«Կավալա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: → , է: → է։ (2), բ: → բ։, դ: → դ։, ը: → ը։ (6), ի: → ի։, լ: → լ։, ծ: → ծ։, կ: → կ։, մ: → մ։ (6), ն: → ն։ (5), ջ: → ջ oգտվելով [[Վիքիպեդիա:Ավտո...
Տող 62.
| կայք = [http://tourism.kavala.gov.gr/web/guest/home պաշտոնական կայք]
}}
'''Կավալա''' ({{lang-el|Καβάλα}}), [[Հունաստանի քաղաքների ցանկ|քաղաք]] հյուսիսային [[Հունաստան]]ում: Համարվում է [[Արևելյան Մակեդոնիա և Թրակիա]] պերիֆերիայի գլխավոր նավահանգիստը և Կավալայի նոմոսի մայրաքաղաքը:մայրաքաղաքը։
 
Կավալան կառուցվել է Սիմվոլո լեռան ստորոտին:ստորոտին։ [[Մակեդոնիա (Հունաստան)|Հունական Մակեդոնիայի]] երկրորդ խոշորագույն քաղաքն է, ինչպես նաև Հունաստանի համար կարևոր ռազմավարական (ստրատեգիական) նշանակություն ունեցող քաղաքներից մեկը:մեկը։
 
Այն գտնվում է մայրաքաղաք [[Աթենք]]ից 680 կմ, իսկ երկրորդ քաղաք [[Սալոնիկ]]ից 165 կմ հեռավորությա վրա:վրա։ Ըստ [[2001]] թվականի մարդահամարի տվյալների՝ քաղաքում ապրում է 59 222 մարդ:մարդ։
 
== Անվանում և ծագումնաբանություն ==
Հնում քաղաքի անվանումը եղել է '''Նեապոլիս''' ({{lang-grc|Νεάπολη}}, «Նոր քաղաք», ինչպես և մի շարք այլ հունական գաղութներում:գաղութներում։
 
Միջնադարյան ժամանակահատվածում քաղաքը վերանվանվել է, ստանալով '''Խրիստոպոլիս''' ({{lang-el|Χριστούπολη}}, «Քրիստոսի քաղաք»):։
 
Քաղաքի ժամանակակից անվան ստուգաբանությունը մնում է վիճելի հարց:հարց։ Օրինակ՝ քաղաքի անվանումը վերցված է իտալերեն ''կավալլո'' ({{lang-it|cavallo}}, ''թարգմանաբար՝ ձի'') բառից կամ հրեական [[կաբալա]] {{lang-he|קבלה}}) բառից:բառից։ Առավել ընդունված է հրեական տարբերակը՝ ի շնորհիվ քաղաքում մեծաթիվ հրեա բնակչության առկայության:առկայության։
 
== Պատմություն ==
=== Հնագիտություն ===
[[Պատկեր:Philippi city center.jpg|thumb|Փիլիպպեա նավահանգստային քաղաքի հնագիտական համայնապատկերը]]
Քաղաքը հիմնադրվել է [[Մմ.թ.ա. 7-րդ դար|մ.թ.ա. 7-րդ դարում]]՝ում՝ [[Թասոս]] կղզուց [[Մակեդոնիա (Հունաստան)|Մակեդոնիա]] տեղափոխված գաղթականների կողմից:կողմից։ Նրանք քաղաքը անվանել են '''Նեոպոլիս''' ({{lang-el|Νεάπολις}}, ''նոր քաղաք''):։
 
Կավալան հունական գաղութներից մեկն էր, որը հիմնադրել են հեսիաները ջրափնյա գծի ամբողջ երկայնքով:երկայնքով։ Հունական ծովափին հիմնելով քաղաք՝ հեսիաները նպատակ ունեին տիրանալու տեղի [[Ազնիվ մետաղներ|ոսկու և արծաթի հանքերին]] և հատկապես Պանգայոն լեռան հարստություններին (նախկինում շահագործվել է [[Փիլիպոս II Մակեդոնացի|Փիլիպոս II Մակեդոնացու]] կառավարման ժամանակահատվածում):։
 
