«Ավետ Տերտերյան»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ clean up, փոխարինվեց: → , ): → )։ (11) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 27.
| Signature =
}}
'''Ավետ (Ալֆրեդ) Տերտերյան''' ([[հուլիսի 29]], [[1929]], [[Բաքու]] - [[դեկտեմբերի 11]], [[1994]], [[Եկատերինբուրգ]]), հայ կոմպոզիտոր։ ԽՍՀՄ ([[1991]]), ՀԽՍՀ ([[1984]]), ժողովրդական արտիստ, ՀԽՍՀ պետական մրցանակի դափնեկիր ([[1977]])
Երաժշտագետ [[Ռուբեն Տերտերյան]]ի հայրը։
Տող 39.
== Երաժշտությունը ==
[[Պատկեր:Avet Terteryan Plaque in Dilijan.jpg|մինի|Ավետ Տերտերյանի հուշատախտակը Դիլիջանի կոմպոզիտորների տան թիվ 10 շենքի պատին]]
Տերտերյանի երաժշտությունը բազմազան չէ։ Նա առավելապես հայտնի է իր [[սիմֆոնիկ երաժշտություն|սիմֆոնիկ երաժշտությամբ]]: Նրա սիմֆոնիաները իրենց նորարարական մեծ խիզախությամբ և [[հայկական հոգևոր երաժշտություն|հայկական հոգևոր երաժշտության]] [[մոնոդիա]]ների ինքնատիպ կիրառմամբ նոր խոսք էին ոչ միայն հայկական կոմպոզիտորական արվեստում, այլև խորհրդային և համաշխարհային երաժշտության մեջ (որոշ սիմֆոնիաներում Տերտերյանը օգտագործել է [[դուդուկ]], [[զուռնա]], [[թառ]] և այլն)
Կոնսերվատորիայում սովորելու տարիներին Ավետ Տերտերյանը ստեղծել է հիմնականում վոկալ և գործիքային ստեղծագործություններ, թավջութակի սոնատ, որը բարձր գնահատվեց մոսկովյան երիտասարդ կոմպոզիտորների ստուգատեսում։ Տերտերյանի դիպլոմային աշխատանքը «Հայրենիքը» հինգմասանի շարք է նվագախմբի սոպրանոյի և բարիտոնի համար (Հ. Թումանյանի և Հ. Շիրազի խոսքերով)
=== Տերտերյանի երաժշտական մտածողությունը ===
Տող 71.
'''7-րդ սիմֆոնիան''' ամենաինքնակենսագրականն է։ Դա է հաստատում ինքը՝ կոմպոզիտորը.
{{Քաղվածք|В творческом процессе рождается содержание- это и есть воплащенная в звуках идеа, свазенная с мировоззрением, эстетикой, жизненным опытом художника.В процессе создания произведения вряд ли можно сказать что-то о его содержании, то есть предсказать явление. Творчество- это самовыражение, а не звуковая живопись и по этому музыка будет наполнина тем содержанием, которым наполнена личность композитора.|}}
Վերջին՝ '''8-րդ սիմֆոնիան''', մեկմասանի է (1989)
Ավետ Տերտերյանի սիմֆոնիաները կատարել են [[Հայաստան]]ում, [[Ռուսաստան]]ում՝ հատկապես [[Եկատերինբուրգ]]ում ([[Սվերդլովսկ]]), [[Եվրոպա]]յում՝ [[Գերմանիա]]յում:
Տող 99.
*1957 - «Թերթելով տարեթվերը»: Սոպրանոյի և դաշնամուրի համար։ Խոսք՝ Ս. Շչիպաչովի։
*1957 - «Կանչիր, ես կգամ»: Տենորի կամ սոպրանոյի և դաշնամուրի համար։ Խոսք՝ Հ. Շիրազի։
*1957 - «Հայրենիք»: Վոկալ-սիմֆոնիկ շարք՝ սոպրանոյի. բարիտոնի և սիմֆոնիկ նվագախմբի համար։ Խոսք՝ Հ. Շիրազի (մասեր 1,2,3,5) և Հ. Թումանյանի (մաս 4)
*1958 -«Երգեր»: Երգչախմբի և փողային նվագախմբի համար։ Խոսք՝ Է. Մանուչարյանի։ Նվիրված՝ Երաժշտական դպրոց-գիշերօթիկի սաներին։
*1959 - «Էստրադային երգ»: Ձայնի և էստրադային նվագախմբի համար։
Տող 105.
