսաստանի Դաշնության ֆինանսների նախարարություն</ref><ref name="vr1">[http://www.minfin.ru/ru/press/speech/index.php?pg4=36&id4=4229 Ղեկավարության կարծիքները] // ՌԴ Ֆիննախ</ref> Արամատականորեն փոփոխվեց հումքային հատվածի հարկահանության համակարգը. կատարվեց արտահանության հարկերի մեխանիզմերի վերափոխում և հարկ մտցվեց [[օգտակար հանածո]]ների արդյունահանման համար, որը թույլ տվեց ավելացնել նավթագազային վարձակալության բաժինը, որը մտնում էր պետական բյուջե՝ [[2000]] թվականի 40%-ից պակասը 2000 թվականին հասավ 84%։<ref>[http://expert.ru/expert/2011/39/bezopasnyie-finansyi-opasnyi-dlya-ekonomiki/ Անվտանգ ֆինանսները վտանգավոր են տնտեսության համար]</ref> [[2006]] թվականին ՌԴ ֆինանսների նախարար [[Սերգեյ Շատալով]]ը հայտարարեց, որ հարկային բարեփոխումների ընթացքում հարկային բեռը 34-35%-ից նվազել է մինչև 27,5%, ինչպես նաև նավթային հատվածում տեղի է ունեցել հարկային բեռնվածության վերաբաշխում։<ref name="vr1" /> Հարկային բարեփոխումները նույնպես նպաստեցին հավաքվող հարկերի մեծացմանը <ref name="nb" /><ref name="uspeh">[http://online.wsj.com/article/0,,SB1038271514450758308,00.html?mod=opinion%5Fmain%5Freview%5Fand%5Foutlooks Պուտինի հարկային քաղաքականությունը հաջողություն է կանխագուշակում, 2002], [http://www.inosmi.ru/untitled/20021126/165054.html Ռուսերեն թարգմանություն]</ref><ref>[http://www.inosmi.ru/untitled/20011030/139565.html Ռուսաստանի վերածնունդը] // Financial Times, 30 հոկտեմբերի 2001</ref> և խթանեցին տնտեսական աճը։ <ref name=autogenerated3 /><ref name="uspeh" /><ref>[http://www.expert.ru/printissues/expert/2008/12/ukroschenie_minfina_editorial/ Քաղաքական ժեստ] // Эксперт, 24 մարտի 2008</ref><ref name=autogenerated9>[http://www.prosv.ru/umk/istoriya/6.html Ֆիլիպով Ա.Վ. «Ռուսաստանի նորագույն պատմություն. 1945—2006 թթ.»]</ref><ref>[http://www.faz.net/s/RubC9401175958F4DE28E143E68888825F6/Doc~E6D8756B573B24E93A96DB257B3CD55D0~ATpl~Ecommon~Scontent.html Կառավարիչները տնտեսությունից դրույքներ են կատարում Պուտինի օգտին] // Frankfurter Allgemeine Zeitung, 11 м-арта 2004]</ref> Հարկային բարեփոխումները մասնագետների կարծիքով Պուտինի հաջողություններից մեկն է։<ref name="nb" />
 
[[2001]] թվականի [[հոկտեմբեր]]ին Պուտինը ստորագրեց [[ՌԴ]] Հողային նոր օրենսգիրքը, որն ամրապնդեց հողի սեփականության իրավունքը (բացի գյուղատնտեսական նշանակության հողերից) և սահմանեց դրա առքուվաճառքի մեխանիզմը։<ref name="bv772" /> Հաջորդ տարվա [[հուլիս]]ին Պուտինի կողմից ստորագրվեց «Գյուղատնտեսական նշանակության հողերի շրջանառության մասին» դաշնային օրենքը, որը վերահսկում էր նաև գյուղատնտեսական նշանակության հողերի առք ու վաճառքը։<ref name="bv772" />
Տող 410.
Իրականացվեցին մի շարք այլ սոցիալ-տնտեսական բարեփոխումներ՝ կենսաթոշակային (2002), բանկային (2001-2004), արտոնությունների փոքրացում (2005), էլեկտրաէներգիայի և երկաթուղային տրանսպորտի։
 