Պարթենոսի պաշտամունքը համարվում է միակն կին աստվածությունը հունա-հոնիական հավատալիքների մեջ, որը կապված է Աթենքի հետ, իսկ հնագիտորեն՝ արխայիկ ժամանակաշրջանի: ժամանակաշրջանի։
 
[[Մ.թ.ա. 6-րդ դար|Մ.թ.ա. 6-րդ դարում]]ում Նեոպոլիսը իրեն ներկայացնում է Թասոսից անկախ և հատում իր սեփական [[Արծաթ|արծաթեարծաթ]]ե [[Մետաղադրամների ցանկ|մետաղադրամները]]՝ գորգոնների պատկերներով:պատկերներով։ Կավալայից հայտնաբերված շատ իրեր պահվում են Կավալայի հնագիտական թանգարանում:թանգարանում։
 
[[Մ.թ.ա. 411|Մ.թ.ա. 411 թվականին]] Պելոպոնեսյան պատերազմների ընթացքում Նեապոլիսը պաշարվել է [[Սպարտա|Սպարտայի]]յի և նրա դաշակից [[Թասոս|Թասոս կղզու]] բնիչների կողմից, սակայն հավատարիմ մնաց [[Հին Աթենք|Աթենքին]]: Աթենական երկու համաձայնագրեր ՝ կնքված [[մ.թ.ա. 410]] և [[Մ.թ.ա. 407|մ.թ.ա. 407 թվականներին]], Նեապոլիսին պարգևատրեցին հավատարմության համար:համար։
 
Կավալան [[Մակեդոնիա (Հունաստան)|հունական Մակեդոնիայի]] քաղաքներից էր և գտնվում էր 14 կմ (9 մղոն) հեռավորության վրա Փիլիպպեա նավահանգստային քաղաքից:քաղաքից։ Նեոպոլիսը նաև ''Աթենական լիգայի անդամ'' էր:էր։
 
=== Հռոմեական շրջան ===
[[Պատկեր:Kavala egnatia 2.JPG|thumb|Վիա Էգնատիան Կավալայում|241x241փքս]]
[[Մ.թ.ա. 168|Մ.թ.ա. 168 թվական]]ին այն դարձել է հռոմեական շարքային սիվիտաս, եղել է Բրուտոսի և Գայ Կասսիուս Լոնգինուսի հենակետերից մեկը մինչև [[մ.թ.ա. 42|մ.թ.ա. 42 թվական]]ը, երբ [[Մարկոս Անտոնիոս]]ի և [[Օգոստոս Օկտավիանոս]]ի միացյալ բանակը հաղթանակեց բրուտոսյան զորքերին:զորքերին։
 
Հիսուս Քրիստոսի առաքյալներից [[Պողոս առաքյալ|Պողոս]]ը իջևանելով Կավալա քաղաքում, կատարեց իր առաջին ճամփորդությունը դեպի [[Եվրոպա]]:
 
[[Կատեգորիա:Հունաստանի քաղաքներ]]
[[Կատեգորիա:Արևելյան Մակեդոնիա և Թրակիա պերիֆերիայի քաղաքներ]]
 
=== Բյուզանդական, բուլղարական և խաչարաց շրջաններ ===
{{Հիմնական|Բյուզանդական Հունաստան}}
[[Պատկեր:Kavala_(10).JPG|մինի|աջից|240px|Հին քաղաքի համայնապատկերը բյուզանդական ամրոցից]]
[[6-րդ դար]]ում [[Բյուզանդիայի կայսրեր|Բյուզանդիայի կայսր]] [[Հուստինիանոս Ա|Հուստինիանոսը]] ամրացրել է քաղաքի մատույցները՝ ''բարբարոսական ցեղերի արշավանքներից պաշտպանելու նպատակով'': Հետագա բյուզանդական շրջանում քաղաքը հայտնի էր '''Խրիստոպոլիս''' անունով ({{lang-el|Χριστούπολις}}, '''«Քրիստոսի քաղաք»'''):։ Նոր անվան առաջին հիշատակումը արձանագրվել է [[9–րդ դար|9-րդ դարից]]:
 
8-րց 9-րդ դարերում [[Բուլղարիա|Բուլղարիայի]]յի հարձակումները ստիպում են Բյուզանդական կայսրությանը վերականգնել նախկին պաշտպանությունը տարածքներում:տարածքներում։
 
