«Դեկարտյան կոորդինատների համակարգ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չNo edit summary
clean up, replaced: Image: → Պատկեր: (4) using AWB
Տող 1.
[[ImageՊատկեր:Cartesian-coordinate-system.svg|thumb|right|250px|Դեկարտյան կոորդինատների համակարգ։ Հետևյալ չորս կետերը պատկերված են նկարում և համապատասխանորեն գունավորված՝ (2,3) կետը կանաչ գույնի է, (−3,1) կետը՝ կամիր, (−1.5,−2.5) կետը՝ կապույտ, և սկզբնակետը՝ (0,0) մանուշակագույն։]]
 
'''Դեկարտյան կոորդինատների համակարգ''' ― ամենահասարակ և ամենահաճախ օգտագործվող կոորդինատային համակարգն է հարթությունում և տարածությունում։
Տող 5.
Դեկարտյան կոորդինատները ներմուծվել են ֆրանսիացի գիտնական [[Ռենե Դեկարտ]]ի կողմից 17-րդ դարում։ Այն ներմուծելուց հետո առաջին անգամ հնարավոր եղավ կապ ստեղծել [[Էվկլիդեսյան երկրաչափություն|Էվկլիդեսյան երկրաչափության]] և [[հանրահաշիվ|հանրահաշվի]] միջև։ Դեկարտյան կոորդինատների ներմուծումով հնարավոր եղավ երկրաչափական պատկերները նկարագրել դեկարտյան հավասարումներով՝ հանրահաշվական հավասարումներով, որոնք ներառում են պատկերին պատկանող կետերի կոորդինատները։ Օրինակի համար, 2 շառավողով շրջանագիծը կարելի է ներկայացնել որպես այն բոլոր կետերի բազմությունը, որոնց կոորդինատները բավարարում են հետևյալ հավասարմանը՝ x<sup>2</sup> + y<sup>2</sup> = 2<sup>2</sup>։
 
[[ImageՊատկեր:Cartesian-coordinate-system-with-circle.svg|thumb|right|250px|2 շառավողով շրջանագիծը այն բոլոր կետերի բազմությունն է, որոնց կոորդինատները բավարարում են հետևյալ հավասարմանը՝ x<sup>2</sup> + y<sup>2</sup> = 2<sup>2</sup>։]]
 
== Հարթության վրա կոորդինատները ==
Տող 13.
Կոորդինատների առանցքները հարթությունը տրոհում են չորս քառորդների՝ I, II, III, IV։ Միևնույն քառորդի սահմաններում երկու կոորդինատների նշանները պահպանվում են։
 
[[ImageՊատկեր:Cartesian coordinates 2D.svg|thumb|left|240px|Չորս քառորդները]]
 
[[Image:Cartesian coordinates 2D.svg|thumb|left|240px|Չորս քառորդները]]
 
Հարթության վրա սահմանված դեկարտյան կոորդինատները կարելի է հեշտությամբ ընդհանրացնել եռաչափ, ինչպես նաև ցանկացած n-չափանի տարածության համար։ Առանքները կարող են սահմանվել որպես փոխուղղահայաց հարթություններից ստացվող փոխուղղահայց գծերը։
 
[[ImageՊատկեր:Coord_system_CA_0Coord system CA 0.svg|thumb|240px|left|Եռաչափ դեկարտյան կոորդինատների համակարգ։ Նկարում պատկերված սև կետի կոորդինատներն են X = 2, Y = 3, և Z = 4, կամ էլ (2,3,4)։]]
 
== Աղբյուրներ ==
* Ա․ Վ․ Պոգորելով «Երկրաչափություն», 1988։
 
[[Կատեգորիա:Երկրաչափություն]]
{{math-stub}}
[[Կատեգորիա:Կոորդինատների համակարգեր]]
 
 
{{math-stub}}
[[Կատեգորիա:Երկրաչափություն]]
[[Կատեգորիա:Կոորդինատների համակարգեր]]
 
[[af:Cartesiese koördinatestelsel]]