«Երկաթ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 67.
Սլավոներենում ''*želězo'' ({{lang-be|жалеза}}, {{lang-uk|залізо}}, {{lang-cu|желѣзо}}, {{lang-bg|желязо}}, {{lang-pl|żelazo}}, {{lang-cs|železo}}, {{lang-sl|železo}}) ունի հստակ զուգահեռներ [[Բալթյան լեզուների|Բալթյան Լեզուներ]] հետ ({{lang-lt|geležis}}, {{lang-lv|dzelzs}})։ Կա մի քանի տարբերակներ նաև բալթո-սլավոնական բառերի ստուգաբանությունում։ Դրանցից մեկը կապվում է հունարեն բառի՝ χαλκός հետ, որը նշանակում է երկաթ ու պղինձ, համաձայն մի ուրիշ վարկածի ''*želězo'' բառը ''*žely'' նշանակում է «կրիա» և ''*glazъ''-«ժայռ», ընդհանուր անվամբ «[[Բնական քար|քար]]»<ref>{{ռուսերեն գիրք|автор=М. Фасмер.|заглавие=Этимологический словарь русского языка|том=2|издание=Прогресс|год=1986|страницы=42—43}}</ref><ref>''Трубачёв О. Н.'' Славянские этимологии. // Вопросы славянского языкознания, № 2, 1957.</ref>.<ref>{{ռուսերեն գիրք|автор=Boryś W.|заглавие=Słownik etymologiczny języka polskiego|издание=Kraków: Wydawnictwo Literackie|год=2005|страницы=753—754}}</ref>։ Ռոմանական լեզուներում՝ ({{lang-it|ferro}}, {{lang-fr|fer}}, {{lang-es|hierro}}, {{lang-pt|ferro}}, {{lang-ro|fier}}) շարունակվում է {{lang-lat|ferrum }}։ Լատրներենում՝ ferrum (< ''*ferzom''), ամենայն հավանականությամբ, վերցված է որոշ արևելյան լեզուներից, երևի փյունիկյան լեզուներից։
 
Գերմանական լեզուներից երկաթի անվանումը վերցվել է ({{lang-got|eisarn}}, {{lang-en|iron}}, {{lang-de|Eisen}}, {{lang-nl|ijzer}}, {{lang-da|jern}}, {{lang-sv|järn}}) հինականում կելտերենից։<ref>{{ռուսերեն գիրք|автор=Мейе А.|заглавие=Основные особенности германской группы языков|издание=УРСС|год=2010|страницы=141}}</ref>։ Պրակելտական բառը ''*isarno-'' (> др.-ирл. iarn, др.-брет. hoiarn), հավանաբար թվագրվում է «ուժեղ, սուրբ, տիրապետող, գերբնական ուժեր» <ref>{{ռուսերեն գիրք|автор=Matasović R.|заглавие=Etymological Dictionary of Proto-Celtic|издание=Brill|год=2009|страницы=172}}</ref> հասկացությունների մասին։ Հունարենում բառը {{lang-grc2|σίδηρος}}, հնարավոր է վերցվել է նույն աղբյուրից, ինչը Սլավոնականսլավոնական լեզուներում էր, գերմաներենում և բալթյան լեզուներում վերցվել է արծաթ բառից<ref>{{ռուսերեն գիրք|автор=Mallory, J. P., Adams, D. Q.|заглавие=Encyclopedia of Indo-European Culture|издание=Fitzroy-Dearborn|год=1997|pages=314}}</ref>։ Բնական երկաթի կարբոնատի անվանումը գալիս է {{lang-la|sidereus}} - աստղ բառից, իսկապես, առաջին անգամ երկաթը հայտնվելով մարդու ձեռքին ունեցել է մթնոլորտայիներկնաքարային ծագում։ Հնարավոր է նաև որ այդ համընկնումը պատհական չի եղել։ Մասնավորապես, հունարենում բառը նշանակում ''սիդերիտ (σίδηρος)'' երկաթի համար և լատիներենից ''sidus'', «աստղ» բառից։
 
== Իզոտոպներ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Երկաթ» էջից