«Ամուսնություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ամուսնություն''', [[տղամարդ]]ու և [[կին|կնոջ]]՝ պատմականորեն ձևավորված, [[հասարակություն|հասարակության]] կարգավորվող հարաբերությունների ձև է, որի գլխավոր նպատակն [[ընտանիք]] ստեղծելն է և որով սահմանվում են ամուսինների [[իրավունք]]ներն ու [[պարտականություն]]ները միմյանց, զավակների և հասարակության նկատմամբ:նկատմամբ։

Ամուսնության համար անհրաժեշտ են կնոջ և տղամարդու [[ամուսնական տարիք]]ի հասնելը, փոխադարձ կամավորությունն ու համաձայնությունը:համաձայնությունը։ Ամուսնությունը գրանցվում է [[ամուսնաընտանեկան օրենսդրություն|ամուսնաընտանեկան օրենսդրությամբ]] սահմանված կարգով, որով հաստատվում է ամուսինների իրավահավասարությունը՝ անկախ ռասայական և կրոնական պատկանելությունից:պատկանելությունից։

Հասարակական տարբեր ֆորմացիաներն ու նրանց փոփոխություններն ազդել են ամուսնական հարաբերությունների բովանդակության և ձևի վրա:վրա։ [[Ստրկատիրական հասարակարգ]]ում ընդունվում էր միայն ազատ քաղաքացիների ամուսնությունը:ամուսնությունը։ Ստրուկների ամուսնական հարաբերությունները համարվում էին պարզ [[կենակցություն]]:

Մարդկանց միջև կարգավորված [[ամուսնական հարաբերություններ]]ի առաջին ձևը [[խմբամուսնություն]]ն էր:էր։ [[Հասարակություն|Հասարակության]] զարգացման ընթացքում աստիճանաբար սահմանափակվել են ամուսնությունները մերձավոր ազգականների միջև:միջև։ Մայրական տոհմի զարգացումով ձևավորվել է [[զուգամուսնություն]]ը. երեխաները մնացել են մոր տոհմում, ազգակցությունը ճանաչվել է մոր գծով:գծով։ Տնտեսության մեջ տղամարդու առաջնակարգ դերի հաստատումով առաջացել է [[մենամուսնություն]]ը:

[[Վաղ միջնադար]]ում [[Եվրոպա]]յում հասարակության բոլոր խավերի համար պարտադիր էր եկեղեցական ամուսնությունը:ամուսնությունը։ [[Ճորտ]]երը կարող էին ամուսնանալ միայն ճորտատիրոջ համաձայնությամբ:համաձայնությամբ։ [[Բուրժուազիա|Բուրժուական հարաբերություններ]]ի հաստատմանը և զարգացմանը զուգընթաց, եկեղեցական ամուսնությունից բացի, առաջացավ նաև քաղաքացիական իշխանությունների և [[նոտար]]ի կողմից ձևակերպվող [[քաղաքացիական ամուսնություն]]ը:

Դեռևս վաղ անցյալում [[Հայաստան]]ում տիրապետող է եղել [[մենամուսնություն]]ը, որը կարգավորվել է եկեղեցական կանոններով ([[քրիստոնեություն]]ը [[301]] թվականին պետական կրոն հռչակելուց հետո) և [[քաղաքացիական օրենսդրություն|քաղաքացիական օրենսդրությամբ]]: Հայոց կաթողիկոս [[Սահակ Պարթև]]ի ([[387]]-[[439]]) սահմանած կանոններով, առանց զույգերի համաձայնության և տարիքային համապատասխանության, [[պսակադրություն]]ն արգելվում էր:էր։ [[Քահանա]]ներին արգելվում էր առանց քննության և հարցման պսակել ամուսնացողներին:ամուսնացողներին։ Զավակներին բռնի ամուսնացնող ծնողները ենթարկվում էին կանոնական պատժի:պատժի։

