«Դեբայի ջերմաստիճան»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Դեբայի ջերմաստիճան''', [[ջերմաստիճան]], որի դեպքում պինդ մարմնում գրգռվում են բոլոր տատանումային [[նորմալ տատանումներ|մոդերը]]։ Ջերմաստիճանի հետագա աճը չի հանգեցնում նոր [[տատանումներ]]ի նոր մոդերի առաջացման, այլ միայն մեծացնում է առկա մոդերի [[ամպլիտուդ|լայնույթը]], այսինքն՝ տատանումների միջին էներգիան աճում է էներգիայի աճին զուգընթաց։

Դեբայի ջերմաստիճանը [[նյութ]]ի [[ֆիզիկական հաստատուն]] է։ Բնութագրում է [[պինդ մարմին|պինդ մարմնի]] բազմաթիվ հատկություններ՝ [[ջերմունակություն]], [[էլեկտրահաղորդականություն]], [[ջերմահաղորդականություն]], [[ռենտգենյան ճառագայթներ|ռենտգենյան]] [[ճառագայթման սպեկտր|սպեկտրների]] [[Բրեգի դիֆրակցիա|գծերի]] լայնացում, առաձգական հատկությունները և այլն։ Առաջին անգամ ներմուծել է [[Պետեր Դեբայ]]ը իր ջերմունակության տեսության մեջ։

Որտեղ <math>h</math>-ը [[Պլանկի հաստատուն]]ն է, <math>\nu_D</math>-ն՝ պինդ մարմնի [[ատոմ]]ների տատանումների առավելագույն հաճախությունը, <math>k_B</math>-ն՝ [[Բոլցմանի հաստատուն]]ը։

Դեբայի ջերմաստիճանից ցածր ջերմաստիճաններում [[բյուրեղական ցանց|բյուրեղացանցի]] ջերմաստիճանը որոշվում է հիմնականում [[ակուստիկա]]կան [[տատանումներով]], և համաձայն [[Դեբայի օրենք]]ի, ուղիղ համեմատական է ջերմաստիճանի խորանարդին։

Դեբայի ջերմաստիճանից շատ բարձր ջերմաստիճաններում ճիշտ է [[Դյուլոնգ-Պտիի օրենք]]ը, ըստ որի ջերմունակությունը հաստատուն է և հավասար է

<math> 3Nrk_B \,</math>, որտեղ <math> N </math>-ը տարրական բջիջների թիվն է մարմնում, <math> r </math>&nbsp;-ը՝ ատոմների թիվը [[տարրական բջիջ|տարրական բջջում]], <math> k_B </math>-ն՝ [[Բոլցմանի հաստատուն]]ը։

Միջանկյալ ջերմաստիճաններում բյուրեղացանցի ջերմաստիճանը կախված է այլ գործոններից, ինչպիսիքն են ակուստիկական և օպտիկական [[ֆոնոն]]ների դիսպերսիան, ատոմների թիվը տարրական բջջում և այլն։ Ակուստիկական ֆոնոնների ներդրումը, մասնավորապես, տրվում է

ֆունկցիան կոչվում է Դեբայի ֆունկցիա։

Դեբայի բանաձևի արտածման ժամանակ բյուրեղացանցի ջերմունակության որոշման համար մի քանի ենթադրություններ են արվում. ընդունվում է ակուստիկական ֆոնոնների դիսպերսիայի գծային օրենքը, անտեսվում է օպտիկական ֆոնոնների ներկայությունը և [[Բրիլյուենի գոտի]]ն փոխարինվում է միևնույն ծավալի սֆերայով։ Եթե <math> q_D </math>-ն այդ սֆերայի շառավիղն է, ապա <math> \omega_D = q_D s </math>, որտեղ <math> s </math>-ը [[լույսի արագություն]] է, <math> \omega_D</math>-ն կոչվում է Դեբայի հաճախություն։ Դեբայի ջերմաստիճանը որոշվում է