«Տալլին»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 63.
}}
 
'''Տալլին''' ({{lang-et|Tallinn}}), [[Էստոնիա]]յի մայրաքաղաքըմայրաքաղաքն է և Էստոնիայի մեծագույնամենամեծ [[Էստոնիայի քաղաքների ցանկ|քաղաքը]]։ Գտնվում է Էստոնիայի հյուսիսում՝ [[Ֆիննական ծոց]]ում։ նրա տարածքըՏարածքը կազմում է 159.2 կմ², բնակչությունը մոտ 440,950 է։ Էստոնիայի բնակչության մոտ 32%-ը ապրում է Տալլինում<ref>{{cite web |url=http://www.tlu.ee/~eeval/referaat/referaat%20pdf.pdf| title=Tallinna Ülikool Informaatika|accessdate=29 January 2015}}</ref>։
 
== Անվանում ==
=== Պատմական անուններ ===
1154 թվականներին այն անվանել են ''Կոլիվան''<ref>Fasman, The Geographer's Library, pp.17</ref>, որն առաջացել է էստոներեն ''Kaleven linna'' «Կալևի (էստոնական ժողովրդկան էպոսի հերոսը) քաղաք» արտահայտությունից:<ref>{{cite book |title=Handbook of Russian Literature |last=Terras |first=Victor |year=1990 |publisher=Yale University Press |isbn=978-0-300-04868-1 |page=68 |url=https://books.google.com/books?id=VjKh2gkCudAC&pg=PA68&dq }}</ref><ref>{{cite book |title=The Esthonian Review |publisher=University of California |isbn= |url=https://books.google.com/?id=-D9DAAAAIAAJ&q=%22the+old+Russian+name+for+Reval+has+been+retained+(Kolyvan+from+Kalev)%22&dq=%22the+old+Russian+name+for+Reval+has+been+retained+(Kolyvan+from+Kalev)%22 |year=1919 }}</ref> Կոլիվանը աշխարհի քարտեզի վրա նշել է [[արաբ]] [[Քարտեզագրություն|քարտեզագիր]] [[Մուհամադ ալ-Իդրիսի]]ն և այն նկարագրել, որպես "«փոքր քաղաք նման մեծ ամրոցի"»: Ենթադրվում է, որ Կոլիվանը նշանակում է ժամանակակից քաղաքի նախորդողը:<ref>{{cite book |title=The Geographer's Library |last=Fasman |first=Jon |year=2006 |publisher=Penguin |isbn=978-0-14-303662-3 |page=17 |url=https://books.google.com/books?id=bE2oerrW_IkC&pg=PA17&dq }}</ref>:
 
Մինչև տասներեքերորդ դարը սկանդինավները անվանել են այն ''Լինդանիսա''<ref>{{da icon}}In 1219 [[Valdemar II of Denmark]], leading the Danish Fleet in connection with the [[Livonian Crusade]], landed in an Estonian town of Lindanisse</ref><ref>{{cite web|url=http://runeberg.org/salmonsen/2/7/0518.html |title=Salmonsens Konversations Leksikon |publisher=Runeberg.org |date=19 January 2012 |accessdate=20 May 2012}}</ref><ref>{{de icon}} Reval's ältester Estnischer Name Lindanisse, Verhandlungen der gelehrten estnischen Gesellschaft zu Dorpat. Band 3, Heft 1. Dorpat 1854, p. 46–47</ref>, [[շվեդերեն]]ով ''Լինդանաս'' և հին ռուսերենով ''Լեդենետս'': Ըստ որոշ պոետիկ առաջարկությունների քաղաքի անունը վերցրել են Կալևի կնոջ և [[Կալևիպոեգ]]ի մայրիկ Լինդայի անունից,<ref>{{cite book |title=The Modern Encyclopedia of Russian and Soviet History |last=Wieczynski |first=Joseph |year=1976 |publisher=Academic International Press |isbn=978-0-87569-064-3 |page=230 }}</ref> ով համաձայն Էստոնական լեգենդի ժայռեր էր բերում իր ամուսնու գերեզմանի համար, որոնցով էլ ձևավորվել է [[Վերին քաղաք (Տալլին)|Տալլինի վերին քաղաքը]]:<ref>{{cite book |title="Racundra's" First Cruise |last=Ransome |first=Arthur |year=1923 |publisher=B.W. Huebsc |isbn= |url=https://books.google.com/books?q=%22The+old+giant+Kalev+died+here+at+Reval%2C+and+Linda+heaped+stone+after+stone+upon+his+grave+and+so+made+that+proud+hill%22&btnG=Search+Books }}</ref> Մեկ ուրիշ տարբերակներիցտարբերակ է նաև, որ հին Էստոներենումէստոներենում ''լինդա'' բառը նման է եղել Վոդյան լեզվի ''լիդնա'' բառին, որը նշանակում է ամրոց: Ֆիններենում Տալլինի հին անվանումներից մեկն էլ ''Ռավելին'' է:
 
