'''Գնեյս''' ({{lang-de|gneis}}) (գղձաքար), խոշորահատիկ, ընդհատ թելիկային կառուցվածքով փոխակերպային [[ապար]]՝ կազմված [[դաշտային սպաթ]], քիչ քանակով՝ [[քվարց]], [[փայլար]] կամ երկաթ-մագնեզիումային [[սիլիկատ]] միներալներից։ Առաջանում է հրային ու նստվածքային ապարների փոխակերպումից։ Տարածված է մինչքեմբրի բյուրեղային զանգվածներում։ [[ՀՀ]] [[Ծաղկունյաց լեռնաշղթա|Ծաղկունյաց]], [[Հախումի լեռնաշղթա|Հախումի]], [[Ամասիայի լեռնաշղթա|Ամասիայի]] և [[Երանոսի լեռնաշղթա|Երանոսի]] փոխակերպային լեռնազանգվածներում հայտնի են նռնաքար-երկփայլարային, քվարց-մուսկովիտ-բիոտիտային գնեյսներ ու [[գրանիտագնեյս]]ներ։ Օգտագործվում է [[շինարարություն|շինարարության]] մեջ։