[[Հայոց եկեղեցի]]ն դեմ էր 2-րդ, ինչպես և գաղտնի ամուսնությանը:ամուսնությանը։ Եկեղեցական կանոններով արգելվում էր ազգականների ամուսնությունը միմյանց հետ և ազատների ([[ազնվական]]ների) ամուսնությունը անազատների հետ:հետ։ [[Փավստոս Բուզանդ]]ի ([[4-րդ դար|4-րդ]] կամ [[5-րդ դար]]եր) վկայությամբ՝ [[Կաթողիկոս Ներսես Ա Մեծ]]ի և [[Արշակ Բ]]-ի նախաձեռնությամբ [[Տարոն]] գավառի [[Աշտիշատ]] գյուղում [[356]] թվականին հայկական եկեղեցական առաջին կանոնադիր ժողովն արգելել է մերձավոր ազգականների ամուսնությունը, [[բազմակնություն]]ը և այլն:այլն։ Շահապիվանի [[447]] թվականի ժողովն ազգակցական (արյունակցական) կապեր ունեցող անձանց ամուսնությունը համարել է «պղծություն և գարշանք», հեթանոսական մնացուկ և արգելել մինչև 4-րդ սերունդը:սերունդը։

Կիլիկյան Հայաստանում հատուկ կարևորությամբ են վերաբերվել ամուսնաընտանեկան հարաբերություններին, անառողջների ամուսնությունը դիտվել է ազգի ապականություն և արգելվել բժշկական զննումից հետո:հետո։ Ըստ [[Մխիթար Գոշ]]ի ([[1120]]-[[1213]]) [[Դատաստանագիրք|Դատաստանագրքի]]՝ պարտադիր էր կնոջ համեմատ տղամարդու մեծ (տարեց) լինելը (դա համարվում էր ամուսնու գերիշխանության պայման):։ Անհավատարիմ ամուսինների համար նախատեսված էր [[տուգանք]]: [[Սմբատ Սպարապետ]]ի ([[1208]]-[[1276]]) Դատաստանագրքով արգելվում էր նոր ամուսնացածին բանակ տանելը:տանելը։ Հաճախ էին քաղաքական նպատակներով կատարվող ամուսնությունները, որոնցով բարեկամություն էր ստեղծվում տարբեր [[տոհմ]]երի, [[իշխան]]ների, նաև [[պետություն]]ների միջև:միջև։ Հայ պատմիչների ([[Ղազար Փարպեցի]], Փավստոս Բուզանդ և ուրիշներ) վկայությամբ՝ ամուսնությունից հետո հարսը մնում էր չխոսկան, երեսը ծածկում [[քող]]ով, և այն կրում էր մինչև մայր դառնալը:դառնալը։ Կինն ընդունում էր ամուսնու ազգանունը:ազգանունը։

[[Հայաստանի Հանրապետություն]]ում ամուսնությունը հիմնված է ամուսինների ազատ ընտրության, նրանց փոխադարձ [[սեր|սիրո]] և հետաքրքրությունների ընդհանրության վրա:վրա։ Ամուսնությունն ազատ և իրավահավասար [[տղամարդ]]ու և [[կին|կնոջ]]՝ օրենքով սահմանված կարգով կազմված կամավոր միություն է:է։

Ամուսնության և [[ընտանիք]]ի պահպանության հարցերը կարգավորվում են [[ՀՀ Ամուսնության և ընտանիքի օրենսգիրք|ՀՀ Ամուսնության և ընտանիքի օրենսգրքին]] համապատասխան:համապատասխան։ Ամուսնությունը գրանցվում է [[Քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման գործակալություն|Քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման]] գրասենյակում՝ ամուսնացողների դիմում ներկայացնելուց հիմնականում 1 ամիս հետո:հետո։ Ամուսնության գրանցման համար անհրաժեշտ են ամուսնացողների փոխադարձ համաձայնությունը և ամուսնական տարիքը (18 տարեկան):։ Բացառիկ դեպքերում կանանց համար այդ տարիքը կարող է նվազեցվել 1 տարով:տարով։