*1962 -«Ե՛կ»: Ձայնի և էստրադային նվագախմբի համար։ Խոսք՝ Վ. Հարությունյանի։
*1962 -«Կապույտ աչքեր»: Ձայնի և էստրադային նվագախմբի համար։ Խոսք՝ Հ. Ղուկասյանի։
*1963 - Լարային քառյակ։ Երկու ջութակի, ալտի և թավջութակի համար (Դո մաժոր)
*1963 -«Միայն դու գիտես»: Ձայնի և էստրադային նվագախմբի համար։ Խոսք՝ Հ. Ղուկասյանի։
*1964 -«Ոսկեզօծ դաշտում»: Բարիտոնի դաշնամուրի համար։ Խոսք՝ Հ. Շիրազի։
Տող 112.
*1964 -«Աշնանային բլյուզ»: Ձայնի և էստրադային նվագախմբի համար։ Խոսք՝ Ա. Վերդյանի։ Նվիրված՝ Յար-Կրավտչենկո Անատոլի Նիկիֆորովիչին։
*1964 -«Արի, պարենք»: Ձայնի և էստրադային նվագախմբի համար։ Խոսք՝ Ա. Վերդյանի։
*1965 -«Որորոցային իմ քաղաքին»:
*1965 -«Չե՛մ հավատում ես»: Ձայնի և էստրադային նվագախմբի համար։ Խոսք՝ Ա. Վերդյանի։
*1967 - «Կրակե Օղակ»: Օպերա երկու գործողությամբ, ութ պատկերով։ Լիբրետտո՝ Վ. Շահնազարյանի՝ ըստ Բ. Լավրենևի «Քառասունմեկերորդը» պատմվածքի և Ե. Չարենցի բանաստեղծությունների մոտիվների։
*1967 -«Շարական»: Խառը երգչախմբի և սիմֆոնիկ նվագախմբի համար (հատված «Կրակե Օղակ» օպերայից)
*1967 -«Որտեղի՞ց քեզ իմանալ»: Ձայնի և էստրադային նվագախմբի համար։ Խոսք՝ Ա. Վերդյանի։
*1968 -«Կանաչ աչքերով կինը»: Մեցցո-սոպրանոյի և դաշնամուրի համար։ Խոսք՝ Գ. Էմինի (թարգմանությունը՝ Ե. Եվտուշենկոյի)
*1968 -«Էստրադային երգ»: Ձայնի և էստրադային նվագախմբի համար։
*1969 -Սիմֆոնիա։ Պղնձյա փողայինների, հարվածայինների, դաշնամուրի, երգեհոնի և բաս-կիթառի համար։ Չորս մասով։ Նվիրված՝ Ռուբեն Բորիսի Տերտերյանին։
Տող 133.
*1981 -Վեցերորդ սիմֆոնիա։ Կամերային նվագախմբի, կամերային երգչախմբի և ինը ձայնագրությունների համար։ Մեկ մասով։ Նվիրված՝ Իրինա Գեորգիի Տիգրանովային։
*1981 - «Խաղում են տղան ու աղջիկը»: Ռոմանս ձայնի և կամերային նվագախմբի համար։ Խոսք՝ Ա. Իսահակյանի։
*1984 - «Երկրաշարժ»: Օպերա երկու մասով։ Լիբրետտո՝ Գերտա Շտեխերի և Ավետ Տերտերյանի՝ ըստ Հայնրիխ ֆոն Կլայստի՝ «Երկաշարժ Չիլիում» նովելի (գերմաներեն լեզվով)
*1985 - Երգչախումբ ակապելլա։ Քառաձայն երգչախմբի համար։
*1987 -Յոթերորդ սիմֆոնիա։ Մեծ սիմֆոնիկ նվագախմբի, դափի և ձայնագրությունների համար։ Մեկ մասով։ Նվիրված՝ Ալեքսանդր Լազարևին։
*1989 - Ութերորդ սիմֆոնիա։ Մեծ սիմֆոնիկ նվագախմբի, երկու ձայնի (սոպրանո) և ձայնագրությունների համար։ Մեկ մասով։ Նվիրված՝ Մուրադ Աննամամեդովին։
*1991 - Երկրորդ լարային քառյակ։ Երկու ջութակի, ալտի և թավջութակի համար։
*1994 - Իններորդ սիմֆոնիա (անավարտ)
=== Երաժշտություն կինոյի համար ===
*1973 -«Երևանյան օրերի խրոնիկա»: Գեղարվեստական կինոնկար։ Ռեժիսոր՝ [[Ֆրունզե Դովլաթյան]]: Համո Բեկնազարյանի անվան «[[Հայֆիլմ]]» կինոստուդիայի արտադրություն։
*1985 -«Ձիավոր, որին սպասում են» («Պարոն ավազակ»)
Տերտերյանի երաժշտությունը օգտագործվում է բազմաթիվ կինոնկարներում՝
* 1988 -«Մեր զրահապատ գնացքը» (ռեժիսոր՝ Մ. Պտաշուկ, Մինսկ, Բելոռուսիա)
| |||