«Օորտի ամպ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ փոխարինվեց: ` → ՝ oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, փոխարինվեց: բ: → բ։, ը: → ը։ (2), կ: → կ։, պ: → պ։, ր: → ր։ (2), ց: → ց։ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
{{Հեռավոր փոքր մոլարակներ}}
[[Պատկեր:Kuiper belt - Oort cloud-en.svg|thumb|upright=1.3|Պատկերը ցույց է տալիս Օորտի ամպի ենթադրյալ տեսքը]]
'''Օորտի ամպ''', ենթադրական գնդաձև տարածք [[Արեգակնային համակարգ]]ում, որը հանդիսանում է երկարաժամկետ [[գիսաստղ]]երի աղբյուր:աղբյուր։ Դիտարկումներով Օորտի ամպի գոյությունը չի ապացուցված, սակայն կան շատ անուղակի փաստեր, որոնք բացահայտում են նրա գոյությունը:գոյությունը։
 
[[Արեգակ]]ից մինչև Օորտի ամպը ընկած ենթադրյալ հեռավորությունը կազմում է 50.000 մինչև 100.000 [[աստղագիտական միավոր|ա.&nbsp;մ.]]<ref name="Morbidelli2006">
Տող 14.
| lang = en
}}
</ref>&nbsp; - մոտ մեկ [[լուսային տարի]]. Դա կազմում է մինչև [[Կենտավրոսի Պրոքսիմա]] (Արեգակին ամենամոտ աստղը) ընկած հեռավորության մոտ քառորդ մասը:մասը։ [[Կոյպերի գոտի]]ն և [[ցրված սկավառակ]]ը, երկու այլ հայտնի [[տրանսնեպտունային մարմիններ]]ի տարածքները, հազարավոր անգամներ փոքր են Օորտի ամպից:ամպից։ Օորտի ամպի արտաքին սահմանը հանդիսանում է Արեգակնային համակարգի ձգողության ուժի սահմանը<ref name="NASA_SSE_oort">
{{cite web
| publisher = NASA Solar System Exploration
Տող 22.
| lang = en
}}
</ref> - [[Հիլլի գունդ]]ը, որը հաշվարկվել է մոտ 2,0 [[լուսային տարի]] Արեգակնային համակարգի համար:համար։
 
Ինչպես ենթադրվում է Օորտի ամպը բաղկացած է երկու առանձին մասերից՝ արտաքին գնդաձև Օորտի ամպ և ներքին սկավառակաձև Օորտի ամպ:ամպ։ Օորտի ամպի մարմինները մեծամասամբ կազմված են [[ջուր|ջրային]], [[ամոնիակ]]ային և [[մեթան]]ային [[սառույց]]ներից: Աստղագետները գտնում են, որ Օորտի ամպի մարմինները առաջացել են Արեգակի մոտ և հետագայում ցրվել են հեռավոր տիեզերք [[գազային հսկա]] [[մոլորակ]]ների ձգողականության ազդեցության հետևանքով, Արեգակնային համակարգի ձևավորման նախնական շրջաններում<ref name="Morbidelli2006" />.
 
Չնայած այն բանին, որ Օորտի ամպի հավաստի դիտարկումենրի մասին չկան տեղեկություններ, աստղագետները գտնում են, որ այն հանդիսանում է Արեգակնային համակարգ ներխուժող բոլոր երկարաժամկետ գիսաստղերի և Հալլեյան տիպի գիսաստղերի, ինչպես նաև [[կենտավրոսներ]]ից և շատ [[Յուպիտեր (մոլորակ)|Յուպիտեր]]ի ընտանիքի գիսաստղների աղբյուր<ref name="emel2007">
Տող 34.
| year = 2007
}} [[DOI]]:[http://dx.doi.org/10.1111/j.1365-2966.2007.12269.x 10.1111/j.1365-2966.2007.12269.x]{{ref-en}}
</ref>: Օորտի ամպի արտաքին սահմանը ընդամենը համարվում է Արեգակնային համակարգի մոտավոր սահման, և այսպիսով, այն հեշտությամբ կարող է ընկնել ինչպես մոտ գտնվող աստղերի ձգողության ազդեցության տակ, այնպես էլ [[Ծիր Կաթին|Գալակտիկա]]յի ազդեցության տակ:տակ։ Այդ ուժերը երբեմն ստիպում են գիսաստղներին ուղղվել Արեգակնային համակարգի կենտրոնական մաս<ref name="Morbidelli2006" />: Ելնելով նրանց ուղեծրերից, կարճաժամկետ գիսաստղերը կարող առաջանալ նաև [[ցրված սկավառակ]]ում, իսկ նրանցից որոշներն էլ Օորտի ամպում<ref name="Morbidelli2006" /><ref name="emel2007" />: Չնայած այն հանգամանքին, որ [[Կոյպերի գոտի]]ն և ավելի հեռու ընկած ցրված սկավառակը բազմաթիվ անգամ դիտվել և չափվել են, Օորտի ամպի մարմիններ, այս պահին կարող են ենթադրաբար համարվել միայն չորս մարմիններ՝ [[(90377) Սեդնա|Սեդնան]], [[(148209) 2000 CR105|(148209) 2000 CR<sub>105</sub>]], [[(2006) SQ372|(2006) SQ<sub>372</sub>]] և [[(2008) KV42|(2008) KV<sub>42</sub>]]<ref name="morbidelli04">
{{cite web
| author = Alessandro Morbidelli, Harold Levison.
Տող 96.
</ref>:
 
Գոյություն ունեն երկու դասի գիաստղեր` [[կարճ պարբերությամբ գիսաստղեր|կարճ]] և [[երկար պարբերությամբ գիսաստղեր]]երը: Կարճ պարբերությամբ գիսաստղերը ունեն համեմատաբար մոտ ուղեծրեր, 200 տարուց պակաս պտույտի պարբերությամբ և փոքր [[Ուղեծրի թեքում|թեքումով]] [[Խավարածիր|խավարածրի]] հարթության նկատմամբ:նկատմամբ։ երկար պարբերությամբ գիսաստղերը ունեն բավականին ձգված ուղեծրեր, հազարավոր [[աստղագիտական միավոր]]ների կարգի, և հայտնվում են բոլոր թեքումներից<ref name="book" />: Օորտը նշել է, որ գոյություն ունի երկար պարբերությամբ գիսաստղերի [[Ապոկենտրոն և պերիկենտրոն|ապոհելիների]] բաշխման պիկ (Արեգակից առավել հեռու ընկած ուղեծրի կետերը)՝ մոտ 20000 ա. մ., որը ենթադրում է, այդ հեռավորության վրա գիսաստղերի ամպ գնդաձև, իզոտրոպ բաշխումով<ref name="book" />: Համեմատաբար հազվագյուտ գիսաստղերը, որոնք ունեն ավելի փոքր քան 10000 ա. մ. ուղեծրեր, հավանաբար, անցել են մեկ կամ ավելի անգամներ Արեգակնային համակարգի միջով, և այդ պատճառով ունեն այսպիսի ուղեծրեր (մոլորակների ձգողության ուժերի ազդեցության տակ)<ref name="book" />:
 
== Տես նաև ==