Կան նաև պայմանագրով կարգավորվող ամուսնություններ. ամուսնացող կողմերի միջև կնքվում են պայմանագրեր, որոնցով սահմանվում են ամուսինների անձնական և գույքային իրավունքներն ու պարտականությունները:պարտականությունները։

Ամուսնություն չի թույլատրվում այն անձանց միջև, որոնցից մեկը այլ ամուսնության մեջ է, ազգակցության մեջ գտնվող անձանց, հարազատ և խորթ եղբայրների ու քույրերի, որդեգրողների և որդեգրվածների միջև, այն անձանց միջև, որոնցից մեկը [[Հոգեկան հիվանդություններ|հոգեկան հիվանդության]] կամ [[սակավամտություն|սակավամտության]] պատճառով անգործունակ է ճանաչված:ճանաչված։ Ամուսիններն ունեն անձնական և գույքային հավասար իրավունքներ, նրանցից յուրաքանչյուրն ազատ է ընտրելու իր զբաղմունքը, մասնագիտությունը և բնակության վայրը:վայրը։

[[Բազմակնություն]]ն արգելվում է [[ՀՀ օրենսդրություն|ՀՀ օրենքով]]: Դրանք բացառելու նպատակով Քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման գրասենյակում, նախկինում ամուսնացած անձանց միջև նոր ամուսնություն գրանցելիս, պահանջում են [[ամուսնալուծություն]]ը կամ նախկին ամուսնու մահը հաստատող փաստաթուղթ:փաստաթուղթ։

Ազգականների ամուսնությունը արգելվում է, որովհետև դրանցից հաճախ ծնվում են [[բնածին արատ]]ներով և [[ժառանգական հիվանդություններ]]ով երեխաներ:երեխաներ։ Այդպիսի ամուսնությունից մեռածածին երեխաների թիվը և [[մանկական մահացություն]]ը 2 անգամ ավելի մեծ է:է։

Թվարկված պայմանների խախտումով կայացած ամուսնությունը համարվում է անվավեր:անվավեր։ Դատական կարգով այդպիսին կարող է ճանաչվել նաև [[ընտանիք]] չկազմելու միտումով գրանցված ամուսնությունը ([[կեղծ ամուսնություն]]):։ Սակայն այդպիսի ամուսնությունից ծնված երեխաները չեն կորցնում իրենց իրավունքները:իրավունքները։

Վերջին տարիներին լայն տարածում է ստացել [[եկեղեցական ամուսնություն]]ը, սակայն [[ՀՀ սահմանադրություն]]ը ճանաչում է միայն [[քաղաքացիական ամուսնություն]]ը, իսկ եկեղեցականը (քաղաքացիական ամուսնության հետ մեկտեղ) համարում է ամուսնացողների մասնավոր գործը:գործը։

Քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման գրասենյակում ամուսնացողներին ծանոթացնում Են գրանցման կարգին և պայմաններին, հավաստիանում են, որ նրանք տեղյակ են միմյանց առողջական և ընտանեկան վիճակին, ապագա ամուսիններին բացատրում են նրանց իրավունքներն ու պարտականությունները:պարտականությունները։ Ըստ ցանկության՝ ամուսինները, որպես իրենց ընդհանուր ազգանուն, ընտրում են իրենցից մեկինը ([[ՀՀ]]-ում՝ հիմնականում տղամարդունը) կամ պահպանում նախաամուսնականը:նախաամուսնականը։

[[Երեխա]]ների դաստիարակության և ընտանեկան կյանքի հարցերն ամուսինները լուծում են համատեղ:համատեղ։ Նրանցից յուրաքանչյուրն ազատ է զբաղմունքի, մասնագիտության և բնակության վայրի ընտրության հարցում:հարցում։ Ամուսնության ընթացքում ամուսինների ձեռք բերած ունեցվածքն ընդհանուր, համատեղ սեփականություն է, որի նկատմամբ նրանք հավասար իրավունքներ ունեն նաև այն դեպքում, երբ նրանցից մեկը զբաղվել է [[տնային տնտեսություն]] վարելով, երեխաներին խնամելով և չի ունեցել ինքնուրույն վաստակ:վաստակ։

