«Մակրոէկոնոմիկա»–ի խմբագրումների տարբերություն

{{Տնտեսագիտություն}}'''Մակրոէկոնոմիկան''' (հին հունարեն {{lang-grc|μακρός}} - ''մեծ, երկար'', {{lang-grc2|οἶκος}} - ''տուն'', և {{lang-grc2|νόμος}} - օրենք) [[գիտություն]] է, որն ուսումնասիրում է տնտեսության գործունեությունը ամբողջությամբ, շուկայի և տնտեսագետ գործակալների աշխատանքը, տնտեսական երևույթների ամբողջությունը:ամբողջությունը։ Առաջին անգամ այս տերմինը [[1934]] թվականի [[օգոստոսի 14]]-ին [[Ֆրիշ Ռագնար]]ի կողմից:կողմից։ Ժամանակակից մակրոէկոնոմիկայի տեսության հիմնադիրը համարվում է [[Ջոն Քեյնս]]ը, այն բանից հետո երբ [[1936]] թվականին նա հրատարակեց իր «Զբաղվածության, տոկոսի և փողի ընդհանուր տեսություն» գիրքը ({{lang-en|The General Theory of Employment, Interest, and Money}}).

Մակրոէկոնոմիկա գիտությունը զբաղվում է այնպիսի հարցերով, որոնց պատասխանները անհնար է գտնել [[միկրոէկոնոմիկա]]յի մակարդակներում:մակարդակներում։ Նշենք մակրոէկոնոմիկայի խնդիրները:խնդիրները։

Մակրոէկոնոմիկան որպես գիտություն ծնունդ է առել համեմատաբար վերջերս:վերջերս։ 20-րդ դարի [[30]]–ական թվականերին «մակրոէկոնոմիկա» հասկացությունը որպես այդպիսին գոյություն չի ունեցել:ունեցել։ [[1940]]-[[80]]-ական թվականներին տեղի է ունենում այդ գիտության հավաքագրումը, իսկ [[80]]-ական թվականերից սկսվում է մակրոէկոնոմիկայի բեղմնավոր զարգացումը:զարգացումը։ Չնայած դրան դեռ վաղ ժամանակներից առաջանում էին մակրոէկոնոմիկայի գաղափարներ, որոնք բացատրում էին տնտեսության վարքը, պատճառները, որոնց դեպքում հնարավոր է լինում օգտագործել կամ չօգտագործել տնտեսական քաղաքականությունը, բացատրում էր տնտեսության մեջ երկարաժամկետ և կարճաժամկետ հատվածների տարբերությունը և այլ գործոններ:գործոններ։ Չնայած դրանցից մի քանիսը հակասում են միմյանց:միմյանց։ Այսպիսով ի հայտ եկան մակրոէկոնոմիկայի տարբեր ուղղությունների ներկայացուցիչներ, մակոէկոնոմիկայի մտքի տարբեր դպրոցներ:դպրոցներ։

Չնայած նրան, որ մակրոէկոնոմիկան նոր գիտություն է ուսումնասիրությունը սկսվել է դեռևս «Քեյնսան հեղափոխությունից» շատ առաջ:առաջ։

18-րդ դարի կեսերին ձևավորվում է ֆիզիոկրատների դպրոցը ([[Ֆրանսուա Կենե]] , [[Անն Ռոբեր]], [[Ժակ Տյուրգո]], [[Վիկտոր Միրաբո]] և [[Պիեր Պոլ Մերսե Լա Րիվեր]]) Զարգացնելով իրենց գաղափարնները, հիմքում ֆիզիոկրատները հիմնվում էին գյուղատնտեսության դերի կարևորության վրա: Այսպես ամենահին և ճանաչված տնտեսագիտական մոդելը` Կենեի աղյուսակը բացատրում էր «մաքուր արտադրանքի» շրջանառությունը միայն գյուղատնտեսության զարգացման տեսակետից, ամբողջ հասարակությունը բաժանելով արտադրողական, «անպտուղ» դասակարգի և սեփականատերերի:սեփականատերերի։

19-րդ դարում առաջացավ [[մարքսիզմ]]ը և մարքսիստական քաղաքական տնտեսությունը, որի հիմնադիրները համարվում են [[Կարլ Մարքս]]ը և [[Ֆեդիրիխ Էնգելս]]ը: Մարքսի տնտեսագիտական գաղափարները նշանակալից ազդեցություն են ունեցել մակրոտնտեսագիտության տեսության զարգացման վրա:վրա։ Ներմուծվում և ակտիվորեն զարգանում են նոր հասկացություններ, ինչպիսիք են՝ հավելյալ արժեքը, արտադրական հարաբերոՄակրոէկոնոմիկա գիտությունը զբաղվում է այնպիսի հարցերով, որոնց պատասխանները անհնար է գտնել միկրոէկոնոմիկայի մակարդակներում:մակարդակներում։ Նշենք մակրոէկոնոմիկայի խնդիրները:խնդիրները։ ւթյունները, պարզ և ընդլայնված վերարտադրությունը:վերարտադրությունը։

