«Ռեֆորմացիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Special:Permalink/4183030#Անավարտի կաղապար, մաս N, ջնջվեց: {{Քրիստոնեություն-անավարտ}} oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, փոխարինվեց: → (7) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
'''Ռեֆորմացիա''' ({{lang-la|reformatio}} - ուղղում, վերականգնում), մասսայական կրոնական և հասարակա-քաղաքական շարժում [[Արևմտյան Եվրոպա|Արևմտան]] և [[Կենտրոնական Եվրոպա]]յում [[XVI դար|XVI-րդ]] և [[XVII դար]]ի սկզբին, որը նպատակավորված էր ռեֆորմացնել [[քրիստոնեություն]]ը համապատասխան [[Աստվածաշունչ|Աստվածաշնչին]]։
 
== Մարտին Լյութերի հետևորդները ==
[[Պատկեր:Lucas Cranach (I) workshop - Martin Luther (Uffizi).jpg|thumb|upright|left|[[Մարտին Լյութեր]]]]
Հավատացյալների համար կարևոր նշանակություն ուներ այն խնդիրը, թե ինչպես է մարդը փրկվելու գործած մեղքերից։ Հոգևորականները քարոզում էին, թե առանց եկեղեցու օգնության հնարավոր չէ փրկվել։ Դրա համար անհրաժեշտ է ամեն օր անհապաղ այցելել եկեղեցի, օգնել չքավորներին և [[բարեգործություն]]ներով զբաղվել։ Պետք էր նաև եկեղեցու կարիքների համար հատկացնել դրամ։ Կրոնական կառույցը հոգևոր առաջնորդի անունից փրկության թղթեր էր վաճառում, որը կոչվում էր '''ինդուլգենցիա'''։ Փրկության թուղթ գնողները ազատվում էին մեղքերից։ 1517 թվականի հոկտեմբերի 31-ին Գերմանիայի [[Վիտենբերգ]] քաղաքի Մայր տաճարի դռանը և մոտակայքում մի հոդված փակցվեց։ Հոդվածի հեղինակը նույն համալսարանի փիլիսոփայության պրոֆեսոր [[Մարտին Լյութեր]]ն էր։ Լյութերը իր այս գաղափարով շատերին իր կողմնակից դարձրեց և երբ Գերմանիայի կայսր Կարլոս Ե-ն հրաման արձակեց Լյութերի գաղափարախոսությունը արգելափակելու նպատակով Լյութերի կողմնակիցները բողոքով ներկայացան կայսերը։ Դրա արդյունքում [[Եվրոպա]]յում առաջացավ [[բողոքական եկեղեցի]]ն։ Հաստատվեց "Ում իշխանությունը, նրա հավատը" սկզբունքը, որով առաջնորդվում էին Գերմանաիայի 1/8 մասը։ Այսինքն՝ տվյալ տարածքի կյուրֆուսն էր որոշում իր արեալի կրոնական դավանանքի ուղղությունը։
 
== Լյութերի դրույթները ==
Լյութերի դրույթները ուղղված էին փրկության թղթեր վաճառող եկեղեցու դեմ։ Նա կարծում էր, որ մարդը կարող է փրկության հասնել միայն հավատով, այլ ոչ թե անհեթեթ թղթեր գնելով։ Ըստ Լյութերի՝ հավատի միակ աղբյուրը [[Աստվածաշունչ]]ն է։ Այս ամենի նպատակով Լյութերը առաջադրեց հետևյալ դրույթները.
* Յուրաքանչյուր քրիստոնյա եթե նա անկեղծ զղջում է, առանց [[ինդուլգեցիա]]յի էլ ստանում է լիակատար [[ապաշխարություն]]։ Եկեղեցու ճշմարիտ գանձը, իհարկե մեղքերի թողությունը չէ, այլ Աստծո մեծության և բարեհաճության սրբազան ավետարանը։
* Քրիստոնյաներին պետք է սովորեցնել, որ նա, ով տեսնում է կարիքավորին և, չնայած դրան էլ, տալիս է գումար ինդուլգեցիաներին, ստանում է ոչ թե Հռոմի պապի թողությունը, այլ վաստակում է Աստծո զայրույթը։
* Ասել, թե պապի զինանշանով զարդարված և տաճարում դրված խաչը [[Քրիստոս]]ի խաչին հավասար արժեք ունի սրբապղծություն է։
 
Տող 16.
 
=== Նիդերլանդներ (Հոլանդական Թագավորություն) ===
XVI դարում Նիդերլանդները գտնվում էր [[Իսպանիա]]յի տիրապետության տակ։ Ռեֆորմացիայի գաղափարները լայն տարածում գտան երկրում։ Վախենալով, որ Ռեֆորմացիան կարող է Նիդերլանդներում վերածվել հակաիսպանական պայքարի, Իսպանիայի թագավոր [[Ֆիլիպ II]] -ը Նիդերլանդներում ստեղծեց [[ինկվիզիցիա]]յի դատարան։ Սակայն սա չբարելավեց իրավիճակը։ '''Ռեֆորմացիայի շարժումը վերաճեց [[ազգային-ազատագրական պատերազմ]]ի (1566-1608)'''։
 
=== Անգլիա և Իսպանիա ===
Տող 25.
 
=== Իտալիա ===
Հետռեֆորմային տարիներին [[Իտալիա]]ն [[Վերածննդ]]ի դարաշրջանում էր։ [[Հռոմի պապ]]ի նստավայրը Իտալիան էր, և ամեն ինչ՝ ինչ որ տեղի էր ունենում Եվրոպայում Հռոմի պապի դեմ։ [[Իտալիկներ]]ը մերժում էին ռեֆորմացիան, և դեմ գնում ազգային պետությունների կազմավորմանը։ Չնայած սրան Գերմանիան և Ֆրանսիան քարոզում էին ռեֆորմացիա Իտալիայում։ Ի վերջո 1593 թ. Իտալիայից վտարվեցին Ռեֆորմացիայի վերջին քարոզիչները։
 
== Ռեֆորմացիայի սահմանների ընդլայնումը ==