«Հելիում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, փոխարինվեց: ): → )։ (5) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 44.
'''Հելիում''' {{lang-lat|Helium}}, գտնվում է Մենդելևի [[պարբերական համակարգ]]ի երկրորդ խմբի գլխավոր ենթախմբում, որի նշանն է ''He'' և ատոմային թիվը՝ 2։ Իներտ գազ է, կարգահամարը՝ 2, ատոմական զանգվածը՝ 4,0026:
 
Բնածին հելիումը բաղկացած է երկու կայուն [[իզոտոպ]]ից՝ <sup>3</sup>He և <sup>4</sup>He (վերջինը անհամեմատ շատ է):։
 
Հելիումը տիեզերքում ամենատարածվաց տարերից է, զբաղեցնում է երկրորդ տեղը՝ [[Ջրածին|ջրածնի]]ց հետո։ Բացի այդ հելիումը քիմիական նյութերում երկրորդ տարրն է իր փափկությամբ (ջրածնից հետո):։ Գոյություն ունեցող բոլոր հայտի նյութերից ունի ամենացածրն եռման ջերմաստիճանը։
 
== Պատմություն ==
[[1868]] թվականին ֆրանսիացի Ժ. ժանսենը և անգլիացի Զ. Ն. Լոկիերը արեգակի սպեկտրում հայտնաբերեցին վառ դեղին գիծ, որը չէր վերագրվում այդ ժամանակ հայտնի որևէ տարրի։ [[1871]] թվականին Զ. Ն. Լոկիերը պարզեց, որ դա նոր տարր է Արեգակի վրա և անվանեց «Հելում» ({{lang-grc|ἥλιος}} - «Արեգակ»):։ [[1895]] թվականին անգլիացի Ու. Ռամզայը ռադիոակտիվ կլևեիտ հանքաքարերի տաքացումից անջատված գազի սպեկտրում գտավ նույն դեղին գիծը<ref>{{ռուսերեն հոդված|автор= Kochhar, R. K.|заглавие= French astronomers in India during the 17th - 19th centuries|оригинал=|ссылка=http://articles.adsabs.harvard.edu//full/1991JBAA..101...95K/0000099.000.html| автор издания=|издание= Journal of the British Astronomical Association|тип=|место=|издательство=|год= 1991|выпуск=|том= 101|номер= 2|страницы= 95-100|isbn=|язык=en}}</ref><ref name="finkelstein1">{{ռուսերեն գիրք|автор= Финкельштейн Д.Н.|часть= Глава II. Открытие инертных газов и периодический закон Менделеева|заглавие= Инертные газы|оригинал=|ссылка=http://publ.lib.ru/ARCHIVES/F/FINKEL%27SHTEYN_David_Naumovich/_Finkel%27shteyn_D.N..html|издание= Изд. 2-е|место= М.|издательство = Наука|год=1979|том=|страницы=40-46|страниц=200|серия=«Наука и технический прогресс»|isbn=|тираж=19000}}</ref>:
 
Երկրի վրա հելիում քիչ է. 1 մ<sup>3</sup> օդը պարունակում է 5,24 սմ<sup>3</sup> հելիում, իսկ երկրի յուրաքանչյուր կիլոգրամ նյութը՝ 0,003 մգ։ [[Տիեզերք]]ում ըստ տարածվածության հելիում երկրորդն է՝ [[Ջրածին|ջրածնից]] հետո, երկրի վրա <sup>4</sup>He իզոտոպը մշտապես առաջանում է [[ուրան]]ի, [[թորիում]]ի և ռադիոակտիվ այլ տարրերի տրոհմամբ։ Երկրակեղևում հելիումի պարունակությունը 3•10<sup>−7</sup> % է (ըստ զանգվածի):։ <sup>4</sup>He<sup>+</sup> ատոմի [[միջուկ]]ները (բաղկացած են 2 [[պրոտոն]]ից և 2 [[նեյտրոն]]ից) կոչվում են [[ալֆա-մասնիկներ]]: <sup>4</sup>He-ում [[նուկլոններ]]ի (պրոտոնների և նեյտրոնների) [[կապի էներգիա]]ն ունի առավելագույն արժեք (28,2937 ՄԷՎ), որի պատճառով էլ ջրածնի միջուկներից (պրոտոններից) <sup>4</sup>He-ի միջուկների առաջացումն ուղեկցվում է մեծ քանակությամբ [[էներգիա]]յի անջատմամբ։ Համարում են, որ այդ [[միջուկային ռեակցիա]]ն՝
 
::4<sup>1</sup>H = 4He + 2β<sup>+</sup> + 2υ,
Տող 67.
Հեղուկ հելիումը օգտագործվում է գիտական զանազան հետազոտություններում՝ որպես սառեցնող միջոց։ էլեկտրոնի նկատմամբ խնամակցություն չունի։
 
Հելիումը քիմիական կայուն միացություն չի առաջացնում. արդյունաբերության մեջ ստանում են հելիում պարունակող բնական գազերից՝ անջատելով այն խորը սառեցմամբ (բոլոր գազերը հեղուկանում են, բացի հելիումից):։
 
Բարձր ջերմահաղորդականության, քիմիական իներտության և նեյտրոնների հետ միջուկային ռեակցիայի մեջ մտնելու շատ քիչ ունակության շնորհիվ հելիումն օգտագործում են ատոմային ռեակտորները սառեցնելու, իսկ ոչ մեծ խտության և անայրելիության շնորհիվ՝ [[օդապարիկ]]ները լցնելու համար։ Շնորհիվ իներտության, հելիումը լայնորեն օգտագործում են պաշտպանական մթնոլորտ ստեղծելու՝ ակտիվ [[մետաղներ]]ը հալելիս, կտրելիս և եռացնելիս։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Հելիում» էջից