[[19-րդ դար]]ի վերջին ձևավորված ավստրիական տնտեսագիտական դպրոցի ներկայացուցիչները ընդգծում էին շուկայի գնային մեխանիզմի ինքնակազմավորվող ուժերի դերը:դերը։ Տվյալ մոտեցման հիմքն այն պնդումն է, որ մարդկային վարքագծի բարդությունը և շուկայի բնույթի մշտական փոփոխությունը դարձնում են տնտեսության մեջ մաթեմատիկական մոդելավորումը բացառապես բարդ (եթե ընդհանրապես հնարավոր է ):։ Մակրոտնտեսագիտական խնդիրները ուսումնասիրելիս, ներառյալ դրամական ցիկլի բնույթի ուսումնասիրությունը, ավստրիական դպրոցը հիմնական շեշտը դնում է հետերոգենեսության և կապիտալի ժամանակավոր կառուցվածքի վրա:վրա։

«Ավտոմատացված տնտեսության» կողմնակիցներ համարվում են 'դասական' և 'նեոդասական' մակրոտնտեսագիտության գաղափարի կողմնակիցները:կողմնակիցները։ Այս դպրոցը հիմնադրվել է դեռևս 18-րդ դարում:դարում։ 18-րդ դարի վերջում սկսվում է դասական տնտեսագիտության տեսության զարգացման երկրորդ փուլը:փուլը։ Այդ ժամանակահատվածը նշանավորված է [[Ադամ Սմիթ]]ի և նրա «անտեսանելի ձեռքի սկզբունքի» զգալի ազդեցությամբ:ազդեցությամբ։ Առաջանում են տեսակետներ տնտեսության մշտական կայունության մասին, առաջանւմ է տեսություն« «[[laissez-faire]]», որը պնդում էր. բոլոր շուկաներում գոյություն ունի բացարձակ մրցակցություն, բոլոր գները մշտապես փոփոխվում են կախված առաջարկի և պահանջարկի վիճակից և շուկան կարող է ինքնուրույն գալ հավասարակշռության:հավասարակշռության։ 19-րդ դարում ի հայտ են գալիս այնպիսի տնտեսագետներ ինչպիսիք են՝ [[Դավիթ Ռիկարդո]]ն և [[Թոմաս Մալթուս]]ը: Հենց այս ժամանակաշրջանում ձևավորվեց ենթադրություն այն մասին, որ մակրոտնտեսության մեջ չի կարող լինել ամբողջական առաջարկի և պահանջարկի անհավասարակշռություն, որովհետև վերջինս «ինքն է ձևավորում ամբողջական պահանջարկ»:

Դասական մոդելի կողմնակիցների համար տնտեսության հիմնական խնդիրը ռեսուրսների սահմանափակությունն է, նրանց համար տարբերություն չկա տնտեսության երկարաժամկետ և կարճաժամկետ հատվածների միջև:միջև։ Այս մոդելը փաստացի դադարեց գոյություն ունենալ 20-րդ դարի սկզբին, երբ [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի և [[1930]] թվականի [[Մեծ ճգնաժամ]]ի ընթացքում համաշխարհային տնտեսությունը ի վիճակի չէր ինքնուրույն վերականգնվել:վերականգնվել։ Դասական մակրոտնտեսագետ մտքի հիմնական ներկայացուցիցները համարվում են [[Ալֆրեդ Մարշալ]]ը, [[Արթուր Սեսիլ Պիգու]] և ուրիշները:ուրիշները։

Քեյնսան տնտեսագիտական դպրոցը ստեղծվել է բրիտանացի տնտեսագետ [[Ջոն Մեյնարդ Քեյնս]]ի կողմից [[1936]] վականին, երբ նա հրատարակեց իր «Զբաղվածության, տոկոսի և փողի ընդհանուր տեսություն» գիրքը:գիրքը։ Մինչ այդ Մեծ ճգնաժամը խարխլել էր հավատը դասական «ավտոմատացված» տնտեսագիտության հիմքերը:հիմքերը։ Քեյնսը, ելնելով իր ուսումնասիրություններից, [[Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմ]]ի և [[1929]]-[[1933]] թվականների մեծ դեպրեսայի փորձից եկավ եզրահանգումների, որոնցով լիովին հերքեց դասականների գաղափարները:գաղափարները։ Նախ և առաջ Քեյնսը ենթադրեց, որ շուկայում չի կարող լինել միայն կատարյալ մրցակցություն:մրցակցություն։ Երկրորդ Քեյնսը ենթադրում էր, որ կարճաժամկետ հատվածում գները կարող են չփոխվել:չփոխվել։ Ըստ քեյնսականության տնտեսությունը կարող է լինել անկայուն:անկայուն։ Քեյնսը համոզված էր, որ կոնկրետ իրադրություններում շուկան չի կարող ինքնուրուն դիմակայել. երբեմն պետությունը պետք է միջամտի տնտեսությանը, որպեսզի վերացնի թերությունները:թերությունները։ Այսպիսով, Քեյնսը համարվում է [[խառը տնտեսական համակարգ]]ի կողմնակիցը:կողմնակիցը։

Շուտով հայտնվեցին Քեյնսի տնտեսագիտության տեսության մեծ թվով հետևորդներ:հետևորդներ։ 20-րդ դարի երկրորդ կեսին առաջացան այսպես կոչված [[նեոքեյնսականություն]]ը և «նոր քեյնսականությունը», որոնց նպատակն է ընդգրկել քեյնսականությունը ժամանակակից տնտեսագիտական վերլուծության ստանդարտների մեջ և կապ գտնել ավելի վաղ, նեոդասական գաղափարների հետ:հետ։ Քեյնսական մակրոտնտեսական դպրոցը հատկապես մեծ ճանաչում գտավ համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամի ընթացքում սկսած [[2007]] թվականից:թվականից։ Տվյալ դպրոցի հիմնական ներկայացուցիչներից կարող ենք համարել [[Ուիլյամ Ֆիլիպս]]ին, [[Բեն Բերնանկ]]ին, [[Ջեյմս Տոբին]]ին և [[Գրեգորի Մենկյու]]ն:

Մոնետարիզմը առաջացել է 20-րդ դարի 60-ական թվականներին:թվականներին։ Տվյալ դպրոցը հիմնվում է այն բանի վրա, որ տնտեսության զարգացման գլխավոր չափանիշը նրանում փողի առաջարկն է:է։ Մոնետարիզմի ներկայացուցիչները գտնում են, որ, համաձայն [[մոնետարիստական կանոն]]ի, տնտեսությունը կայուն է և գործում է ռեսուրսների լրիվ զբաղվածության մակարդակով, եթե փողի առաջարկը փոխվում է հաստատուն արագությամբ:արագությամբ։ Մոնիտարիստական դպրոցի հետևորդները գտնում են, որ տնտեսության մեջ մեծ դեր է կատարում երկարաժամկետ, քան կարճաժամկետ հատվածը:հատվածը։ Հայտնի հավասարումը [[փողի քանակական տեսություն]] (MV = PY) ձևավորել է մոնիտարիստական դպրոցի ներկայացուցիչ [[Իրվինգ Ֆիշերը]], ինչը դարձավ այս դպրոցի կարևոր բաղկացուցիչ մասերից մեկը:մեկը։

Մոնետարիստները հաճախ վիճում են « քեյնսականների» հետ մոնետար դրամավարկային և ֆիսկալ քաղաքականության արդյունավետության շուրջ:շուրջ։ Վերջիններս հավատում են, որ փողի պահանջարկը շատ զգայուն է հավասարակշռված տոկոսադրույքի նկատմամբ, ինչի հետևանքով փողի առաջարկի ավելացումը աննշան է օգնում մեծացնել ամբողջական արտադրանքի ծավալը:ծավալը։ Իսկ քեյնսականները գտնում էին, որ ֆիսկալ քաղաքականությունը շատ ավելի արդյունավետ է, քան՝մոնետարը:քան՝մոնետարը։ Մոնետարիստները հակառակը գտնում են, որ մոնետար քաղաքկանությունը ավելի արդյունավետ է և կասկածում են ֆիսկալ քաղաքկանության արդյունավետության վրա, գտնելով, որ փողի պահանջարկը ծայրահեղ անզգայուն է տոկոսադրույքի մակարդակի նկատմամբ:նկատմամբ։ Ֆիսկալ քաղաքականության անցկացման ժամանակ հաճախ պահանջվում է ավելացնել պետության կողմից կատարվող ապրանքների և ծառայությունների գնման չափերը:չափերը։ Դրա համար պետությանը անհրաժեշտ են միջոցներ. մեծանում է փոխառու միջոցների պահանջարկը որը և տանում է տոկոսադրույքի աճի:աճի։ Մոնետարիստները գտնում են, որ վերջինս բերում է մասնավոր ներդրումների կտրուկ նվազմանը տնտեսության մեջ, որն էլ իր հերթին բավականին դանդաղեցնում է համընդհանուր առաջարկի մեծացումը:մեծացումը։ Նման էֆեկտը անվանում են մասնավոր ներդրումների ''դուրս մղման էֆեկտ'' (англ. '' Crowding-out Effect''):։ Այսպիսով մոնետարիստների կարծիքով ֆիսկալ քաղաքականությունը անարդյունավետ է:է։ Մոնետարիստներ են այնպիսի հայտնի տնտեսագետներ, ինչպիսիք են [[Միլտոն Ֆրիդման]]ը և [[Էդմունդ Ֆելպս]]ը:

Ռացիոնալ սպասումների տեսությունը առաջացել է 1970-ական թվականներին ամերիկացի տնտեսագետ [[Ռոբերտ Լուկասի]] կողմից:կողմից։ Կարևոր ներկայացուցիչնեից է համարվում նաև [[Թոմաս Սադժենտ]]ը: «Նոր դասականները» հիմնվում են տեղեկատվության անհամաչափության սկզբունքի վրա և մակրոտնտեսագիտական գործակալների արդյունավետության վրա. Տրամադրվող տնտեսական տեղեկատվության որակը համարվում է տնտեսության վարքի կարևոր չափանիշներից մեկը:մեկը։ Այսպիսով տվյալ դպրոցի ներկայացուցիչները գտնում են, որ եթե բոլոր տնտեսագետ գործակալները իրենց վարքագծում լինեն արդյունավետ, եթե նրանց տրամադրվեն կատարյալ տեղեկատվություն, ապա տնեսությունը չի կարող լինել անկայուն:անկայուն։ Կարծում էին նաև, որ .քանի որ մարդիկ ռացիոնալ են, ապա «միևնույն սխալը չեն կարող կրկնել կրկնակի », այսինքն կարող են արագ հարմարվել տնտեսության ցանկացած իրավիճակում:իրավիճակում։ Արդյունքում բոլոր գործակալները կարող են կանխատեսել այն, ինչ կարող է տեղի ունենալ, եթե պետությունը օգտագործի միևնույն մեթոդները տնտեսության կարգավորման համար:համար։