[[2003]] թվականին Դաշնային Խորհրդին ուղղված նախագահական ուղերձում Պուտինը խնդիր դրեց հասնել ռուսական ռուբլու շրջադարձի ընթացիկ և կապիտալ գործառույթներում։<ref>[http://www.kremlin.ru/text/appears/2003/05/44623.shtml Ռուսաստանի Դաշնության Դաշնային Խորհրդիի ուղղված ուղերձ] // Ռուսաստանի Նախագահի կայքէջ, 16 մայիսի 2003</ref> [[2006]] թվականի [[հուլիսի 1]]-ին այդ խնդիրը կատարված էր։ <ref name="gosdep" />
 
[[2003]] թվականի [[մայիս]]ին Դաշնային Խորհրդի Բյուջետային ուղերձում Պուտինը խնդիր դրեց ստեղծել ՌԴ Կայունացման հիմնադրամ։<ref>[http://lawrussia.ru/texts/legal_783/doc783a657x270.htm ՌԴ Նախագահի Դաշնային Խորհրդին ուղղված Բյուջետային ուղերձ առ 30.05.2003 2004 թվականի բյուձետային քաղաքականության մասին]</ref> [[2004]] թվականի [[հունվարի 1]]-ին Կայունացման հիմնադրամը ստեղծվեց։ Հիմնադրամի հիմնական նպատակն էր ապահովել երկրի կայուն տնտեսական զարգացումը։ <ref>[http://www.minfin.ru/ru/stabfund/about/ ՌԴ Ֆինանսների նախարարություն՝ ՌԴ Կայունացման հիմնադրամի մասին]</ref>
 
[[2005]] թվականին Պուտինը հայտարարեց սոցիալ-տնտեսական ոլորտում ազգային չորս առաջնային ծրագրերի իրականացման սկզբի մասին՝ «Առողջապահություն», «Կրթություն», «Բնակարան» և «Արբիտրաժային դատավարության օրենսգրքի զարգացում»։<ref name="pfs">[http://www.rosbalt.ru/2007/04/26/294530.html Պուտինը ազգային ծրագրերի մասին] // [[Росбалт]], 26 ապրիլի 2007</ref><ref>[http://ecsocman.edu.ru/data/789/732/1223/journal7.2-7.pdf Օ. Վ. Վորոնկովա «Աղքատության մակարդակի կարգավորման պետական քաղաքականությունը Ռուսաստանում և այլ երկրներում»]</ref> [[2008]] թվականի [[հունվար]]ին Պուտինը հայտարարեց, որ ազգային ծրագրերն ավելի արդյունավետ են, քան այլ պետական ծրագրերը։<ref name="np" /> Նրա կարծիքով, այդպիսի արդյունքի հնարավոր եղավ հասնել ադմինիստրատիվ և քաղաքական ռեսուրսների համախմբման շնորհիվ։<ref name="np">[http://www.vedomosti.ru/newsline/index.shtml?2008/01/15/532891 Վ.Պուտին. Ազգային ծրագրեըը այլ պետծրագրերից ավելի արդյունավետ են աշխատում] // [[Ведомости]], 15 հունվարի 2008</ref>
Տող 424.
[[2008]] թվականի [[փետրվար]]ին РБК daily-ի կողմից հարցված փորձագետները դրական գնահատեցին Պուտինի կառավարման տնտեսության ութամյա աճի արդյունքները։<ref>[http://www.rbcdaily.ru/2008/02/14/focus/321923 Նախագահը ամփոփեց արդյունքները] // [[РБК daily]], 14 փետրվարի 2008</ref>
 
Ըստ [[ԱՄՆ պետդեպարտամենտ]]ի՝ [[1999]]-[[2008]] թվականներին ռուսական տնտեսությունը աճել է [[Ռուբլի|ռուբլու]] արժեզրկման, տնտեսական կարևորագույն բարեփոխումների (հարկային, բանկային, աշխատանքային և հողային), կոշտ բյուջետային հարկային քաղաքականության շնորհիվ, ինչպես նաև հումքային ապրանքների բարենպաստ գների համակցումով։ <ref name="gosdep">[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/3183.htm Background Note: Russia] // [[ԱՄՆ պետդեպարտամենտ]]</ref>
 
