«Բրգաձև նեյրոն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Բրգաձև նեյրոն''' (բրգաձև բջիջ), նեյրոնների տեսակ, հիմնականում գտնվում են [[գլխուղեղի կեղև]]ում, [[հիպոկամպ]]ում, [[նշիկաձև մարմին|նշիկաձև մարմնում]]։ Այս բջիջները կաթնասունների գլխուղեղի առաջճակատային և [[կեղև-ողնուղեղային ուղի|կեղև-ողնուղեղային ուղու]] հիմնական դրդող [[նեյրոն]]ներն են։ Առաջին անգամ հայտնաբերվել և ուսումնասիրվել են [[Սանտյագո Ռամոն ի Կախալ|Ռամոն ի Կախալի]] կողմից։.<ref name="Elston">{{cite journal |author=Elston GN |title=Cortex, cognition and the cell: new insights into the pyramidal neuron and prefrontal function |journal=Cereb. Cortex |volume=13 |issue=11 |pages=1124–38 |date=November 2003 |pmid=14576205 |doi= 10.1093/cercor/bhg093|url=http://cercor.oxfordjournals.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=14576205}}</ref><ref name = "Pablo">{{cite journal |author=García-López P, García-Marín V, Freire M |title=Three-dimensional reconstruction and quantitative study of a pyramidal cell of a Cajal histological preparation |journal=J. Neurosci. |volume=26 |issue=44 |pages=11249–52 |date=November 2006 |pmid=17079652 |doi=10.1523/JNEUROSCI.3543-06.2006 |url=}}</ref> Հայտնաբերումից հետո բրգաձև նեյրոնների հետազոտումը հանդիսացավ բազմաթիվ գիտնականների խնդիրը, որոնք ցանկացան պարզել նրանց նշանակությունը հիշողության և հոգեկան այլ ռեակցիաների գործում։

Նեյրոնների տարբերակումը սկսվում է ուղեղի զարգացման ամենավաղ շրջաններում։ Ցողունային [[:en:Progenitor cells|Progenitor cells]] կուտակվում են [[ենթակեղևային պրոլիֆերատիվ փորքային գոտի|ենթակեղևային պրոլիֆերատիվ փորքային գոտում]] և ենթափորոքային գոտում։ Անհաս բրգաձև նեյրոնները գաղթում են ձևավորվող կեղևային թիթեղիկ, որտեղ ենթարկվում են հետագա ձևափոխման։ Ներսածին [[կաննաբինոիդներ]]ը մոլեկուլներ են, որոնք [[աքսոնային ուղղորդում|ուղղորդում]] են զարգացող նեյրոններին և նրանց աքսոններին։<ref>{{cite journal |author=Mulder J, Aguado T, Keimpema E, ''et al.'' |title=Endocannabinoid signaling controls pyramidal cell specification and long-range axon patterning |journal=Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. |volume=105 |issue=25 |pages=8760–5 |date=June 2008 |pmid=18562289 |pmc=2438381 |doi=10.1073/pnas.0803545105 |url=}}</ref> Ctip2 և Sox5 աճի գործոնները ուղղուրդում են բրգաձև նեյրոնների աքսոններին դեպի իրենց նյարդավորման տեղը։<ref>{{cite journal |author=Fishell G, Hanashima C |title=Pyramidal neurons grow up and change their mind |journal=Neuron |volume=57 |issue=3 |pages=333–8 |date=February 2008 |pmid=18255026 |doi=10.1016/j.neuron.2008.01.018 |url=}}</ref>

Դենդրիտների մեծաքանակությունը նպաստում է բրգաձև բջիջների՝ բազմաթիվ ազդանշաններ ընդունելու հատկությանը։ Մյուս նեյրոնների նման, նրանց դենդրիտների վրա հայտնաբերվել են Na⁺, Ca²⁺, and K⁺ անցուղիներ, որոշ քանակով նաև՝ մարմնի վրա։ Այս անցուղիներն ունեն տարբեր առանձնահատկություններ։ Դենդրիտների պոտենցիալակախյալ Ca²⁺ անցուղիներն ակտիվանում են դրդող [[հետսինապսային պոտենցիալ]]ներից և [[գործողության պոտենցիալ]]ի հետվերադարձով նեյրոնի մարմնով։ [[Գործողության պոտենցիալ]]ի հետվերադարձը կախված է K⁺ անցուղիներով։ K⁺ անցուղիները բրգաձև նեյրոններում օժանդակում են գործողության պոտենցիալի տատանասահմանի կարգավորման մեխանիզմին։<ref name = "Magee">{{cite journal |author=Magee J, Hoffman D, Colbert C, Johnston D |title=Electrical and calcium signaling in dendrites of hippocampal pyramidal neurons |journal=Annu. Rev. Physiol. |volume=60 |issue= 1|pages=327–46 |year=1998 |pmid=9558467 |doi=10.1146/annurev.physiol.60.1.327 |url=}}</ref>