Այս տնտեսագիտական դպրոցը համարվում է քեյնսականության ճյուղավորումներից մեկը:մեկը։ Այն հիմնավորվել է [[1991]] թվականին ի շնորհիվ այնպիսի տնտեսագետների ինչպիսիք են [[Գրեգորի Մենկյու]]ն, [[Դէվիդ Ռոմեր]]ը, [[Օլիվեր Բլանշար]]ը և [[Ստենլի Ֆիշերը]]: Մենկյուն և Ռոմերը այդ թվականին հրատարակեցին երկհատորյա« նոր քեյնսականության տնտեսություն» գիրքը (eng.« New Keynesian Economics»)

Նոր քեյնսականները քիչ բանով են տարբերվում« հիմնական» քեյնսականներից:քեյնսականներից։ Այս պարագայում նույնպես գտնում են, որ գները «կպչուն են», այսինքն ունակ են չփոխվել որոշակի ժամանակահատվածի ընթացքում:ընթացքում։ Սուր քննադատության է ենթարկվում« laissez-faire» տեսությունը:տեսությունը։ Բայց և այնպես«նոր քեյնսականների» և նոր դասականների տեղեկատվության ոչ կատարյալ լինելու մասին ենթադրությունները լրացվում են հիպոտեզներով, որով այս դպրոցը տարբերվում է հիմնական քեյնսականությունից:քեյնսականությունից։

Այս գաղափարը ըստ պաշտոնական տվյալների առաջադրվել է [[1970]]–ական թվականների երկրորդ կեսից:կեսից։ Առաջին անգամ այս տերմինը հնչել է [[Գերբերտ Շտայնի]] կողմից, որը [[1976]] թվականին եղել է [[ԱՄՆ]]-ի նախագահ [[Ռիչարդ Նիկսոնի]] խորհրդականը:խորհրդականը։

Առաջարկի տնտեսագիտության (տնտեսության) զարգացման տեսությունում կարևոր ներդրում ունեն [[Արթուր Լաֆֆեր]]ը և [[Ռոբերտ Մանդել]]ը: Այս դպրոցի ներկայացուցիչներին անվանում են նաև սփլայ սայդեր (eng. «Supply-siders»):։

Այս դպրոցի ներկայացուցիչների կարծիքով ազգաբանակչության համար անհրաժեշտ է ստեղծել բոլոր նպաստավոր պայմանները ապրանքների և ծառայությունների արդյունավետ արտադրության համար:համար։ Այսպիսով տնտեսության համար կարևոր գործոն է համարվում աշխատուժի և կապիտալի առաջարկի խթանումը:խթանումը։ Որպես կանոն այդ կողմնակիցները ակտիվորեն աջակցում են պետության կողմից հարկերի իջեցմանը, քանի որ մեծամասամբ ընկերությունները հարկերը դիտում են որպես լրացուցիչ ծախսեր՝ յուրաքանչյուր լրացուցրչ միավոր արտադրանքի համար:համար։ Իսկ հարկերի ավելացումը կարող է բերել ամբողջական առաջարկի կրճատման, որը իր հերթին կբերի այնպիսի հետևանքների, ինչպիսին է [[ինֆլյացիա]]ն և [[ստագֆլացիա]]ն:

2000-ականների երկրորդ կեսը նշանավորվեց ֆինանսական ճգնաժամի սկիզբով ամբողջ աշխարհում, որը ստիպեց շատ տնտեսագետների լրջորեն մտածել նրա պատճառների մասին:մասին։ Շուտով հայտնի դարձավ, որ այսպես կոչված [[տնտեսական պղպջակ]]ը ( փուչիկը) դարձավ տվյալ անկման հիմնական պատճառը:պատճառը։ Պղպջակի տակ սովորաբար հասկացվում է շուկայի «փքվածությունը» մեծ քանակի արժեթղթերով, այդ թվում և ածանցյալ՝ իրենց գնից զգալիորեն բարձր վաճառվող:վաճառվող։ Ընդ որում տնտեսագիտական դպրոցներից ոչ մեկը չի առաջարկել հիպոթեզներ, ոչ ենթադրություններ կապված տնտեսական «պղպջակների» խնդիրների, հատկությունների և դրանց դեմ պայքարեղ միջոցների հետ:հետ։

Ֆինանսական ճգնաժամի փորձը միկրոտնտեսական մտքի զարգացման մեջ բերեց ոչ պակաս պտուղներ և վերջը դրեց առանձ այդ էլ փխրուն փոխհարաբերություններին՝ քենսյականների և նոր դասականների միջև ֆիսկալ և մոնետարիստական քաղաքականության կիրառման էֆֆեկտիվության վերաբերյա. լ:լ։ Երկու դպրոցների ներկայացուցիչները միասին եկել էին այն եզրակացությանը, ոչ մոնետարիստական քաղաքականությունը պետք է օգտագործվի գործավարության պարբերաշրջանների հարթեցման համար, սակայն այս ժամանակաշրջանի ֆինանսական ճգնաժամը կրկին բացեց այդ թեմայով բանավեճերը:բանավեճերը։

Մակրոտնտեսությունը համարվում է [[սոցիալական գիտություն]]: Այդ իսկ պատճառով տնտեսական երևույթները չեն ենթարկվում ստույգ կանխատեսումների. Մակրոտնտեսական գործակալներին/ ագենտնետին/ կարելի է միայն հետևել և անել կանխատեսումներ այդ հետևությունների արդյունքների վրա:վրա։ Տնտեսական մոդելը համարվումէ պարզեցված ձևը տնտեսությունը ամբողջապես ուսումնասիրելու համար:համար։ Շատ տնտեսական մոդելներ ունեն միշարք լուրջ թերություններ և հաշվի չեն առնում մի շարք կարևոր փաստեր:փաստեր։