Բուլղարացիները այստեղ իշխեցին շատ կարճ ժամանակահատված:ժամանակահատված։ Այս շրջանում քաղաքը եղել է կարևոր առևտրական կենտրոն, որը ապահովում էր կապը այնպիսի նշանավոր նավահանգիստների հետ, ինչպիսիք են [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլիսը]]ը և [[Սալոնիկ|Սալոնիկը]]ը:
 
[[1185 թվական|1185 թվականին]]ին նորմանների [[Մակեդոնիա (Հունաստան)|Մակեդոնիա]] կատարած արշավանքների շրջանում քաղաքը գրավվել և այրվել է:է։ [[1302 թվական|1302 թվականին]]ին [[Կատալոնացիներ|կատալոնացիներըկատալոնացիներ]]ը հաձակում գործեցին, սակայն չկարողացան գրավել քաղաքը:քաղաքը։
 
Ցանկանալով հետ բերել տարածաշրջանը, Բյուզանդիայի կայսր [[Անդրոնիկոս Լիվիոս|Անդրոնիկոս III-ը]] կառուցեց նոր երկար պաշտպանական պատ:պատ։
 
=== Օսմանյան շրջան ===
[[Պատկեր:Kavala_Mehemet_Pacha%27s_house.jpg|240px|աջից|մինի|Մեհմեդ Ալիի նստավայրը Կավալայում]]
{{Հիմնական|Կավալայի սանջակ}}
[[1387 թվական|1387 թվականին]]ին [[Թուրքեր|օսմանյան թուրքերը]] գրավում են քաղաքը, իսկ [[1391 թվական|1391 թվականին]]՝ին՝ ամբողջովին ավերում:ավերում։ Կավալան եղել է Օսմանյան կայսրության ենթակա քաղաք 1387 թվականից մինչև 1912 թվականը:թվականը։
 
[[16-րդ դար|16-րդ դարում]]ում Իբրահիմ Փաշան և Մեծ վեզիր Սուլեյման Հոյակապին նպաստում են քաղաքի բարգավաճմանը, այստեղ կառուցելով ջրանցույց կամուրջ: կամուրջ։
 
Օսմանցիները նաև ավարտել են Պանագիայի բլրի վրա գտնվող բյուզանդական ամրոցի շինարարությունը:շինարարությունը։ [[Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմ|Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմի]]ի հիմնադիր [[Մուհամմադ Ալի փաշա|Մուհամմադ Ալին]] 1769 թվականին ծնվել է Կավալայում: Կավալայում։
 
Քաղաքում գտնվում է նրա տունը, որպես թանգարան: թանգարան։
 
Օսմանյան տիրապետության տարիներին քաղաքը եղել է Կավալայի սանջակի վարչական կենտրոնը:կենտրոնը։
 
=== Ժամանակակից Կավալա ===
[[Պատկեր:Une cale de construction navale à Kavala (Grèce).jpg|Կավալայի նավահանգիստը 1976 թվականին|մինի|աջից|270px]]
[[1912 թվական|1912 թվականին]]ին [[Բալկանյան պատերազմներ (1912-1913)|Բալկանյան առաջին պատերազմի]] ժամանակ կարճ ժամանակ քաղաքը գտնվել է Բուլղարիայի ենթակայության տակ, բայց ի վերջո [[1913 թվական|1913 թվականին]]ին գրավվել է [[Հունաստանի թագավորություն|Հունաստանի թագավորության]] կողմից՝ ծովակալ Պավլոս Կունտուրիոտիսի միջնորդությամբ:միջնորդությամբ։
 
[[Առաջին համաշխարհային պատերազմ|Առաջին համաշխարհային պատերազմի]]ի ընթացքում շատ հույն զինվորներ զոհվել են հենց Կավալայում՝ բուլղարացի զավթիչների դեմ կռիվների ժամանակ:ժամանակ։
 