Նախկինում [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|ԽՍՀՄ]] տնտեսության հետազոտությամբ զբաղված ամերիկացի պրոֆեսոր [[Մարշալ Գոլդման]]ը [[2008]] թվականի սկզբին Պուտինի կողմից ստեղծված տնտեսական մոդելը բնորոշելու համար ստեղծեց «petrostate» («նավթային պետություն») եզրույթը. ''Petrostate: Putin, Power, and the New Russia''<ref>[[Մարշալ Գոլդման|Marshall I. Goldman]]. ''Petrostate: Putin, Power, and the New Russia'', Oxford University Press, May 2008.</ref>։ Իր գրքում պրոֆեսորը պնդում էր, որ Պուտինի անձնական գլխավոր ներդրումը տնտեսական քաղաքկանության մեջ հանդիսանում էր «national champions»-ի (պետության կողմից վերահսկվող խոշոր ընկերություններ) ստեղծումը և հիմնական էներգետիկ ակտիվների ապազգայնացումը, որի արդյունքում ստեղծվեց օլիգարխների նոր դաս, որոնց նա անվանում է «ուժայիններ»։<ref>[http://www.cceia.org/resources/transcripts/0047.html Petrostate: Putin, Power, and the New Russia] [[Carnegie Council]] Marshall I. Goldman and Joanne J. Myers, 4 հուլիսի 2008.</ref><ref>[http://www.svobodanews.ru/content/Transcript/450655.html Մարշալ Գոլդմանը հրատարակել է «Նավթային պետություն» խորագրով նոր գիրք] [[«Ազատություն» ռադիոկայան]] 4 հունիսի 2008.</ref>
Տող 451.
[[2000]] թվականի [[փետրվարի 28]]ին՝ իր վստահված անձանց հետ հանդիպման ժամանակ Պուտինը բարձրաձայնեց «շուկայի բոլոր սուբյեկտների՝ իշխանությունից հավասարահեռ վիճակ» թեզիսը՝ տալով ԶԼՄ-ներին նոր եզրույթ՝ «օլիգարխների հավասարահեռություն»՝ նշելու խոշոր բիզնեսի առնչությամբ նոր ուղղության համար։<ref name="Equidis">{{cite web|url=http://www.vedomosti.ru/newspaper/article.shtml?2009/03/23/187420|title= 1999–2009 թթ. ժամանակագրություն. «Պարտավոր է նստեցնել»|publisher=«[[Ведомости]]»|date=23 մարտի 2009|accessdate=24 մարտի 2009|archiveurl=http://www.webcitation.org/617U5uBG9|archivedate=2011-08-22}}</ref>
 
Պուտինի երդմնակալությունից չորս օր անց՝ 2000 թվականի մայիսի 11-ին, հետախուզություններ իրականացվեցին [[Վլադիմիր Գուսինսկի|Վլադիմիր Գուսինսկու]] «Մեդիա-մոստ» ՓԲԸ գլխավոր գրասենյակում, ով ոմանց կարծիքով <ref name="Equidis"/> [[1999]] թվականի աշնանը՝ Պետդումայի նախընտրական արշավի ժամանակ իր ենթակայության տակ գտնող [[НТВ]] հեռուստաալիքի միջոցով աջակցել էր Պուտինի քաղաքական հակառակորդներին՝ [[Յուրի Լուժկով]]ի և [[Եվգենի Պրիմակով]]ի բլոկին՝ «Հայրենիքը ողջ Ռուսաստանն է» ({{lang-ru|Отечество — Вся Россия}}) (ընդհակառակը, НТВ-ի գլխավոր տնօրեն [[Եվգենի Կիսելյով]]ը պնդում էր, որ НТВ-ի դերի մասին այդպիսի կարծիքը տարածված մոլորություն է) <ref name="Equidis"/>)։ 2000 թվականի հուլիսի 13-ին Գուսինսկին ձերբակալվեց, և երեք օր անցկացրեց քննչական մեկուսարանում։<ref name="Equidis"/>
 
