Վիքիպեդիա

«Արևելյան Հայաստանը Ռուսական կայսրության կազմում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
չ →‎top: clean up, փոխարինվեց: ը: → ը։, մ: → մ։ (3), ր: → ր։, ): → )։ (2) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
{{Հայոց պատմություն}}
'''Արևելյան Հայաստանը Ռուսական կայսրության կազմում''' եղել է մոտ մեկ դար:դար։ Այն Ռուսական կայսրությանն է միացել երկու փուլով՝ [[1804-1813 թվականների ռուս-պարսկական պատերազմ|1804-1813]] և [[1826-1828 թվականների ռուս-պարսկական պատերազմ]]ների ընթացքում:ընթացքում։ [[Առաջին աշխարհամարտ]]ի <nowiki/>ընթացքում՝ [[1918]] թվականին, [[Արևելյան Հայաստան]]ում վերականգնվել է հայկական պետականությունը՝ [[Հայաստանի Հանրապետություն (1918-1920)|Հայաստանի Հանրապետությունը]]:
 
Մինչ այդ՝ [[Հայաստանի երրորդ բաժանում|Հայաստանի երրորդ (1555)]] և [[Հայաստանի չորրորդ բաժանում|չորրորդ (1639)]] բաժանումների ընթացքում ամրագրվել էր Հայաստանում թուրք-պարսկական տիրապետության հաստատումը:հաստատումը։ Արևմտյան Հայաստանը անցել էր [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրությանը]], որտեղ ձևավորվել էին [[Արևմտյան Հայաստանի փաշայություններ|փաշայություններ]], իսկ Արևելյան Հայաստանը՝ [[Սեֆյան Պարսկաստան|Պարսկաստանին]]: Արևելյան Հայաստանը և [[Անդրկովկաս]]ը սկզբնական շրջանում (1502-1724) բաժանված էին 4 կուսակալությունների՝ [[Երևանի կուսակալություն|Երևանի]], [[Ղարաբաղի կուսակալություն|Ղարաբաղի]], [[Շամախիի կուսակալություն|Շամախիի]] ու [[Թավրիզի կուսակալություն|Թավրիզի]]: 1747 թվականից սկսած՝ կապված Իրանում գահակալական կռիվների հետ, կուսակալությունները բաժանվում են 20-ից ավելի [[Հյուսիսային Իրանի խանություններ|խանությունների]]:
 
1804-1813 թվականների ռուս-պարսկական առաջին պատերազմից հետո կնքվում է [[Գյուլիստանի պայմանագիր]]ը, որով Ռուսական կայսրությանն են անցնում Արևելյան Վրաստանը ([[Շիրակ (գավառ)|Շորագյալ-Շիրակի]], [[Լոռու մարզ|Լոռի-Փամբակի]] ու [[Տավուշի մարզ|Ղազախ-Շամշադինի]] հետ), ինչպես նաև մի շարք խանություններ՝ [[Գանձակի խանություն|Գանձակի]] ([[Շակաշեն]] և [[Գարդման]]), [[Ղարաբաղի խանություն|Ղարաբաղի]] ([[Արցախ (նահանգ)|Արցախ]], հարավային [[Ուտիք]], [[Սյունիքի մարզ|Զանգեզուր]]), [[Շաքիի խանություն|Շաքիի]], [[Շամախու խանություն|Շամախու]], [[Շիրվանի խանություն|Շիրվանի]], [[Բաքվի խանություն|Բաքվի]], [[Ղուբայի խանություն|Ղուբայի]], [[Դերբենդի խանություն|Դերբենդի]] և [[Ջավադի խանություն|Ջավադի]]:
 
1826-1828 թվականների ռուս-պարսկական երկրորդ պատերազմից հետո կնքված [[Թուրքմենչայի պայմանագիր|Թուրքմենչայի պայմանագրով]] Ռուսական կայսրությանն են անցնում նաև [[Երևանի խանություն|Երևանի]] ու [[Նախիջևանի խանություն]]ները ու [[Օրդուբադի շրջան]]ը: Այդ տարածքներից կազմվում է [[Հայկական մարզ]]ը (1828-1840), ապա՝ Շիրակի հավելմամբ՝ [[Երևանի նահանգ]]ը (1849-1918):։ Մյուս հայկական տարածքները՝ Ուտիքը, Արցախն ու Սյունիքի հարավը, Շաքիի հետ կազմում են [[Ելիզավետպոլի նահանգ]]ը (1868-1918):։ Լոռին ու [[Ջավախք]]ը մնում են [[Թիֆլիսի նահանգ]]ի (1846-1918) կազմում:կազմում։
 
[[1877-1878 թվականների ռուս-թուրքական պատերազմ]]ով Ռուսաստանին են միացել հայկական տարածքներ, որոնցից ձևավորվել է [[Կարսի մարզ]]ը:
 
Արևելյան Հայաստանի հարավը՝ [[Մակուի խանություն|Մակուի]], [[Խոյի խանություն|Խոյի]], [[Ղարադաղի խանություն|Ղարադաղի]] և [[Ուրմիայի խանություն]]ները, մնացին Պարսկաստանի կազմում:կազմում։
 
== Զինանշաններ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Արևելյան_Հայաստանը_Ռուսական_կայսրության_կազմում» էջից