[[1219]] թվականի Դանիականդանիական նվաճումից հետո, քաղաքը [[գերմաներեն]], [[շվեդերեն]] և [[դանիերեն]] լեզուներով կոչվել է Ռևալ (Ռևել)՝ Ռյավալա տեղանքի (Էստոնիայի հյուսիսարևմտյան մասը) անունով։
 
=== Ներկայիս անունը ===
[[File:Coat of arms of Tallinn (small).svg|thumb|150px|right|The lesser coat of arms of Tallinn, which depicts the [[Flag of Denmark|Dannebrog]] cross.]]
Տալլինը դա [[էստոներեն]] անուն է, որըորն առաջացել է ''Taani-linn'' (նշանակում է 'Դանիական ամրոց' ({{lang-la|[[Castrum Danorum]]}}) անունից: Այն, կարողհնարավոր է, նաև առաջացել է նաև ''tali-linna'' ('«ձմեռային ամրոց'»), կամ ''talu-linna'' ('«տուն/ագարակ-ամրոց'») անուններից: Տարր ''-linna'' նման է [[հայերեն]] -[[wikt:ավան|ավանին]], այդ բառը նշանակում է ամրոց, բայց այն քաղաքների անվանումների մեջ օգտագործվում է որպես վերջածանց:
 
Նախկինում օգտագործվող քաղաքի պաշտոնական անունները գերմաներենով {{Audio|Reval.ogg|'''Ռևալ'''}}, ռուսերենով '''Ռևել''' ({{lang|ru|''Ревель''}}), փոփոխվեցին Էստոնիայի անկախացումից հետո՝ 1918-ին: Այդ ժամաանակ ''Tallinna'' և ''Tallinn'' ձևերն էլ օգտագործվում էին:<ref>{{cite book |title=Tallinn In Your Pocket |last=Singer |first=Nat A. |author2=Steve Roman |year=2008 |publisher=In Your Pocket |isbn=0-01-406269-0 |page=11 |url=https://books.google.com/books?id=PZdt1EnuafsC&pg=PA13&dq }}</ref> Tallinna էստոներենով նշանակում է Tallinna Reisisadam(''Տալլինի նավահանգիստ'') բառի [[սեռական հոլով]]ը:
 
Ռուսերենում անվան ուղղագրությունը փոխվեց '''Таллинн'''-ից '''ТаллиннТаллин'''<ref>{{cite book |title=Russian at Your Fingertips |last=Young |first=Jekaterina |year=1990 |publisher=Routledge |isbn=0-415-02930-9 |page=100 |url=https://books.google.com/books?id=rve6qRtMPYUC&pg=RA1-PA100&dq}}</ref>, այն փոխվեց Խորհրդային իշխանությունների կողմից 1950-ականներին: ''Таллин'' ձևը հանդիպում է այն լեզուներում, որոնք օգտագործում են [[Կիրիլիցա]]ն: Ռուսական ուղղագրության պատճառով ''Tallin'' ձևը հաճախ հանդիպում է միջազգային հրապարակումներում, այդպես են օգտագործում նաև [[իսպաներեն]] լեզվում:<ref>[http://lema.rae.es/dpd/?key=Tallin]</ref>
 
Ներկայիս ուղղագրական տարբերակներից է '''Tallinna'''-ն [[ֆիններեն]], '''Tallina''' [[լատիշերեն]] և '''Talinas''' [[լիտվերեն]]:
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Տալլին» էջից