[[Միխայիլ Գորբաչով]]ի խոսքերով՝ 2000 թվականի հուլիսին Բուտիրյան բանտախցում տպագրության նախարար [[Միխայիլ Լեսին]]ը առաջարկեց ձերբակալված Գուսինսկուն համաձայնագիր ստորագրել, որն իր մեջ ներառում էր այսպես կոչված «№ 6 գաղտնի արձանագրությունը»-ը՝ դադարեցնել Գուսինսկու քրեական հետապնդումը նրա կողմից Գազպրոմին НТВ-ի բաժնետոմսերը փոխանցելու պայմանով։ ԽՍՀՄ նախկին նախագահ, НТВ-ի Հանրային խորհրդի նախագահ Գորբաչովն այս փաստը գնահատեց որպես «պետական շանտաժի աղաղակող վկայություն»<ref>[http://www.newsru.com/russia/19sep2000/smi.html «Մեսիա-Մոստ»-ի կազմի մեջ մտնող ԶԼՄ-ների ղեկավարները փորձում են հանդիպել Պուտինի հետ]. // [[NEWSru.com]], 19 սեպտեմբերի 2000</ref>
Տող 459.
2000 թվականի աշնանը [[Բորիս Բերեզովսկի]]ն արտագաղթեց [[Մեծ Բրիտանիա]] և վաճառեց Ռուսաստանի առաջին ալիքի (ОРТ) բաժնետոմսերի կենտրոնական փաթեթը։ Պարտքերի պատճառով «Գազպրոմի» սեփականությանը հանձնվեց Գուսինսկու НТВ հեռուստաալիքը, որից հետո կասեցվեց [[ТВ-6]]-ի՝ Բերեզովսկու հեռուստաալիքի հեռարձումը, որտեղ աշխատանքի էին անցել НТВ-ի մի խումբ լրագրողներ։ Հիմնական հեռուստատեսային ալիքները՝ Ռուսաստանի առաջին ալիք (ОРТ), «Ռոսիա-1» և НТВ, սկսեցին պատկանել պետությանը կամ պետական ձեռնարկություններին։
 