Մինչամուսնական, ինչպես նաև ամուսնությունից հետո [[նվիրատվություն]] կամ [[ժառանգություն]] ստացած [[ունեցվածք]]ը նրանց համատեղ սեփականությունն է:է։ Ամուսինները պարտավոր են նյութապես օգնել միմյանց, անաշխատունակ ամուսինը և հղի կինը ([[Հղիություն (մարդ)|հղիության]] ընթացքում և դրանից հետո 1 տարի) այդպիսի օգնությունից զրկվելու դեպքում կարող է դատարանով (նույնիսկ առանց [[ամուսնալուծություն]] ձևակերպելու) ապրուստադրամ ([[ալիմենտ]]) ստանալ ամուսնուց, եթե վերջինս ի վիճակի է վճարել:վճարել։

ՀՀ քաղաքացիների ամուսնությունն արտասահմանյան քաղաքացիների հետ գրանցվում է ընդհանուր հիմունքներով, սակայն նրանցից պահանջվում է փաստաթուղթ՝ գրանցված ամուսնության բացակայության մասին:մասին։

Ամուսնության ազատությունը ենթադրում է նաև [[ամուսնալուծություն|ամուսնալուծության]] ազատություն:ազատություն։ Սակայն [[հասարակություն]]ը շահագրգռված է ամրապնդել [[ընտանիք]]ը, ուստի ամուսնալուծությունը նույնպես գտնվում է [[Պետություն|պետության]] հսկողության ներքո և, որպես կանոն, կատարվում է դատական կարգով:կարգով։ Անչափահաս երեխաներ չունեցող ամուսինների ամուսնալուծությունը, փոխադարձ համաձայնությամբ, ձևակերպվում է [[Քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման գործակալություն|Քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման գրասենյակ]]ում: Այստեղ է կատարվում նաև օրենքով սահմանված կարգով անհայտ բացակա, [[Հոգեկան հիվանդություններ|հոգեկան հիվանդության]] կամ [[սակավամտություն|սակավամտության]] հետևանքով անգործունակ ճանաչված, 3 տարուց ոչ պակաս ժամկետով ազատազրկված անձանց ամուսնալուծությունը:ամուսնալուծությունը։ [[Օրենք]]ը չի թույլատրում առանց կնոջ համաձայնության ամուսնալուծության գործ հարուցել կնոջ [[Հղիություն (մարդ)|հղիության]] ընթացքում և 1 տարեկանից փոքր երեխա ունենալու դեպքում:դեպքում։ Ամուսնությունը համարվում է դադարեցված՝ Քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման գրասենյակում ամուսնալուծությունը ձևակերպելուց հետո:հետո։

[[Ընտանիք]]ի խնդիրները պայմանավորված են [[Հասարակություն|հասարակության]] զարգացման նոր փուլի առանձնահատկություններով:առանձնահատկություններով։ Ընտանիքը ոչ թե 2 և ավելի անհատների ֆիզիկական գումար է, այլ միայն իրեն բնորոշ առանձնահատկություններով օժտված հասարակության հիմնական բջիջը:բջիջը։ Ընտանիքի գոյության կարևոր պայմանն ամուսինների ներընտանեկան խնդիրներները լուծելու, բարդ հարցերը քննարկելու, փոխշահավետ որոշումներ ընդունելու ունակությունն է:է։ Ընտանիքը միավորվում է նաև համատեղ գործունեությամբ:գործունեությամբ։