Տնտեսագիտությունը վերլուծության է ենթարկվում գրաֆիկների, աղյուսակների, սխեմաների, մաթեմատիկական ֆունկցիաների միջոցով, ընդ որում ուսումնասիրությանը ենթակա են մակրոտնտեսական փոփոխությունները որոնք կարող են լինել կամ ''էկզոգեն'', այսինքն կատարվում են տնտեսական մոդելից դուրս, կամ ''էնդոգեն'' որոնք ձևավորվում են մոդելի ներսում:ներսում։

Բոլոր մակրոտնտեսական հատկանիշները կարող են դիտվել կամ որոշակի ժամանակահատվածում, կամ բնութագրվում են որոշակի պահերի համար:համար։ Այսպիսով բոլոր փոփոխականները մակրոտնտեսագիտության մեջ բաժանվում են երկու խմբի.

* ''Հոսքեր' - փոփոխականներ, որոնք ուսումնասիրվում են որոշակի ժամանակահատվածում (օրինակ մեկ տարում) : Հոսքերին կարելի է վերագրել այնպիսի ցուցանիշներ, ինչպիսիք են ներդրումները, պետական բյուջեի վիճակը (ավելցուկ և պակասուրդ) ներկրում և արտահանում, ՀՆա:ՀՆա։

* ''Պահուստներ'' - ցուցանիշներ, որոնք ցույց են տալիս քանակը տվյալ ժամանակում:ժամանակում։ Պահուստներ կարելի է համարել հարստությունը, պետական պարտքը, գործազուրկների քանակը:քանակը։

Մակրոտնտեսագիտական վերլուծության ցուցանիշները բաժանվում են երկու խմբի՝ ''դրական'' վերլուծություն և ''նորմատիվային'' : Առաջինը որոշում և բացատրում է տնտեսության վարքագիծը և հանդիսանում է հիմք տնտեսության ապագայի կանխատեսումների համար:համար։ Նորմատիվ վերլուծությունը ցույց է տալիս ''ինչ պետք է անել'' և ինչպիսի տնտեսական ձևափոխումներպետք է կատարվեն:կատարվեն։ Որպես օրենք նորմատիվ վերլուծությունը հանդիսանում է ամբողջական տնտեսական հետազոտության քաղաքական մոտեցում:մոտեցում։ Մակրոտնտեսական հետազոտությունները արվում են «''ceteris paribus''» («այլ հավասար պայմաններում») ռեժիմով, այսինքն մեկ փոփոխական դիտարկման դեպքում մյուսները մնում են անփոփոխոխ:անփոփոխոխ։

Ցանկացած տնտեսություն կազմված է շուկաներից և տնտեսական գործակալներից:գործակալներից։ Տեսականում առանձնացնում են չորս մակրոտնտեսական գործաալներ և երեք շուկաներ:շուկաներ։ Տնտեսության բոլոր բաղկացուցիչ մասերը միացած են միմյանց ''ծախսերի, եկամուտների և իրական արժեքի շրջապտույտներով'':

Որոշ տնտեսագետներ ավելացնում են նաև այդ ցուցակին ''մարդկային կապիտալը'' կարողություններ, մարդկանց տաղանդը, որը թույլ է տալիս ավելացնել արտադրողականությունը:արտադրողականությունը։

Հենց այս շուկայում էլ իրականանում է պահանջարկի և առաջարկի ամբողջականության ձևավորում:ձևավորում։ Ընդ որոմ ապրանքների պահանջարկը ներկայացնում են բոլոր մակրոտնտեսական գործակալները, միևնույն ժամանակ առաջարկը ստեղծում են կազմակերպությունները՝ ապրանքների և ծառայությունների հիմնական արտադրողները:արտադրողները։ Քանի որ այդ շուկայում իրական արժեքների փոխանակություն է կատարվում այդ շուկան կոչվումէ նաև ''իրական շուկա'':

* ''Արժեթղթերի շուկա'', սա այնպիսի ֆինանսական ակտիվների շուկա է, ինչպիսիք են բաժնետոմսերը և պարտատոմսերը:պարտատոմսերը։

* ''Տնային տնտեսություններ'' - հանդիսանում են տնտեսական ռեսուրսների սեփականատերերը / արտադրական գործոններ/, ապրանքների և ծառայությունների հիմնական սպառողները:սպառողները։ Կազմակերպությունների կողմից օգտագործվող աշխատուժի դիմաց որպես եկամուտ ստանում են աշխատավարձը՝ տնային տնտեսությունների կողմից արտադրված հիմնական ռեսուրսը:ռեսուրսը։ Վճարում են հարկեր պետությանը և նրանից էլ ստանում են անհրաժեշտ տրանսվերտներ, այնպիսիք, ինչպիսիք են թոշակը, անաշխատունակության նպաստը, ուսանողների թոշակը և այլն:այլն։ .

