«Կապիտալ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ հ․ 5, էջ 254 oգտվելով ԱՎԲ |
→Պատմություն: Կատարվել են լեզվական մանր շտկումներ։ |
||
Տող 4.
Կապիտալի ծագման պատմական նախադրյալներն են ապրանքային [[արտադրություն]]ը, [[ապրանքաշրջանառություն|ապրանքաշրջանառության]] ու առևտրի զարգացումը։ Այն առաջանում է կապիտալի նախասկզբնական կուտակման կամ [[ֆեոդալիզմ]]ից կապիտալիզմին անցնելու շրջանում, երբ, միլիոնավոր մանր արտադրողների ունեզրկման հետևանքով [[աշխատուժ]]ը դառնում է ապրանք, և ձևավորվում են [[պրոլետարիատ]]ն ու [[բուրժուազիա]]ն։ [[Բանվոր]]ները, այլ գոյամիջոց չունենալով, հարկադրված իրենց աշխատուժը վաճառում են կապիտալիստին։ Վերջինս արտադրության պրոցեսում միավորում է շուկայում գնած ապրանքները՝ աշխատուժն ու [[արտադրամիջոցներ]]ը, և արտադրության պրոցեսում դրանց արտադրողական սպառումից, նորաստեղծ [[ապրանք]]ի իրացումից հետո ստանում է կանխավճարված կապիտալից մեծ արժեք՝ հավելյալ արժեք։
Կապիտալի ընդհանրական [[բանաձև]]ն է՝ Փ—Ա—Փ', որտեղ Փ-ն փողն է, Ա-ն՝ [[ապրանք]]ը, Փ'=Փ+ΔՓ-ն՝ կանխավճարված [[փող]]ի և որոշ աճի՝ հավելյալ արժեքի, գումարն է։ Իմպերիալիզմի փուլում կապիտալիստական արտադրության շարժառիթ է դառնում մենաշնորհային շահույթի ստացումը։ Կապիտալը Մարքսը բացահայտեց կապիտալի երկու մասերի՝ հաստատուն և փոփոխուն կապիտալների միջև եղած որակական տարբերությունները։ Հաստատուն կապիտալը (C) ծախսվում է արտադրամիջոցներ ձեռք բերելու համար։ Վերջինիս արժեքը [[բանվոր]]ի կոնկրետ աշխատանքով փոխանցվում է նորաստեղծ արդյունքին և չի փոխում իր մեծությունը, նոր արժեք չի ստեղծում։ [[Փոփոխուն կապիտալ]]ը (V) ծախսվում է աշխատուժ գնելու համար, վճարվում է որպես [[աշխատավարձ]] և բանվորի հավելյալ աշխատաժամանակում ստեղծած հավելյալ արժեքի (m) աղբյուրն է։ Կապիտալի ինքնաճումը տեղի է ունենում կապիտալի
Մեծ չափերի շահույթ ստանալու համար կապիտալիստները հավելյալ արժեքի մի մասը կուտակում են, որն ուղեկցվում Է
== Գրականություն ==
|