[[2003]] թվականի [[հոկտեմբերի 25]]-ին «[[Ապատիտ]]» ընկերության սեփականաշնորհման ժամանակ թույլ տրված խախտումների մեղադրանքով ձերբակալվեց [[ՅՈՒԿՈՍ]]-ի սեփականատեր [[Միխայիլ Խոդարկովսկի]]ն։ Քրեական հետապնդումն սկսվեց այն բանից հետո, երբ նա հայտարարեց, որ կֆինանսավորի Աջ ուժերի միություն ({{lang-ru|СПС}}) և «Յաբլոկո» ({{lang-ru|«Яблоко»}}) ընդդիմադիր կուսակցությունները։<ref>[http://web.archive.org/web/20090122140426/http://www.kommersant.ru/doc.aspx?newsid=65481 Խոդարկովսկին պատրաստ է ֆինանսավորել միառուսականներին // Коммерсантъ, 18 ապրիլի 2003]</ref><ref>[http://www.kommersant.ru/doc.aspx?docsid=365582 Նախագահների կարևորագույն հանդիպումները օլիգարխների հետ // Коммерсантъ, 20 փետրվարի 2003]</ref><ref name=autogenerated4>[http://www.kommersant.ru/doc.aspx?docsid=395453 Չուկոտկայից «Չելսի»] «[[Коммерсантъ]]» 14 հուլիսի 2003</ref><ref>[http://www.kommersant.ru/doc.aspx?docsid=395293 Միխայիլ Խոդարկովսկին ընտանիքի հետ մեկնել է ԱՄՆ // Коммерсантъ, 12 հուլիսի 2003]</ref> [[2005 թվական]]ի [[մայիսի 31]]-ին Խոդարկովսկին իր գործընկերոջ՝ [[Պլատոն Լեբեդև]]ի հետ դատապարտվեց մեքենայությունների և մեծ չափսերի հասնող հափշտակությունների համար, ինչպես նաև հարկերից խուսափելու համար։ [[2004 թվական]]ի դեկտեմբերին պետության առջև ՅՈՒԿՈՍ ԱԸ պարտավորությունները կարգավորելու նպատակով վաճառվեց նրան պատկանող նավթաարդյունահող «[[Յուգանսնավթգազ]]» ընկերությունը։ «ՅՈՒԿՈՍ-ի գործից» հետո համարյա բոլոր նավթային ընկերությունները հստակեցրին իրենց դիրքորոշումները հարկերը վճարելու ուղղությամբ և սկսեցին զգալի մեծ գումարներ մուտքագրել պետական բյուջե։ 2004 թվականին հարկերահավաքության աճը 2003 թվականի համեմատ կազմեց 250%։<ref>[http://www.newizv.ru/news/2005-08-08/29494/ Հարկահավաքները նույնպես օգտվեցին «ՅՈՒԿՈՍ-ի էֆֆեկտից» // Новые извести, 8 օգոստոսի 2005]</ref> [[2005]] թվականին պետության կողմից կառավարվող «[[Գազպրոմ]]» ընկերությունը գնեց շուկայական գնով՝ <ref>{{cite web|date=29 սեպտեմբերի 2005|url=http://www.newsru.com/finance/28sep2005/sibn.html|title=Աբրամովիչը «կանխիկացվեց». «Գազպրոմը» 13,1 միլիարդ դոլարով գնում է «Սիբնավթը» |publisher=[[NEWSru]]|accessdate=2010 թ․ օգոստոսի 14–ին|archiveurl=http://www.webcitation.org/617U8UP8V|archivedate=2011-08-22}}</ref> (13,1 միլիարդ ԱՄՆ դոլարով) 75,7 % բաժնետոմսեր «Սիբնավթ» նավթային ընկերության՝ [[Ռոման Աբրամովիչ]]ի վերջին խոշոր ակտիվը [[Ռուսաստան]]ում («Սիբնավթ»-ը սեփականաշնորհվել է [[1996]] թվականին 100 միլիոն դոլարով [[հիփոթեքային աճուրդներ]]ի ընթացքում։<ref>[http://web.archive.org/web/20070313041930/http://www.iht.com/articles/2005/09/29/business/gazprom.php ''$13 billion Sibneft deal fulfills Gazprom quest''.] Էնդրյու Կրամեր International Herald Tribune 29 սեպտեմբերի, 2005.</ref>) [[2008]] թվականին «Սիբնավթ»-ի կապիտալացումը (անվանափոխված «Գազպրոմ նավթ») ավելացավ մինչև 25 միլիարդ դոլար։<ref>[http://www.gazeta.ru/news/business/2008/04/28/n_1212541.shtml «Գազպրոմ նավթի» պլանավորված կապիտալացումը 2020 թվականին կկազմի 100 միլիարդ ԱՄՆ դոլար | Газета. Ru: Գործարար լուրեր]</ref> ՅՈՒԿՈՍ-ի և «Սիբնավթ»-ի ազգայնացման արդյունքում զգալիորեն ավելացավ պետության մասնաբաժինը նավթագազային արդյունաբերության մեջ։
 
Մի շարք միլիարդատերեր (ինչպես, [[Սերգեյ Պուգաչով]]ը), իրենց հարստությունը կուտակել էին [[1990]]-ականներին, համաձայն ԶԼՄ-ների հաղորդագրությունների՝ օգտվում էին պուտինյան Կրեմլի մերձավորությունից։<ref>[http://newsru.com/russia/13jan2008/bizn.html Սենատոր Պուգաչովը կարող է գնել Եղիսաբեթ 2-րդի զարմիկի բիզնեսի մի մասը:] NEWSru.com [[13 հունվար]]ի [[2008]] թվական</ref><ref>[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/article3177619.ece ''David Linley wooed by ‘Kremlin’s cashier’. Billionaire friend of Putin set to buy stake in viscount’s furniture business.''] Նիք Ֆիլդինգ Sunday Times [[13 հունվար]]ի, [[2008]].</ref> 2013 թվականի դեկտեմբերին արտերկիր մեկնած Պուգաչովը հեռակա կարգով ձերբակալվեց, և հայտարարվեց միջազգային հետախուզում 75 միլիարդ ռուբլի վատնելու մեղադրանքով։<ref>[http://www.kommersant.ru/doc/2377054 Ъ-Газета — Սերգեյ Պուգաչովը հեռակա ձերբակալված է]</ref>