«Ելիզավետա Կարամիհայլովա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ ջնջվեց: {{Արտաքին հղումներ}} oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, փոխարինվեց: → (3), բ: → բ։, ը: → ը։ (2), մ: → մ։ (3), ն: → ն։ (4), ս: → ս։, ր: → ր։, ց: → ց։ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Գիտնական}}
'''Ելիզավետա Իվանովա Կարամիհայլովա''' (Էլիզաբեթ Կարամիխայլովա, {{lang-bg|Елисавета Иванова Карамихайлова}})<ref name="p.5">Rayner-Canham, p. 205</ref>, անգլիական ծագումով [[Բուլղարացիներ|բուլղարացի]] [[ֆիզիկոս]]: Համարվում է [[20-րդ դար]]ի միջուկային ֆիզիկայի կին նախաձեռնողներից:նախաձեռնողներից։ Առաջին կինն է, ով երկրում ստացել է [[պրոֆեսոր]]ի կոչում<ref>{{cite web|url=http://www.timeshighereducation.co.uk/story.asp?storyCode=178501&sectioncode=26|title=Prominent women scientists from Central and Eastern Europe|publisher=Times Higher Education|date=11 August 2003|accessdate=10 August 2012}}</ref>:
 
== Կենսագրություն ==
Ելիզավետա Կարամիհայլովան ծնվել է [[1897]] թվականին [[Վիեննա]]յում, Իվան Միխայլովի և Մարի Սլեյդի ընտանիքում:ընտանիքում։ Ծնողները երկուսն էլ [[Վիեննայի համալսարան]]ի շրջանավարտներ էին:էին։ Իվանը ծնվել էր Շումենում, ուսանել բժշկություն, Մարին՝ Օքսֆորդշիրի Մինստեր Լովել գյուղում և ուսանել էր երաժշտություն:երաժշտություն։ [[1907]] թվականին՝ հոր ավարտելուց հետո, ընտանիքը ևս երկու տարի Վիեննայում մնալուց հետո [[1909]] թվականին տեղափոխվեց [[Բուլղարիա]] և [[Սոֆիա]]յում ձեռք բերեց ընդարձակ բնակարան<ref name="Duma">{{cite web|url=http://www.duma.bg/duma/node/35241|title=Елисавета Карамихайлова - радиевата принцеса на България|publisher=Duma|language=Bulgarian|date=10 July 2012|accessdate=10 August 2012}}</ref>:
 