«Ամուսինը» կամ «կինը», «հայրը» կամ «մայրը» որոշակի հասկացություններ են, հստակ պարտականությունների ոլորտով դերեր, որոնք ամուսնացող անձը պարտավորվում է կատարել:կատարել։ Դրանք կատարել չկարողանալը կամ կատարել չցանկանալն անխուսափելիորեն հանգեցնում են ընտանեկան գժտությունների:գժտությունների։ Ընտանիքում գոյություն ունեցող դերերի համակարգը կայուն չէ, այն պայմանավորված է հասարակության մեջ և ընտանիքում կատարվող փոփոխություններով, հասարակության մեջ կնոջ դերի բարձրացմամբ, հասարակական ակտիվության դրսևորմամբ:դրսևորմամբ։ Վիճակագրական ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ [[Բարձրագույն կրթություն|բարձր կրթություն]] և զարգացման մակարդակ ունեցող ամուսինների ընտանիքներում կենցաղային և տնտեսական պարտականությունները հավասարաչափ են բաշխվում նրանց անդամների միջև:միջև։

Ընտանիքի անդամների միջև հարաբերությունները պայմանավորված են սոցիալ-մշակութային նորմերով և անհատական առանձնահատկություններով:առանձնահատկություններով։ Բարեկիրթ, առողջ ընտանիքում գործում է փոխլրացման սկզբունքը. ամուսիններից մեկի գիտելիքները և [[բնավորության գծեր]]ը հաջողությամբ լրացվում են մյուսի ընդունակություններով ու փորձով:փորձով։ [[Հակում]]ների և [[ճաշակ]]ի տարբերությունը չպետք է տարաձայնության պատճառ դառնա:դառնա։ Եթե [[ընտանիք]]ի անդամներից մեկն ունի բռնակալի, եսամոլի խառնվածք, ապա փոխհարաբերությունների անհավասարության պատճառով ընտանիքը դառնում է անկայուն:անկայուն։ Այն գոյություն է ունենում միայն ամենաբարենպաստ պայմաններում և հեշտությամբ է քայքայվում ճգնաժամային իրավիճակներում:իրավիճակներում։

Ընտանիքի էվոլյուցիան, այսինքն նրա կենսական բոլորաշրջանը ձևավորվում է որոշակի փուլերից, մինչամուսնական, ամուսնական և նոր անդամների ([[երեխա]]ներ) ավելացման, ընտանիքի առանձին անդամների հեռանալու (հասուն երեխաների ամուսնություն, ծնողներից մեկի մահը) շրջաններ:շրջաններ։

Ամուսնության առաջին տարում առավել հաճախ ընդհարումների պատճառ են դառնում ամուսնական հարաբերությունների, այդ թվում նաև [[սեռական կյանք]]ի նորություն լինելը:լինելը։ Կյանքի այդ կողմի արտասովորությունը հաճախ [[վախ]] է ներշնչում 2 կողմերին էլ, խոչընդոտում ընտանիքի բնականոն գործունեությանը:գործունեությանը։ Բազմամյա «ընկերական հարաբերությունները» ամուսիններին չեն պաշտպանում սեռական աններդաշնակությունից, իսկ որոշ դեպքերում նույնիսկ կարոդ են ուղղակիորեն նպաստել դրան:դրան։ Այդպիսի շեղումները կանխելու նպատակով, երեխան դեռ մանկուց ([[դպրոց]]ում և տանը) պետք է [[սեռական դաստիարակություն|սեռական ճիշտ դաստիարակություն]] ստանա, որը կխոչընդոտի կյանքի այդ կողմի մասին նրա կեղծ պատկերացումների ամրապնդմանը:ամրապնդմանը։ Համատեղ կյանքի հենց սկզբում՝ միմյանց «ընտելանալու» առավել ծանր ժամանակաշրջանում, փոխզիջումային լուծումներ գտնելու պատրաստակամությունն օգնում է խուսափել ընտանեկան ընդհարումներից:ընդհարումներից։

Սովորաբար երիտասարդները նոր ընտանիքում ստեղծում են այնպիսի փոխհարաբերություններ, ինչպիսիք եղել են իրենց հայրական տանը:տանը։ Պարզվել է, որ ամուսնալուծված ծնողների երեխաներն ավելի հեշտ են համաձայնվում [[ամուսնալուծություն|ամուսնալուծության]]ը: Երբեմն ընտանիքում ձևավորված [[վարքագիծ]]ը, [[զգացմունք]]ների արտահայտման ձևերը չեն հաղթահարվում ամբողջ կյանքի ընթացքում:ընթացքում։ Այն ընտանիքներում, որտեղ ծնողների միջև չի եղել [[սեր]] և հաշտություն, կամ հարաբերություններն արտաքնապես եղել են սառը և զուսպ, հաճախ մեծանում են դիմացինի (մասնավորապես ամուսնու կամ կնոջ) նկատմամբ լավ վերաբերմունքի անկարող անհատներ:անհատներ։ Դա կարող է դառնալ ամուսինների միջև ծագող թյուրիմացությունների պատճառ, հանգեցնել փոխադարձ մեղադրանքների, իսկ հետագայում՝ մշտական, անհաղթահարելի օտարացման:օտարացման։

Ընտանիքի ամենապատասխանատու պարտականությունը երիտասարդ սերնդի դաստիարակությունն է:է։ Հոգևոր մերձեցմանը, [[երեխա]]ների նկատմամբ հոգատարությամբ, բարյացակամությամբ և փոխըմբռնումով իրար կապված ծնողների առողջ ընտանիքն աճող սերնդի ճիշտ, լիարժեք [[դաստիարակություն|դաստիարակության]] գրավականն է:է։

[[Հղիություն]]ը և առաջնեկի ծնունդը լրացուցիչ պարտավորություններ են դնում ամուսինների վրա, սակայն նրանց չեն ազատում փոխադարձ [[Ուշադրություն|ուշադրության]] անհրաժեշտությունից:անհրաժեշտությունից։ Ուշադրության պակասը հատկապես ծանր են տանում հղիությունից ու [[ծննդաբերություն]]ից թուլացած և այդ պատճառով հաճախակի տրտնջացող ու դյուրագրգիռ կանայք:կանայք։ Առողջ ընտանիքում այդ ժամանակաշրջանում [[տղամարդ]]ը պետք է իրեն զգա և դրսևորի որպես ուժեղ անհատ, նեցուկ լինի կնոջը, դա օգնում է նաև տղամարդուն՝ գնահատելու հայր լինելու իր նոր դերը:դերը։ Երեխայի ծնվելուց հետո երիտասարդ ամուսինը պետք է հաշվի առնի ծննդաբերած կնոջ ոչ միայն յուրահատուկ հոգեբանական, այլև ֆիզիոլոգիական վիճակը և ամուսնական [[սեռական հարաբերություններ]]ի ժամանակավոր դադարը չդիտի որպես իր նկատմամբ կնոջ սառնության դրսևորում:դրսևորում։

Հասուն տարիքն ունի իր ճգնաժամային շրջանները, օրինակ՝ դժվարին պահեր կարող են առաջանալ 2-րդ երեխայի ծննդյան հետ:հետ։ Մասնավորապես, մեծերի ուշադրության կենտրոնում գտնված առաջնեկի մոտ, եղբոր կամ քրոջ ծնվելուց հետո, այլևս չսիրված, ավելորդ լինելու մտքից կարող է առաջանալ [[նևրոզ]], որի հետևանքով երեխան դառնում է խիստ կամակոր, քմահաճ:քմահաճ։ Երեխայի այդպիսի վարքը կարող է կազմալուծել ընտանիքը:ընտանիքը։ Մեծերը հաճախ առաջնեկի վրա են սկսում «թափել» իրենց [[բարկություն]]ը կամ, ընդհակառակը, նրա արտոնյալ վիճակի կորուստն աշխատում են փոխհատուցել ընդգծված ուշադրությամբ, որը երեխան սովորաբար, չի ընդունում՝ համարելով կեղծ:կեղծ։ Այս իրադրությունից միակ ելքը առաջնեկին ընտանիքի նոր անդամի հայտնվելուն նախապատրաստելն է:է։

Յուրաքանչյուր [[ընտանիք]]ի կյանքում բարդ ժամանակաշրջան է սկսվում երեխաների հասունանալուց հետո:հետո։ Տանից նրանց հեռանալը, սեփական ընտանիք կազմելը հաճախ ծնողները ցավագին են ընդունում, հատկապես, երբ ընտանիքը լրիվ չէ (հաճախ առանց հայր է), կամ երբ երեխան միակն է:է։ Նման դեպքերում հիմնականում երեխայի [[դաստիարակություն|դաստիարակությամբ]] միավորված ամուսիններին տիրում է հիասթափություն, կամ ընդհանուր հետաքրքրությունների բացակայությունը հանգեցնում է օտարացման:օտարացման։ Շատ ծնողներ անհաջող փորձեր են ձեռնարկում իրենց հասուն զավակների կյանքին միջամտելու, կյանքի ուղեկցի ընտրության հարցում նրանց որոշումների վրա ազդելու համար:համար։ Առանձնապես սխալ է հասուն զավակներին ապերախտության մեջ մեղադրելը, թե «նրանց են նվիրաբերել իրենց ողջ կյանքը»: Սովորաբար հասուն զավակներն ընդդիմանում են ծնողների այդպիսի վարքագծին և պաշտպանում ինքնուրույն որոշումներ կայացնելու, անձնական կյանք ունենալու իրենց իրավունքը:իրավունքը։ Բնականոն, բարյացակամ հարաբերություններով ընտանիքում, որտեղ դեռ փոքր տարիքից հաշվի են առնում երեխայի անհատականությունը, ամեն ինչ բարեհաջող ընթացք է ունենում:ունենում։

Ընտանիքի առավել ծանր ճգնաժամային շրջանը կապված է [[ծերություն|ծերության]], ամուսիններից մեկի կյանքից հեռանալու հետ:հետ։ Այդպիսի դեպքերում միայնակությունը հաղթահարվում է հին ընկերների, հասուն զավակների ընտանիքների հետ սերտ կապեր պահպանելով, սեփական ուժերի համեմատ մասնագիտական, հասարակական կամ այլ աշխատանք կատարելով:կատարելով։

[[Ընտանիք]]ը սովորաբար դիմում է [[Բժիշկ|բժշկի]] օգնությանը դժվարին ճգնաժամային ժամանակաշրջաններում, երբ ընտանեկան վեճը, ընդհարումը բավականին խորանում և բացասաբար է ազդում ընտանիքի անդամների հոգեկան ու ֆիզիկական վիճակի վրա:վրա։

Ընտանեկան հոգեկան ցնցումները, որքան էլ աննշան թվան, մեծերի և երեխաների [[նևրոզ]]ների գլխավոր պատճառներից են:են։ Ընդհանուր և [[Հասարակություն|հասարակության]] հոգեբանության ժամանակակից մակարդակը և շահագրգռված անձանց բարի կամքը հնարավորություն են տալիս կանխել [[նյարդային հիվանդություններ]]ը, ծանր ընդհարումները, [[ամուսնալուծություն]]ը: [[Հոգեբույժ]]ները

և [[նյարդահոգեբան]]ներն օգնում են լուծելու ներընտանեկան ընդհարումները:ընդհարումները։

[[ՀՀ]] խոշոր քաղաքներում կան ընտանեկան հարցերի հատուկ խորհրդատվություններ, որտեղ կարելի է դիմել ընտանեկան փոխհարաբերությունների, [[երեխաների դաստիարակություն|երեխաների դաստիարակության]] և այլ հարցերով:հարցերով։

Ընտանիքում առավել ծանր ընդհարումներ են առաջանում [[ալկոհոլամոլություն|ալկոհոլամոլության]] և [[Թմրամոլություն|թմրամոլության]] հետևանքով, որոնք հատկապես կործանարար են երեխաների համար:համար։

Առողջ ընտանիքի համար ճգնաժամային շրջանները վտանգավոր չեն. դրանց հաջող հաղթահարումը նպաստում է փոխադարձ վստահության, կյանքի ուսանելի փորձ ձեռք բերելուն:բերելուն։ Շրջապատի, սեփական ընտանիքի անդամների նկատմամբ բարյացակամ վերաբերմունքը առողջ ընտանիքի գոյության կարևոր նախապայմաններից է:է։