«Ձվաբջիջ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Ձվաբջիջները իգական սեռական բջիջներն են: Ձվաբջիջները սովորաբար խոշոր, անշարժ [[բջիջ|բջիջներ]]ներ են, բացառությամբ մի քանի [[ ստորակարգ կենդանիներ|ստորակարգ կենդանիների]]ի ([[հիդրա]]), որոնք ընդունակ են [[պսևդոպոդ|պսևդոպոդների]]ների օգնությամբ [[ամեոբա|ամեոբաձև]]ձև շարժումների:<br /> [[imageՊատկեր:Gray3.png|thumb|right|Մարդու ձվաբջիջը‎]]

Հատկապես խոշոր են այն [[կենդանիներ|կենդանիների]]ի ձվերը, որոնց սերունդը զարգանում է մայրական օրգանիզմից դուրս: Որպես օրինակ կարող են ծառայել [[թռչուններ|թռչունների]]ի ձվերը, ձկների, [[երկկենցաղներ|երկկենցաղների]]ի ձկնկիթը:<br />

Ձվաբջիջները, ինչպես և յուրաքանչյուր բջիջ պարունակում են [[բջջապլազմա]], [[կորիզ]], [[թաղանթ]], տարբեր [[օրգանոիդ|օրգանոիդներ]]ներ և ներառուկներ: Վերջիններից հատկապես կարևոր են սննդանյութերը, որոնք ապահովում են սաղմի աճն ու զարգացումը: Նրանք ձվում սովորաբար գտնվում են [[դեղնուց|դեղնուցի]]ի հատիկների ձևով:<br />

Իզոլեցիտալ ձվերը հատուկ են կարճատև [[սաղմնային զարգացում|սաղմնային զարգացումով]]ով ստորակարգ կենդանիներին, իսկ [[բարձրակարգ կենդանիներ|բարձրակարգ կենդանիներից]]ից այն [[տեսակ|տեսակներին]]ներին, որոնց [[սաղմ|սաղմը]]ը [[ներարգանդային զարգացում|ներարգանդային զարգացում]] է անցնում ([[կաթնասուններ]]):

*Թելոլեցիտալ ձվերը բնութագրվում են դեղնուցային հատիկների մեծ քանակով, որը տեղավորված է ձվի մի բևեռում և կրում է [[վեգետատիվ]] բևեռ անունը: Այս ձվերում բջջապլազման և կորիզը հետ են մղված հակառակ՝ դեղնուցի հատիկներից զուրկ անիմալ բևեռ: Այսպիսի ձվերի մեծ չափերը հետևանք են նրանցում սննդարար պահեստանյութերի մեծ քանակի:<br />

Դեղնուցով հարուստ թելոլեցիտալ ձվերը բնորոշ են այն [[ողնաշարավոր կենդանիներ|ողնաշարավոր կենդանիներին]]ին, որոնք զարգանում են օրգանիզմից դուրս ([[ձկներ]], [[երկկենցադներ]], [[սողուններ]], [[թռչուններ]]):

*Ցենտրոլեցիտալ ձվերի կենտրոնական տեղը գրավում է կորիզը, որի շուրջ գտնվում Է սննդանյութը:<br />

Ձվի մակերեսը ծածկված է բջջապլազմայի բարակ շերտով: Ցենտրոլեցիտալ ձվերը բնորոշ են [[հոդվածոտանիներ|հոդվածոտանիներին]]ին:<br />

|[[imageՊատկեր:Ovum telolecithale.png|thumb|Թելոլեցիտալ ձվաբջիջ]]

|[[imageՊատկեր:Ovum centrolecithale.png|thumb|Ցենտրոլեցիտալ ձվաբջիջ]]

Չնչին քանակով դեղնուց գոյություն ունի կաթնասունների և [[մարդու|մարդու]] ձվաբջիջներում. այդ պատճառով էլ նրանք ունեն փոքր չափեր: Նրանք շրջապատված են [[ֆոլիկուլային բջիջներ|ֆոլիկուլային բջիջների]]ի հաստ շերտով: Այդ բջիջների գանգվածի խորքում կուտակվում է հեղուկ, ստացվում Է յուրահատուկ բշտի պատկեր, որը կոչվում է գրաաֆյան բուշտ: Սրա մի պատի մեջ տեղավորված է ձվաբջիջը, որը հասունանալուց հետո դուրս է գալիս այդ բշտից:

Մարդու ձվաբջիջը պատկանում է իզոլեցիտալ տիպին, գնդաձև է, ունի 150-200 միկրոն տրամագիծ:<br />

Ձվաբջիջն ունի պաշտպանողական թաղանթներ, իր սեփական թաղանթով նա շրջապատված է անմիջականորեն: Մյուս թաղանթները գոյանում են սեռական օժանդակ գեղձերից: Այսպես, օրինակ` թռչունների մոտ, ձուն ձվատար խողովակով անցնելիս ծածկվում է [[սպիտակուց|սպիտակուցով]]ով, ենթակճեպային թաղանթով և կճեպով:<br />

[[Միջատներ|Միջատների]]ի և [[որդեր|որդերի]]ի ձվերը ծածկվում են ամուր, պիգմենտ պարունակող [[խիտին|խիտինային]]ային ծածկով: