«Դիսախարիդներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Երկու մոնոսախարիդներից կազմված գլիկոզիդները կոչվում են դիսախարիդներ։ Դիսախարիդների գլիկոզիդային կապի առաջացմանը մասնակցում են երկու OH-խմբեր՝ մոնոսախարիդներից մեկի կիսաացետալայինը և մյուսի՝ ցանկացածը։ Եթե երկրորդ հիդրօքսիլ խումբը սպիրտային է, ապա նման միացության մեջ պահպանվում է կիսաացետալային խումբը և այդպիսի դիսախարիդները կոչվում են վերականգնող (լակտոզ, մալթոզ, ցելոբիոզ) կամ մալթոզային տիպի։ Եթե գլիկոզիդային կապի առաջացմանը մասնակցում են երկու մոնոսախարիդների կիսաացետալային խմբերը, ապա այդպիսի դիսախարիդները կոչվում են տրեգալոզային կամ չվերականգնող տիպի։ Դիսախարիդների հիդրոլիզի արդյունքում առաջանում են մոնոսախարիդներ։<ref name="Абакумова">{{книга |автор =Н. А. АБАКУМОВА, Н. Н. БЫКОВА. |часть = 9. Углеводы |заглавие = Органическая химия и основы биохимии. Часть 1 |оригинал =|ссылка =|место = Тамбов |издательство = ГОУ ВПО ТГТУ |год = 2010 |страницы = |isbn = 978-5-8265-0922-7}}</ref>

Դիսախարիդները ըստ կառուցվածքի O-գլիկոզիդներ են, որոնցում գլիկոնային մասը նույնպես ներկայացված է մոնոսախարիդով։ Դիսախարիդների անվանակարգը կատարվում է համաձայն այն կանոնների, որոնք կիրառում են գլիկոզիդների համար.կապի առաջացմանը կիսաացետալային խումբ տրամադրող մոնոսախարիդը փոխում է իր վերջավորությունը «ոզիլ»-ի, իսկ սպիրտային խումբ տրամադրող մոնոսախարիդի վերջավորությունը չի փոխվում։<ref>{{cite book|last=Maton|first=Anthea|author2=Jean Hopkins |author3=Charles William McLaughlin |author4=Susan Johnson |author5=Maryanna Quon Warner |author6=David LaHart |author7=Jill D. Wright |title=Human Biology and Health|publisher=Prentice Hall|year=1993|location=Englewood Cliffs, New Jersey, USA|pages=52–59|isbn=0-13-981176-1}}</ref>

Վերականգնող դիսախարիդները հանդես են գալիս տաուտամեր ձևերով և նրանց թարմ ջրային լուծույթները ենթարկվում են մուտառոտացիայի։ Մալթոզը առավել տարածված դիսախարիդներից է, առաջանում է օսլայի և գլիկոգենի ֆերմենտային հիդրոլիզի արդյունքում աղեստամոքսային տրակտի տարբեր հատվածներում գործող ֆերմենտների (թքի և ենթաստամոքսային գեղձի կողմից արտադրված α-ամիլազների) ազդեցության շնորհիվ։ Լուծույթներում միշտ առկա են մալթոզի բոլոր ձևերը, բայց գերակշռում են α- և β- անոմերների պիրանոզային ձևերը։ Շնորհիվ բաց ձևի գոյության, դիսախարիդները կարող են մոնոսախարիդների նման վերականգնել մետաղների իոնները։

Արդյունքում ալդեհիդային խումբը օքսիդանում է, վերածվելով կարբօքսիլ խմբի։ Առաջացած միացությունները կոչվում են բիոնաթթուներ։ Նման հատկություններ են ցուցաբերում կաթնաշաքարը՝ լակտոզը, որի լուծույթը նույնպես տաուտոմեր ձևերի խառնուրդ է։

Որոշ դեպքերում գլիկոզիդային կապի առաջացմանը մասնակցում են երկու մոնոսախարիդների կիսաացետալային խմբերը, այնպես, ինչպես դա տեղի է ունենում սախարոզում։

Սախարոզը ինվերտային շաքար է կոչվում, քանի որ նա օպտիկապես աջ պտտող շաքար է, իսկ հիդրոլիզի արդյունքում առաջացած միացությունների՝ գլյուկոզի և ֆրուկտոզի էկվիմոլյար խառնուրդի պտտման ուղղությունը ձախն է.այսինքն տեղի է ունենում պտտման ուղղության փոփոխություն (inversion-փոխել ուղղվածությունը)։ Բերված հիդրոլիզի սխեմայից երևում է, որ առաջացած մոնոսախարիդների պտտման անկյունները և ուղղություննները կտրականապես տարբերվում են և ֆրուկտոզի ունակությունը գերակշռում է։

Օլիգոսախարիդների քիմիական հատկությունները հիմնականում կրկնում են մոնոսախարիդների հատկությունները։ Լաբորատոր պայմաններում հիդրոլիզը կատարվում է թթվային միջավայրում, որի հետևանքով առաջանում է օլիգոսախարիդի կազմի մեջ մտնող մոնոսախարիդների խառնուրդ։