* ''Կազմակերպությունների'' - ապրանքների և ծառայությունների հիմնական արտադրողների գլխավոր նպատակն է, առավելագույնի հասցնել սեփական շահույթը:շահույթը։ Հանդիսանում են արժեթղթերի շուկայի հիմնական պարտատերերը:պարտատերերը։ Կազմակերպությունները ապրանքների և ծառայությունների ներդրումից ստանում են շահույթ:շահույթ։ Կազմակերպությունների հիմնական ծախսերն են համարվում՝ հարկերը, ներդրումային ծախսերը և ռեսուրսների օգտագործման համար վճարները տնային տնտեսություններին:տնտեսություններին։

* ''Պետություն'' - հասարակական բարիքների հիմնական արտադրողը, հիմնական նպատակն է ազգային եկամուտի վերաբաշխում, այլ գործակալների և շուկանների տնտեսական ակտիվության կարգավորում:կարգավորում։ Ստանում են հարկեր՝ նրա հիմնական եկամուտի աղբյուրը, վճարում է տնային տնտեսություններին տրանսֆերտներ և կազմակերպություններին հատկացնում է սուբսիդիաներ, եթե անհրաժեշտ է կատարում է գնումներ ապրանքների շուկայում:շուկայում։ Պետությունը անընդհատ շփման մեջ է գտնվում ֆինանսական շուկայի հետ:հետ։

* ''Օտարերկրյա հատված'' - միջազգային առևտուր, կապիտալի և արժեթղթերի շրջանառություն:շրջանառություն։

* ''Ներդրումներ(նշ. I) '' - կազմակերպությունները ապրանքների արտադրության ընդլայնման նպատակով կուտակում են կապիտալ և, հետևաբար, առավելագույն շահույթի ստացում են հետապնդում:հետապնդում։

* ''Ապրանքների և ծառայությունների պետական գնումներ (նշ. G) '' - պետական ներդրումները ևպետական ծառայողների աշխատավարձը և այլն:այլն։

* ''Զուտ հարկեր (նշ. T) '' - հարկերի և տրանսվերտների տարբերությունը:տարբերությունը։ Պետական գնումների և զուտ հարկերի հարաբերակցությունը ցույց է տալիս պետական բյուդջեի վիճակը. Եթե պետական գնումները գերազանցում են զուտ հարկերին, ապա երկրում պետական բյուջեի (դիֆիցիտը ) պակասուրդ է, համապատասխանաբար, բյուջեի ավելցուկ նշանակում է, որ զուտ հարկերը գերազանցում են պետական գնումների չափը:չափը։

* ''Զուտ արտահանում նշ. ( Xn или NX) '' - արտահանման և ներկրման տարբերությունը:տարբերությունը։ Ներկրման և արտահանման հարաբերակցությունը ցույց է տալիս առևտրային հաշվեկշռի վիճակը:վիճակը։ Եթե արտահանումը գերազանցում է ներմուծմանը, ապա երկրում առևտրային հաշվեկշռի ավելցուկ է, եթե ներմուծումը գերազանցում է արտահանմանը, ապա, համապատասխանաբար, երկրի առևտրական հաշվեկշռում՝ պակասուրդ:պակասուրդ։

'''<math>Y = C + I + G + Xn = C + S + T\,</math>''', Բաց տնտեսության համար ամբողջական եկամտի բանաձև:բանաձև։ Փակ տնտսության պայմաններում հաշվի չի առնվում մաքուր արտահանումը:արտահանումը։ Մասնավոր հատվածի համար ամբողջական եկամտի մեջ չի ներառվում ապրանքների և ծառայությունների պետական գնումների չափը:չափը։

Ամբողջական եկամտի ֆունկցիան որոշում է ամբողջական պահանջարկի կորը (eng. Aggregate Demand - - ''AD''):։ Ամբողջական պահանջարկի և ամբողջական առաջարկի հատման կետը (''AS'') (կարճաժամկետ և երկարաժամկետ հատվածներում) ցույց է տալիս տնտեսության հավասարակշռությունը. հավասարակշված գնի մակարդակի և ամբողջական թողարկման արժեքը:արժեքը։

Ամբողջական եկամտի բանաձևը նաև համարվում է ըստ ծախսերի [[համախառն ներքին արդյունքի]] հաշվառման բանաձև:բանաձև։

Մակրոտնտեսության մեջ ''ապրանքների, եկամուտների և ծախսերի շրջապտույտը'' ձևավորում են հիմնական ցուցանիշների ամբողջությունը:ամբողջությունը։ Շրջանառության մոդելի հիմքն է հանդիսանում այսպես կոչված ''[[ազգային հաշիվների համակարգ]]ը'' (կրճատ ''ԱՀՀ''), որը մշակվել է [[1920]]-ական թվականների վերջում ամերիկացի գիտնական [[Սայմոն Կուզնեցի]] կողմից:կողմից։ ԱՀՀ – ի հիմնական ցուցանիշներն են հանդիսանում՝ համախառն ներքին արդյունքը (ՀՆԱ), համախառն ազգային արդյունք (ՀԱԱ), զուտ ներքին արդյունքը (ԶՆԱ), զուտ ազգային արդյունք (ԶԱԱ), ազգային, մասնավոր և տնօրինվող եկամուտները:եկամուտները։ ԱՀՀ–ի առավել հայտնի ցուցանիշներից են հանդիսանում [[ՀՆԱ]]–ն և [[ՀԱԱ]]–ն:–ն։

* ''ՀՆԱ'' - մեկ տարվա ընթացքում տվյալ երկրի տարածքում արտադրված բոլոր վերջնական ապրանքների և ծառայությունների ամբողջական շուկայական արժեքը:արժեքը։

* ''ՀԱԱ'' - անկախ արտադրման տեղից դիտարկվեղ երկրի քաղաքացիների կողմից արտադրված բոլոր վերջնական ապրանքների և ծառայությունների ամբողջական շուկայական արժեքը:արժեքը։

