«Կարլ Մարքս»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Կարլ Մարքս''' ({{lang-en|Karl Marx}}, [[մայիսի 5]] [[1818]] - [[մարտի 14]] [[1883]]), գերմանացի փիլիսոփա, տնտեսագետ, հասարակագետ, գրող, պոետ, քաղաքական լրագրող և հասարակական գործիչ։

[[1842]] թվականից Քյոլնում հրատարակվող ժողովրդավարական «Հռենոսյան թերթի» խմբագիրն էր։ [[1843]] թվականի սկզբին նա պրուսական միապետության դեմ հեղափոխական պայքարի և ժողովրդավարության կոչեր է արել։ Նույն թվականի մարտին կառավարությունն արգելել է թերթի հրապարակումը։ Մարքսը տեղափոխվել է [[Փարիզ]]. ծանոթացել է սոցիալիստական և ժողովրդավարական շարժման ներկայացուցիչների՝ [[Ֆրիդրիխ Էնգելս]]ի, [[Հայնրիխ Հայնե]]ի և ուրիշների հետ։ [[1844]] թվականից Էնգելսը դարձել է Մարքսի բարեկամն ու գաղափարական համախոհը։ [[1845]] թվականի [[փետրվար]]ին ֆրանսիական իշխանությունները (Պրուսիայի ճնշմամբ) Մարքսին արտաքսել են Փարիզից. նա տեղափոխվել է [[Բրյուսել]], որտեղ Էնգելսի հետ գրել է «Գերմանական գաղափարախոսություն» աշխատությունը։ [[1848]]-[[1849]] թվականներին մասնակցել է «Կոմունիստների միություն» միջազգային կազմակերպության աշխատանքներին, Էնգելսի հետ գրել է միության ծրագիրը՝ «Կոմունիստական կուսակցության մանիֆեստը» ([[1848]] թվական)։

[[1848]]-[[1849]] թվականներին Մարքսի խմբագրությամբ Քյոլնում լույս է տեսել «Նոր հռենոսյան լրագիրը»։ [[1849]] թվականի [[մայիսին]] Մարքսն արտաքսվել է Գերմանիայից. ընտանիքով մեկնել է Փարիզ, ապա հաստատվել [[Լոնդոն]]ում և այնտեղ ապրել մինչև կյանքի վերջը։ [[1864]] թվականին Լոնդոնում Մարքսը հիմնադրել և ղեկավարել է ([[1864]]-[[1876]] թվականներին) Բանվորների միջազգային ընկերությունը (հետագայում՝ Առաջին ինտերնացիոնալ)՝ բանվոր դասակարգի առաջին զանգվածային միջազգային կազմակերպությունը), որը [[1876]] թվականին լուծարվել է։

[[1933]]-[[1991]] թվականներին Կարլ Մարքսի անունով կոչվել է [[Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտ]]ը, որի առջև տեղադրված էր նրա կիսանդրին, և [[Մովսես Խորենացու փողոց (Երևան)|փողոց]] [[Երևան]]ի [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|կենտրոնում]] (այժմ՝ [[Մովսես Խորենացի|Մովսես Խորենացու]] անվան)։<ref>[https://www.yerevan.am/edfiles/files/renamed%20streets/renamed%20arm..pdf Երևան քաղաքի փողոցների, պողոտաների, նրբանցքների, փակուղիների, անցուղիների, հրապարակների, զբոսայգիների, թաղամասերի նոր ու նախկին անուններ (սկսած 1990 թվականից)]</ref>