1919-1922 թվականների հույն-թուրքական պատերազմներից հետո քաղաքը թևակոխել է բարգավաճման նոր շրջափուլ:շրջափուլ։ Հազարավոր փախստականներ [[Անատոլիա|Փոքր Ասիայից]] տեղափոխվել են Կավալա:Կավալա։ Այս շրջանում զարգացել է ինչպես քաղաքի ''արդյունաբերությունը, այնպես էլ գյուղատնտեսությունը'':
 
Գյուղատնտեսության հիմնական ճյուղը ծխախոտի մշակումն է:է։
 
[[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ|Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի]]ի ընթացքում [[Նացիստական Գերմանիա|Երրորդ Ռայխի]] կողմից [[Աթենք|Աթենքի]]ի, ապա նաև ամբողջ [[Հունաստան|Հունաստանի]]ի գրավումից հետո Գերմանիայի կառավարությունը [[1941 թվական|1941 թվականին]]ին քաղաքը հանձնում է իր հարավային դաշնակից [[Բուլղարիա|Բուլղարիային]]յին:
 
Քաղաքը մնում է Բուլղարիայի կազմում մինչ [[1944 թվական|1944 թվականը]]ը: 1950-ականներին քաղաքը զարգանում է որպես ծովային նավահանգիստ:նավահանգիստ։
 
<gallery mode="packed" heights="180">
Տող 148 ⟶ 145՝
[[Պատկեր:Saint Nicolas church - Kavala.jpg|մինի|աջից|250px|Սուրբ Նիկոլաս եկեղեցին Կավալայում]]
[[Պատկեր:Church Koryfes, Kavala, Greece.jpg|մինի|աջից|250px|Կորիֆես եկեղեցին Կավալայում]]
Խրիստոպոլիսի թեմը անվանապես վերականգնվել է 1933 թվականին՝ որպես կաթոլիկ տիտղոսային եպիսկոպոսություն:եպիսկոպոսություն։
 
Քաղաքի տարբեր ժամանակների եպիսկոպոսներն են՝
Տող 158 ⟶ 155՝
* Ֆրանցիսկո Էստանյա (1534.12.16 – 1549.06.23)
* Ժուան Անտոնիո Ֆասսանո (1544.06.04 – 1568.09.10)
* Ժուան Սեգրիա (1547.11.28 – 1568.07.23)
* Պեդրո Կոդերոս (1570.02.20 – 1579.10.21)
* Մարկին Սզիսզկովսկի (1603.11.24 – 1604.06)
Տող 189 ⟶ 186՝
[[File:Kavala Town Hall.jpg|thumb|Կավալայի քաղաքապետարանը]]
 
Կավալայի նոմոսի որպես առանձին վարչական միավոր ձևավորվել է [[2011 թվական]]ին տեղական ինքնակառավարման մարմինների կողմից կատարված վարչատարածքային բարեփոխումներից հետո, որի արդյունքում նախկին երկու շրջանները միաձուլվեցին՝ կազմելով նոր վարչա-տարածքային միավոր (Կավալայի նոմոս)<ref name=Kallikratis>[http://www.kedke.gr/uploads2010/FEKB129211082010_kallikratis.pdf Կալիկտրատիս իրավունք], Հունաստանի Հանրապետության ՆԳՆ {{ref-el}}</ref>:
 
{| class=wikitable
Տող 201 ⟶ 198՝
|}
 
Նոր վարչական շրջանի բնակչությունը կազմում է 70,501 մարդ, իսկ ընդհանուր տարածքը՝ 350,61&nbsp;կմ<sup>2</sup>:։ Շրջանի գլխավոր նստավայրը գտնվում է Կավալայում:Կավալայում։
 
{| class=wikitable
Տող 250 ⟶ 247՝
* Koutzakiotis Georges, Cavalla, une Échelle égéenne au XVIIIe siècle. Négociants européens et notables ottomans, Istanbul: The Isis Press, 2009.
* Roudometof Nikolaos (ed.), Notebooks of Bulgarian Occupation. Eastern Macedonia 1916-1918. v. 1, Kavala - Chrisoupoli - Eleutheroupoli, Kavala: Historical & Literary Archive of Kavala (in Greek).
 
[[Կատեգորիա:Հունաստանի քաղաքներ]]
[[Կատեգորիա:Արևելյան Մակեդոնիա և Թրակիա պերիֆերիայի քաղաքներ]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Կավալա» էջից