Զուտ ներքին և ազգային արդյունքը հաշվառվում են ինչպես ՀՆԱ–ն և ՀԱԱ-ն, բայց իրենց մեջ չեն ներառում օգտագործված կապիտալի արժեքը (այսինքն՝ մաշվածությունը):։

Ազգային հաշիվների համակարգի ցուցանիշները օգտագործվում են ոչ միայն ամբողջական եկամտի և երկրում եկամտի հաշվառման համար, այլև բնակչության բարեկեցության մակարդակի մոտավոր չափման համար, այսինքն՝ երկրի կենսականորեն անհրաժեշտ միջոցներով՝ նյութական, սոցիալան, մշակութային, հոգևոր, էկոլոգիական և այլ բարիքների ապահովածության մակարդակը:մակարդակը։ Դրա համար օգտագործվում են այնպիսի արժեքներ, ինչպիսիք են՝ մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ-ն, մեկ շնչի հաշվով ազգային եկամտի մակարդակը, [[սպաողական գների ինդեքս]]ը: «Մեկ շնչի հաշվով» տվյալ ցուցանիշները ունեն որոշ թերություններ և հաշվի չեն առնում մի շարք կարևոր ցուցանիշներ՝ առաջին հերթին բնակչության մեկ շնչի հաշվով ''եկամուտների բաշխումը'':

Ցանկացած տնտեսական համակարգում կարելի է ընդգծել պարբերաշրջանային տատանումներ՝ տնտեսության վերելքներ և վայրէջքներ, որոնք առաջանում են ամբողջական պահանջարկի և ամբողջական առաջարկի ցնցումներից և կոչվում են ''բիզնես պարբերաշրջաններ'', տնտեսական կամ գործարար պարբերաշրջաններ:պարբերաշրջաններ։ Բիզնես-պարբերաշրջանների փուլեր են համարվում՝

վերելք, «գագաթ», անկում և «հատակ», այսինքն՝ճգնաժամ:այսինքն՝ճգնաժամ։ Առավել խորը ճգնաժամը անվանում են ''դեպրեսիա'':

Հաճախ գործարար ակտիվության այդպիսի տատանումները անկանխատեսելի են և ոչ կանոնավոր:կանոնավոր։ Գոյություն ունեն տարբեր՝ իրենց փուլերով, հաճախականությամբ և չափերով գործնական ակտիվության պարբերաշրջաններ:պարբերաշրջաններ։ Հայտնաբերված և ուսումնասիրված են պարբերաշրջաններ, որոնք տևում են միջինը 3-4 տարի և կոչվում են [[Կիտչինի]] պարբերաշրջաններ:պարբերաշրջաններ։ Բիզնես – պարբերաշրջաններ, որոնց ժամանակահատվածը տևում է, մոտովորապես, 7-11 տարի, կոչվում են [[Ժուգլյարի]] պարբերաշրջաններ:պարբերաշրջաններ։ Այնպիսի ցիկլեր ինչպիսին է [[Կուզնեցի]] տեմպը, տևում են 15-20 տարի, միաժամանակ այսպես կոչված [[Կոնդրատևի]] պարբերաշրջանը կամ երկարաժամկետ ցիկլերը՝ 45-60 տարի:տարի։

Այսպիսի պարբերաշրջանների պատճառները կարող են լինեն շատ տարբեր. Սկսած պատերազմներից, հեղափոխություններից, տեխնոլոգիական գործընթացներից և ներդրողների վարքագծից մինչև օրինակ մագնիսական փոթորիկների քանակը տարվա մեջ և մակրոտնտեսական գործակալների արդյունավետությունը:արդյունավետությունը։ Այսպիսով տնտեսության այսպիսի անկանոն վարքը բացատրում է մշտական անհավասարակշռությունը ամբողջական առաջարկի և ամբողջական պահանջարկի, ընդհանուր ծախսերի և արտադրության ծավալների միջև:միջև։ Բիզնես պարբերաշրջանների տեսությունը մեծ ճանաչում է ձեռք բերել ամերիկացի տնտեսագետ [[Ուիլյամ Նորդխաուսի]] կողմից:կողմից։ Բիզնես պարբերաշրջանների զարգացման մեջ մեծ ներդրում ունեն այնպիսի մարդիկ, ինչպիսիք են՝ [[Ռոբերտ Լուկասը]], նորվերգացի տնտեսագետ՝ [[Ֆինն Կիդլանդը]], ամերիկացի՝ [[Էդուարդ Պրեսկոտտը]] և ավստրոամերիկացի տնտեսագետ, սոցիոլոգ և պատմաբան [[Յոզեֆ Շումպետերը]]:

Տնտեսական պարբերաշրջանների բնույթը և վարքագիծը ուղիղ հարաբերության մեջ է հիմնական մակրոտնտեսական հիմնախնդիրների հետ, [[արժեզրկում]] և [[գործազրկություն]]: [[Տնտեսության գերաճ]], այսինքն վիճակ, որի ժամանակ երկիրը գտնվում է իր տնտեսական հնարավորությունների գագաթնակետում, ոչ հազվադեպ առաջանում են բարձր արժեզրկման տեմպեր, այսինքն՝ սրընթաց աճ կամ գների «ուրճացում»: Շարունակական վայրէջքը իր հերթին վտանգում է ''պարբերաշրջանային գործազրկության'' նշանակալից մակարդակը:մակարդակը։ Դա նշանակում է, որ կրճատում են աշխատուժի քանակը իրենք գրծատուները, որպես օրենք ակտիվներից բարձր պահանջների հետևանքով տնտեսության մեջ գործնական ակտիվների իջեցման ժամանակ:ժամանակ։

