«Եղիշե Թադևոսյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{Արևմտահայերեն|Եղիշէ Թադեւոսեան}}
{{Տեղեկաքարտ նկարիչՆկարիչ}}
| ծննդյան անուն =
| պատկեր =Selfportrait, Yeghishe Tadevosian.jpg
| նկարագրություն = Ինքնադիմանկար, 1933 թ․
| ծնվել է =
| ծննդավայր = [[Վաղարշապատ]]
| վախճանվել է=
| վախճանի վայր = [[Երևան]]
| ազգություն =
| Ոճ(եր)ը =
| ժանրերը =
| գործունեություն =
| ակտիվ շրջան =
| ներշնչվել է =
| ներշնչել է=
}}
'''Եղիշե Թադևոսյան''' ({{ԱԾ}}), հայ գեղանկարիչ։ ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ ([[1935]])։ Վրաստանի գեղարվեստական ակադեմիայի հիմնադիրներից ([[1923]]) և առաջին պրոֆեսորներից։
 
== Կենսագրություն ==
=== Վաղ շրջան ===
[[1879]]–[[1894]] թվականներին սովորել է Թիֆլիսի Տեր-Հակոբյան պանսիոնում, [[Մոսկվայի Լազարյան ճեմարան]]ում, Գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարանում։ 1894–1895 թվականներին դասավանդել է Էջմիածնի [[Գևորգյան ճեմարան]]ում, ապա վերադարձել է [[Մոսկվա]]։ [[1896]] թվականին Թադևոսյանը մասնակցել է «[[Պերեդվիժնիկներ]]ի» 24-րդ ցուցահանդեսին, [[1898]] թվականին Մոսկվայի արվեստագետների ընկերության մրցույթում նրա «Կեսօրյա ճաշ» (1896 թ.) և «Քարոզ ուղղադավաններին» (1896) կտավներն արժանացել են մրցանակների։ 1898 թվականին իր ուսուցչի՝ ռուս նկարիչ Վասիլի Պոլենովի հետ մեկնել է [[Պաղեստին]], գրեթե ամեն տարի ճամփորդել [[Մերձավոր Արևելք]]ի ու [[Եվրոպա]]յի երկրներում (մինչև 1914 թ.), [[Ռուսաստան]]ում և [[Հայաստան]]ում, ստեղծել մի շարք գործեր։
 
=== Գործունեությունը Թիֆլիսում և Երևանում ===
[[1901]] թ-ից Թադևոսյանը բնակվել է Թիֆլիսում, մասնակցել տեղի և ռուսաստանյան ցուցահանդեսներին։ [[1916]] թվականին Թիֆլիսում աջակցել է Հայ արվեստագետների միության ստեղծմանը, ընտրվել է նախագահ, [[1921]] թվականին [[Երևան]]ում կազմակերպել է միության ցուցահանդեսը, մասնակցել է Թիֆլիսի «Հայարտան» աշխատանքներին։ Վրաստանի Գեղարվեստի ակադեմիայի հիմնադիրներից և առաջին պրոֆեսորներից էր։
 
== Աշխատանքները ==
[[Պատկեր:Եղիշե Թոդևոսյանի գերեզմանը, ArmAg (1).jpg|մինի|Եղիշե Թոդևոսյանի գերեզմանը [[Կոմիտասի անվան պանթեոն]]ում]]
Նկարիչն աշխատել է կերպարվեստի գրեթե բոլոր բնագավառներում. ստեղծել է [[գրաֆիկա]]կան, [[կիրառական արվեստ]]ի, [[բեմանկարչություն|բեմանկարչական]]գործեր, [[խճանկար]]ներ, [[մանրաքանդակ]]ներ։ Թադևոսյանի առաջին իսկ գործերն արտահայտում են նկարչի խոր գունազգացողությունը, ամուր գծանկարը, կատարման բարձր մակարդակը։ Նրա որոշ գործերում («Դեպի պանդխտություն», 1895, «Երկրպագություն խաչին», 1901, և այլն) զգացվում է [[Վարդգես Սուրենյանց]]ի արվեստի ազդեցությունը։
Տող 42 ⟶ 27՝
Թադևոսյանի անունով Երևանում կոչվել է փողոց, [[Էջմիածին|Էջմիածնում]]` Գեղարվետի դպրոց<ref>[http://ejmiatsin.am/mer-qaxaq/erajshtakan-evb-arvesti-dprocner/674--.html «Եղիշե Թադևոսյանի անվան գեղարվեստի դպրոց» ՀՈԱԿ]</ref>, [[2015]] թվականին [[Շենգավիթ (վարչական շրջան)|Երևանի Շենգավիթ վարչական համայնք]]ում բացվել է [[Եղիշե Թադևոսյանի կիսանդրի (Երևան)|գեղանկարչի կիսանդրին]]<ref>[http://168.am/2015/11/21/564973.html Երևանում բացվել է ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ Եղիշե Թադևոսյանի կիսանդրին]</ref>:
 
== Քաղվածքներ ==
{{Քաղվածք|Նկարչի բարձրագույն արժեքը նրա կոլորիտն է։|Եղիշե Թադևոսյան}}
{{Քաղվածք|...Թադևոսյանը ստեղծեց իր հրաշալի էտյուդները, որոնց մեջ արվեստի իսկական գոհարներ կան։ Գույնի նուրբ զգացողություն ուներ ու կարողացավ մերձենալ իմպրեսիոնիզմի սկզբունքներին, կարողացավ լուսային, գունային մաքուր թրթռումներով փոքր չափի էտյուդների մեջ արտացոլել հայրենի բնության գողտրիկ անկյունները՝ այնքան վճիտ ու հայկական...։|[[Մարտիրոս Սարյան]]}}
Տող 49 ⟶ 34՝
*[[Եղիշե Թադևոսյանի կիսանդրի (Երևան)]]
 
== Պատկերադարան ==
<gallery>
Պատկեր:Женщина, читающая в саду (Портрет Жюстины, жены художника).jpeg|«Պուրակում ընթերցող կինը»,
Տող 66 ⟶ 51՝
 
{{DEFAULTSORT:Թադևսյան, Եղիշե}}
 
[[Կատեգորիա:Հայ գեղանկարիչներ]]
[[Կատեգորիա:Իմպրեսիոնիստ գեղանկարիչներ]]