«Շարակցական հյուսվածք»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ r2.7.1) (Ռոբոտը ավելացնում է․: hu:Kötőszövet |
clean up, replaced: Image: → Պատկեր: (3) using AWB |
||
Տող 7.
Ի տարբերություն այլ հյուսվածքների (էպիթելյալ, մկանային, նյարդային), որոնց բաղկացուցիչ մասը կազմում են բջիջները, շարակցական հյուսվածքում գերակշռում է [[արտաբջջային մատրիքս]]ը։<br />
Արտաբջջային մատրիքսը կազմված է '''սպիտակուցային թելերի''' (Protein Fibres) տարբեր համակցություններից ('''''կոլագենային, ռետիկուլյար''''' և '''''էլաստիկ''''') և '''հիմնական նյութից''' ([[Լատիներեն|Լատ.]]՝ ''Substantia fundamentalis'')։<br />
'''Սպիտակուցային թելերի''' գերակշիռ մասը կազմված է կոլագենից և կազմավորում են [[ջիլ|ջլերը]], [[ջլոն
'''Հիմնական նյութը''' անիոնային մակրոմոլեկուլների ([[գլիկոզամինոգլիկաններ]], [[պրոտեոգլիկաններ]]) և մուլտիադհեզիվ (կպչուն) գլիկոպրոտեինների (Լամինին, Ֆիբրոնեկտին և այլն) խիստ հիդրոֆիլ և մածուցիկ համալիր է, որը մատրիքսին հաղորդում է ամրություն և կոշտություն։ <br />
Շարակցական հյուսվածքի մոլեկուլները կատարում են ևս մեկ այլ շատ կարևոր ֆունկցիա՝ նրանք հանդիսանում են պահեստ (ռեզերվուար) բջջի աճը և դիֆերենցիացիան հսկող հորմոնների համար։<br />
Օրգանիզմում առկա շարակցական հյուսվածի կառուցվածքային, ֆունկցիոնալ և ախտաբանական բազմազանությունը պայմանավորված է նրա երեք բաղկացուցիչ մասերի (բջիջներ, թելեր և բազալ նյութ) տարբեր համադրումներով և քանակով։<br />
====Բջջային կազմությունը====
[[
Շարակցական հյուսվածքը առաջանում է [[մեզենխիմա]]լ բջիջներից, որոնք ունեն օվալ միջուկ (կորիզ) և ցցուն նուկլեոլ (կորիզակ)։ Մեզենխիման զարգանում է էմբրիոնի միջին շերտից՝ մեզոդերմից։ Մեզոդերմալ բջիջները ենթարկվում են միգրացիայի, շրջապատելով և ներթափանցելով զարգացող օրգանները։ Մեզենխիման զարգանում է նաև արյան բջիջների, էնդոթելյալ բջիջների և մկանային բջիջների մեջ։<br />
Շարակցական հյուսվածքի բջիջներից մի քանիսը բերված են ստորև համապատասխան ֆունկցիայի նկարագրմամբ.<br />
Տող 24.
*'''Ադիպոզ բջիջներ''' - Չեզոք ճարպերի կուտակում
==Տեսակները==
[[
[[
Այսօր հայտնի են շարակցական հյուսվածքի բազմաթիվ տարատեսակներ, որոնց անվանումները հիմնականում բնորոշում են այն բաղադրյալը որը գերակշռում է տվյալ նյութում կամ բնորոշում են վերջինիս կառուցվածքային առանձնահատկությունները։ Նրանք բաժանվում են երեք հիմնական խմբերի՝
*Հատուկ շարակցական հյուսվածքներ
Տող 46.
*[[Ehlers-Danlos համախտանիշ]] - Գենետիկական դեֆեկտ է, երբ խաթարվում է առաջին և երրորդ տիպի կոլլագենի սինթեզը։ Վերջինս առաջացնում է գերշարժունություն հոդերում, ողնաշարի կիֆոսկոլիոզ, մաշկի գերձգվածություն, հաստ աղու և մեծ տրամագծով զարկերակների պատռվածք և այլն։
*[[Marfan համախտանիշ]] - Գենետիկական դեֆեկտ Ֆիբրիլլինի (էլաստիկ թելերի բաղադրյալ մաս) ընդգրկմամբ։ Առաջացնում է երեք օրգան համակարգերի ախտահարում՝ [[սիրտ-անոթային համակարգ]], [[հենաշարժական համակարգ]] և [[տեսողական ապարատ]]։
*[[Հոմոցիստինուրիա]] - Աուտոսոմ-ռեցիսիվ փոխանցվող ժառանգական հիվանդություն է, որը ընդգրկում է ցիստաթիոնին սինթետազա էնզիմը և որի ժամանակ առաջանում է կոլլագենի կապման շեղումներ։ Օրգանիզմում առաջանում է հոմոցիստեինի կուտակում արյան շիճուկում, հետագա էքսկրեցիայով մեզի մեջ։ Գերազանցապես ախտահարում է շարակցական հյուսվածքը, մկանները, ԿՆՀ և սիրտ-անոթային համակարգը։
*[[Osteogenesis Imperfecta]] - Գենետիկական դեֆեկտ է։ Առաջանում է կոլագենի չհամակարգված (ոչ ռացիոնալ) սինթեզի հետևանքով։ Ոսկրագոյացումը լինում է թերի, որը բերում է հաճախակի [[ոսկրային|կոտրվածք]]ների։ Տարբերակում են չորս տեսակ՝ ըստ կլինիկական ընթացքի և ելքի։
*[[Alport]] սինդրոմ - Այլ կերպ անվանում են նաև Ժառանգական [[նեֆրիտ]] (երիկամաբորբ)։ Ախտահարվում է չորրորդ տիպի կոլագենի սինթեզը, առաջացնում է [[երիկամ]]ային [[երիկամային անբավարարություն|անբավարարություն]] և [[խլություն]]։
*[[Կելոիդ հյուսվածք]] - Հյուսվածքային [[ռեգեներացիա]]յի (մաշկային) ախտահարում է, որի ժամանակ առաջանում է կոլագենի չափից շատ կուտակում [[սպի]]ական հյուսվածքի մեջ, սպին դարձնելով ուռուցիկ, տգեղ և զգայուն։
*[[Ամիլոիդոզ]] - Ախտահարումների խումբ է, պայմանավորված ամիլոիդ հյուսվածքի կուտակմամբ տարբեր օրգանների միջբջջային տարածություններում։
*[[Ցինգա]] - Ախտահարում կապված ասկորբինաթթվի պակասության հետ, որը իր հերթին բերում է կոլագենային սինթեզի ախտահարման։
*[[Համակարգային Կարմիր Գայլախտ]] - Խրոնիկական աուտոիմուն համակարգային հիվանդություն է շարակցական հյուսվածքի ախտահարմամբ։
| |||