Որպես կանոն, պետության քաղաքականությունը կախվածէ տվյալ երկրի տնտեսության վիճակից, այսինքն նրանից, թե պարբերաշրջանի, որ փուլում է գտնվում տվյալ երկիրը. վերելք, թե վայրէջք:վայրէջք։ Եթե երկիրը գտնվում է վայրէջքում, ապա կառավարությունը վարում է ''խթանող տնտեսական քաղաքականություն'', որպեսզի երկիրը հանի ճգնաժամից:ճգնաժամից։ Եթե երկիրը վերելք է ապրում, ապա կառավարությունը իրականացնում է ''զսպող տնտեսական քաղաքականություն'' որպեսզի թույլ չտա բարձր մակարդակի [[ինֆլյացիա]] երկրում:երկրում։ Տնտեսության տեսությունը առանձնացնում է տնտեսական քաղաքականության երկու ձև, որը կարող է իրականացնել պետությունը:պետությունը։

[[Ֆիսկալ քաղաքականություն]]- պետության կարգավորիչ քաղաքականություն, որի նպատակն է մեղմել տնտեսական պարբերաշրջանները ամբողջական խնայողությունների ցուցանիշների փոփոխության միջոցով:միջոցով։ Տվյալ տնտեսության հիմնական գործիքները հանդիսանում են զուտ հարկերը և ապրանքների և ծառայությունների պետական գնումները:գնումները։ Եթե երկրում անկում է, ապա կառավարությունը կարող է ավելացնել պետական գնումները կամ կրճատել հարկերը ամբողջական թողարկման ավելացան համար:համար։ Եթե տնտեսությունը վերելքում է, ապա հակառակը՝ իջեցնել գնումները, ավելացնել հարկերը:հարկերը։

Ֆիսկալ քաղաքաանության դրական գծերից մեկը այն է, որ տվյալ քաղաքականությունը ավելի հեշտ է իրականացնել պետության կողմից, քան մոնետարիստական քաղաքականությունը, որովհետև պետությունը հստակ առանձին որոշումներ չի կայացնում ֆիսկալ քաղաքականության իրականացման համար:համար։ Մինչդեռ քեյնսական դպրոցի ներկայացուցիչները առաջարկեցին որ մոնետար քաղաքականությունը հեշտ է կառավարել տոկոսադրույքով, բայց ներդրումները դրանից գրեթե չեն փոփոխվում:փոփոխվում։

Ֆիսկալ քաղաքականությունը ունի նաև իր թերությունները:թերությունները։ Պետությունը, ինչպես յուրաքանչյուր մակրոտնտեսական գործակալ կարող է վնասներ կրել, այսինքն ունենալ պետական բյուջեի պակասուրդ:պակասուրդ։ Ավելցուկային միջոցների մեծ պաշարները նույնպես վնաս են պետության համար:համար։ Ոչ գրագետ քաղաքականության վարումը կարող է բերել լուրջ ''անհավասարակշռություն պետական բյուջեում'': Ֆիսկալ քաղաքականության հիմնական խնդիրները տնտեսագետները համարում են ''Crowding-out-ի էֆեկտ (դուրսգրման էֆեկտ) '', երբ պետական ծախսերի աճի դեպքում՝ վարկային միջոցների շուկայում որոշակի ռեակցիայի պատճառով, իջնում է ներդրումների ծավալը երկրում, որը դանդաղեցնում է երկրի զարգացման տեմպը:տեմպը։

[[Մոնետարիստական քաղաքականութուն]]-պետության կայունացնող քաղաքականություն, որի նպատակն է մեղմացնել տնտեսության պարբերաշրջանները [[Կենտրոնական բանկ]]ի կողմից առաջարկվող դրամի փոփոխության միջոցով:միջոցով։ Առաջարկված շրջանառության փոփոխության համար կենտրոնական բանկը կարող է փոխվել [[հիմնական ռեզերվների նորմը]] առևտրային բանկի համար, գործել բաց շուկայում, այսինքն՝վաճառել կամ առնել պետական պարտատոմսեր բնակչությունից, կամ տպել դրամ:դրամ։

Մոնետար քաղաքականության առավելությունը կայանում է նրանում, որ բանկային համակարգը ավելի արագ է գործում մոնետար քաղաքականության վրա, քան ֆիսկալի:ֆիսկալի։ Խթանող մոնետար քաղաքականությունը նույնպես շահավետ է ոչ միայն բնակչության այլև կոմերցիոն բանկերի համար, քանի որ փողային զանգվածի ավելացման դեպքում բանկերը կարող են ավելի շատ վարկեր տրամադրել:տրամադրել։

Որպես մոնետար քաղաքականության թերություն կարելի է առանձնացնել այն, որ դրամի առաջարկի փոփոխությունը կախված է ոչ միայն կենտրոնական բանկից, այլ նաև կոմերցիոն բանկերի արդյունավետությունից և տնային տնտեսությունի վարքագծից, որը շատ ժամանակ մոնետար քաղաքականությունը դարձնում է ավելի երկարատև իր կատարումով, քան՝ ֆիսկալը:ֆիսկալը։