Ելիզավետան մեծացել է գեղարվեստական և գիտական միջավայրում:միջավայրում։ Հայրը տան վերնահարկը վերածել էր Կարմիր Խաչի հիվանդանոցի, որտեղ բուժում էր իր հիվանդներին առանց վճար պահանջելու<ref name="p.5"/>: Ելիզավետա Կարամիհայլովան սովորել է Սոֆիայի իգական քոլեջում, որն ավարտել է 1917 թվականին:թվականին։ Այնուհետև սովորել է Վիեննայի համալսարանում<ref name="Duma"/>: 1922 թվականին ստացել է ֆիզիկա-մաթեմատիկական գիտությունների թեկնածուի կոչում՝ պաշտպանելով «Էլեկտրական մարմինների ազդեցությունը տարբեր մարմինների՝ մասնավորապես բյուրեղների վրա» թեզը<ref name=Dissertation>German: "Über elektrische Figuren auf verschiedenen Materialien, insbesondere auf Kristallen"</ref> Կառլ Փրզայբրեմի ղեկավարությամբ:ղեկավարությամբ։ Այնուհետ աշխատել է Ռադիումի հետազոտության ինստիտուտում, ուսումնասիրել ռադիոլյումինեսցենցում, [[պոլոնիում]]ի ուսումնասիրության համար համագործակցել Մարիետա Բլաուի հետ, հետագայում ուսումնասիրել է [[թորիում]]ի նեյտրոնային մեթոդները <ref>Rayner-Canham, p.206</ref>: Միաժամանակ հաճախել է Վիեննայի պոլիտեխնիկի էլեկտրոնիկայի և ռադիո ճարտարագիտության դասընթացներին:դասընթացներին։ [[1923]] թվականի աշնանը կարճ ժամանակահատված վերադարձել է Բուլղարիա, եղել է [[Սոֆիայի համալսարան]]ի ֆիզիկայի ինստիտուտի հրավիրյալ դասախոս:դասախոս։ Վերադառնալով Վիեննա՝ Ռադիումի ուսումնասիրությունների ինստիտուտում նա սկսեց իր աշխատանքը [[Ալֆա-տրոհում|ալֆա-տրոհման]] թեթև տարրերի տրանսմուտացիայի վրա<ref name="NatPoly">{{cite web|url=http://ec.europa.eu/research/science-society/women/enwise/pdf/karamihailova.pdf|title=ELISABETH KARAMICHAILOVA (1897 – 1968) the first woman physicist, who managed to cross the "safety-curtain" of Sofia University|publisher=National Polytechnical Museum of Bulgaria|accessdate=10 August 2012}}</ref>: 1931 թվականին Կարամիհայլովան և Մարիետա Բլաուն դիտարկեցին [[պոլոնիում]]ից արտանետված նախկինում անհայտ հատուկ տեսակը, որը հետագայում [[Ջեյմս Չադվիկ]]ի կողմից հաստատվել է որպես նեյտրոնային ճառագայթում և հանգեցրեց նրա կողմից [[նեյտրոն]]ների հայտնաբերմանը<ref name="Duma"/><ref>{{cite web|title=Annual of Sofia University, Faculty of Physics|publisher=Sofia University|year=2007|page=7|url=http://www.phys.uni-sofia.bg/annual/arch/100/full/100-en.pdf}}</ref>:
 
1933 թվականին Ելիզավետայի Վիեննայում զբաղեցրած հետազոտող գիտնականի պաշտոնը կրճատվեց և մինչև 1935 թվականը նա ստիպված էր շարունակել իր հետազոտություններն առանց ուսման վճարի, այնուհետև Քեմբրիջի Գիրտոն քոլեջից ստացավ եռամյա կրթաթոշակ և աշխատանքի անցավ Քավենդիշ լաբորատորիայում<ref name="NatPoly"/>: 1937 թվականի դեկտեմբերին նա դիմում է Սոֆիայի համալսարանի փորձարարական ֆիզիկայի ամբիոնի դոցենտի պաշտոնի համար:համար։ Կրթաթոշակը երկարացնելով 10 ամիս՝ Ելիզավետան 1939 թվականին վերջնականապես վերադառնում է Բուլղարիա և նշանակվում Սոֆիայի համալսարանի ռադիոակտիվության փորձարարական մոլեկուլային դինամիկայի ամբիոնի դոցենտ<ref name="Duma"/>: Նա կազմակերպում է ատոմային ֆիզիկայի դասընթացներ՝ ներկայացնելով Ավստրիայում և Անգլիայում ստացած գիտելիքները:գիտելիքները։ [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի բռնկմամբ դադարեցվում է միջուկային հետազոտական գործունեության հետագա ընդլայնումը:ընդլայնումը։
 
Ուսումնասիրությունների բնագավառում են եղել նաև [[տիեզերական ճառագայթներ]]ը:
 
[[1944]] թվականի ձախ թևի ապստամբությունից հետո Կարամիհայլովան Բուլղարիայում «պիտակվեց» որպես «անվստահելի» իր հակակոմունիստական հայացքների համար և նրան արգելեցին արտերկիր մեկնել<ref name="Duma"/>: Նա իր գործունեությունը շարունակեց Բուլղարիայում ռադիոակտիվության բնագավառում, նախ Սոֆիայի համալսարանում, ապա՝ [[Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիա]]յում, որտեղ էլ ստացել է պրոֆեսորի կոչում:կոչում։
 
Մահացել է [[1968]] թվականին [[քաղցկեղ]]ից<ref name="NatPoly"/>: