Համաշխարհային տնտեսություն

Համաշխարհային տնտեսությունը (ինտերէկոնոմիկան) միջազգային տնտեսական հարաբերությունների համակարգի միջոցներով աշխատանքի միջազգային բաժանման հիման վրա աշխարհի երկրների ազգային տնտեսությունները միավորող տնտեսավարման բազմամակարդակ, գլոբալ համակարգ է: Ընդհանուր առմամբ, համաշխարհային տնտեսությունը կարելի է բնորոշել որպես միջազգային հարաբերություններով միավորված ազգային տնտեսությունների և ոչ պետական կառույցների ամբողջություն: Համաշխարհային տնտեսությունը առաջացել է աշխատանքի միջազգային բաժանման շնորհիվ, որը իր հետևից բերեց ինչպես արտադրության բաժանում (այսինքն՝ միջազգային մասնագիտացում), այնպես էլ դրա միավորում՝ կոոպերացիա:

Համաշխարհային տնտեսության սուբյեկտները

Համաշխարհային տնտեսական հարաբերությունների սուբյեկտներ համարվում են.

• Միջազգային տնտեսական կազմակերպությունները (ԱՄՀ և ԶՎՄԲ),
• Անդրազգային կորպորացիաներ (ԱԱԿ) և դրանց երկարաժամկետ պայմանագրային պարտականությունների վրա հիմնվող միությունները,
• Անդրազգային բանկեր,
• Ֆինանսաարդյունաբերական խմբեր ՎԱԿ-ի և ՎԱԲ-ի միավորումը,
• Բորսաներ (հատկապես խոշորները),
• Խոշոր ձեռներեցները,
• Պետությունները և դրանց հավասարեցված տարածքները, ինչպես նաև տվյալ պետությունների և տարածքների վարչական միավորները,
• Համաշխարհային ֆինանսական և տնտեսական կազմակերպությունները (ներառյալ խոշոր ներդրողներին և որոշակի միջազգային շուկաների վերահսկողությամբ զբաղվող խոշոր ընկերությունների կազմակերպություն-միավորումները, երկրների միավորումները տարածքաշրջանի ներսում` ԱՊՀ):

Համաշխարհային տնտեսությունը անբաժանելիորեն կապված է Երկիր մոլորակի աշխարհագրության, պատմության և էկոլոգիայի հետ: 2006 թվականի սկզբին Երկրի վրա ապրում էր մոտավորապես 6,5 միլիարդ մարդ:

Համաշխարհային տնտեսության զարգացման ցուցանիշները

• Համաշխարհային տնտեսության աճը 2005 թվականի ընթացքում կազմել է 4,4 %: Բոլոր երկրների գումարային ՀՆԱ-ն 2005 թվականի վերջի դրությամբ կազմել է 43,07 տրիլիոն դոլար: 1970-ական թվականների սկզբից սկսած նկատվում է համաշխարհային ՀՆԱ-ի աճի տեմպերի դանդաղեցման միտում:
• Համաշխարհային տնտեսության առաջնությունը զբաղեցնում են Միացյալ Նահանգները ինչպես անվանական արտահայտությամբ ցուցանիշով, այնպես էլ գնողունակության պարիտետի. - (60,63 տրիլիոն ԱՄՆ դոլար) Հետևաբար, միջինում բնակչության մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ կազմում է ամեն մարդուն մոտ 9500 դոլար:
• Ներկայումս աշխարհում հաշվվում է մոտավորապես 30 հազար անդրազգային կորպորացիաներ և մոտավորապես 300 հազար դրանց մասնաճյուղեր: [1]

Աղբյուրներ

Журнал «Мировое и национальное хозяйство»

Журнал «Международная экономика»