«Արթուրի մահը»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ փոխարինվեց: ` → ՝ (18) oգտվելով ԱՎԲ |
չ clean up, փոխարինվեց: է: → է։, ը: → ը։ (12), ի: → ի։, կ: → կ։ (2), մ: → մ։ (3), ն: → ն։ (5), տ: → տ։ (2), ր: → ր։ (2), ու: → ու։, ): → )։ (14), oգտվելով [[Վիքիպեդիա:ԱվտոՎ... |
||
Տող 24.
|վիքիքաղվածք =
}}
'''«Արթուրի մահը»''' (միջնադարյան ֆրանսերեն՝ Le Morte d'Arthur), [[XV դար|XV]] դարի երկրորդ կեսին ուշ միջին անգլերենով [[Տոմաս Մելորի]]ի կողմից գրված (նախկին ասպետ, ով ցմահ բանտարկվել է գողության, բռնության ու ավազակության համար) ասպետական վեպերի ժողովածուի արթուրյան շարքի վերջնական
== Աղբյուրներ ==
Մինչև Մելորին, արդեն գոյություն ունեին անգլալեզու ոչ քիչ արթուրյան վեպեր (մինչ մեզ հասել են մոտավորապես երեսունը), բայց չկար ոչինչ, որ նման լիներ ֆրանսիական ընդհանրական «Վուլգատներ»
Մելորիի նորաբանությունը կայանում է նրանում, որ նա գրում էր արձակ (բրետոնական շրջանի անգլիական վեպերից մինչև Մելորին գրվել է միայն մեկը՝ «Մերլին» «Վուլգատներ» երկրորդ վեպի համարյա բառացի թարգմանությունը, «Արթուրի մահը»-ից 20 տարի առաջ)
Իր նախաբանում Ուիլյամ Կոկստոնը նշում է, որ մինչ Մելորին, Արթուր արքայի մասին անգլալեզու գրականություն գոյություն չուներ. «Շատ փառահեղ ֆրանսերեն գրքեր են գրվել նրա ու նրա ազնվազարմ ասպետների մասին, ես տեսել եմ ու կարդացել նրանք, սակայն մայրենի լեզվով դրանք չկային:… կան նաև անգլալեզու, բայց ոչ բոլորը:»
== Կազմությունը ==
'''Պատմվածք Արթուր արքայի մասին''' (Ուտեր արքայի ամուսնությունից մինչև Արթուր արքան, նրանից հետո թագավորած ու շատ պատերազմներ մղած. «Fro the Maryage of Kynge Uther unto Kyng Arthure that Regned Aftir Hym and Ded Many Batayles»)
'''Պատմվածք Արթուրի ու Լուցիայի մասին''' (Փառահեղ պատմվածք Արթուր և Լուցիա՝ Հռոմի կառավարիչ, արքաների միջև ժամանակահատվածից. «The Noble Tale Betwyxt Kynge Arthure and Lucius the Emperor of Rome»)
'''Պատմվածք Լճային Լանսելոտի մասին''' (Փառահեղ պատմվածք սըր Լճային Լանսելոտի մասին. «The Noble Tale of Sir Launcelot Du Lake»)
'''Պատմվածք սըր Գարեթ Օրկնեացու մասին''' («The Tale of Sir Gareth of Orkney»)
'''Գիրք Տրիստամի մասին''' (Սըր Տրիստրամ Լիոնացու մասին առաջին և երկրորդ գրքերը. «The Fyrst and the Secunde Boke of Syr Trystrams de Lyones»)
'''Պատմվածք Սուրբ Գրաալի մասին''' («The Noble Tale of the Sankgreal»)
'''Պատմվածք Լանսելոտի և թագուհի Գվինևերի մասին''' («Sir Launcelot and Queen Gwenyvere»)
'''Արթուրի մահը''' («The Dethe of Arthur»)
== Հրատարակման պատմությունն ու հետազոտությունը ==
[[Պատկեր:Burne-Jones Last Sleep of Arthur in Avalon v2.jpg|225px|մինի|աջից|«Արթուր արքայի վերջին երազը Ավալոնում» (Բյորն Ջոնս, 1881)]]
«Արթուրի մահը» սկսում է, հավանաբար, [[1450]]-ական թվականներին, մինչ Մելորին գտնվում է բանտարկության մեջ, և ավարտվում է [[1469]]-[[1470]]-ական
Գիրքը մեծ հայտնիություն է վայելել և մի քանի անգամ վերահրատարակվել է (բացթողումներով ու սխալներով) [[1498]] թվականին, իսկ հետո [[1529]] թվականին (հրատարակիչ Վինկին դե Վորդ)
Դասականապաշտության դարաշրջանում Մելորիի «բարբարոսական» գիրքը մոռացության է մատնվում. կրկին վերաբացվում ու վերահրատարակվում է [[1816]]
[[1934]] թվականին Վինչեստերյան քոլեջի գրադարանում հայտնաբերվել է «Վինչեստերյան բնագիր»-ը՝ այն գրքերից մեկը, որը Կեկստոնը օգտագործել է տեքստը հրատարակման նախապատրաստելու
== Ֆիլմեր Արթուր արքայի մասին ==
* [[1954]] թվականին էկրան բարձրացավ Ռիչարդ Տորպի «Կլոր Սեղանի ասպետներ» ֆիլմը, որը նկարահանվել է Մելորիի գրքի հիման
* «Արթուրի մահ»-ին ավելի մոտ է այլ էկրանիզացիան՝ Ջոն Բուրմանի «Էսկալիբուր» ֆիլմը ([[1981]])
* Ա. Ֆուկուայի ֆիլմը՝ «Արթուր արքա» ([[2004]]), ազատորեն օգտագործում է «Արթուրի մահ»-ի որոշ
== Աղբյուրներ ==
|