Վիքիպեդիա

«Ամիններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ փոխարինվեց: << → «, >> → » oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, փոխարինվեց: → (76) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
'''Ամինները''' [[ամոնիակ]]ի օրգանական ածանցյալներն են, որոնց մոլեկուլներում ամոնիակի [[Ջրածին|ջրածնի]] մեկ, երկու կամ երեք ատոմներ տեղակալված են [[ածխաջրածին|ածխաջրածնային]] ռադիկալներով.
 
RNH<sub>3</sub>, R<sub>2</sub>NH, R<sub>3</sub>N
 
Հայտնի են մեծ թվով բնական և սինթետիկ օրգանական միացություններ, որոնց մոլեկուլում [[ազոտ]]ի [[ատոմ]]ներ են պարունակվում։ Դրանց թվին են պատկանում ամիններն ու [[ամինաթթուներ]]ը:
Տող 18.
| Ալիֆատիկ || CH<sub>3</sub>NH<sub>2</sub> մեթիլամին || (CH<sub>3</sub>)NH<sub>2</sub> երկմեթիլամին || (CH<sub>3</sub>)<sub>3</sub>NH<sub>2</sub> եռմեթիլամին
|-
| Արոմատիկ || C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>NH<sub>2</sub> ֆենիլամին (անիլին) || (C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>)<sub>2</sub>NH երկֆենիլամին || (C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>)<sub>3</sub>N եռֆենիլամին
|-
| Խառը || - || C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>–NH–CH<sub>3</sub> մեթիլֆենիլամին || C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>–N(CH<sub>3</sub>)<sub>2</sub> Երկմեթիլֆենիլամին
|}
 
Այն ամինները, որոնց մոլեկուլում ամինային խումբն անմիջականորեն միացած է արոմատիկ օղակին, անվանում են արոմատիկ ամիններ։
 
Հայտնի են նաև ալիցիկլիկ և հետերոցիկլիկ ամիններ։
Տող 32.
* Ածխածնային կմախքի իզոմերիա.
 
CH<sub>3</sub> — CH<sub>2</sub> — CH<sub>2</sub> — CH<sub>2</sub> — NH<sub>2</sub> բութիլամին
 
CH<sub>3</sub> — CH — CH<sub>2</sub> — NH<sub>2</sub> իզոբութիլամին
|
CH<sub>3</sub>
 
* Ֆունկցիոնալ խմբի դիրքի իզոմերիա.
 
CH<sub>3</sub> — CH<sub>2</sub> — CH<sub>2</sub> — NH<sub>2</sub> պրոպիլամին
 
CH<sub>3</sub> — CH — CH<sub>3</sub> իզոպրոպիլամին
|
NH<sub>2</sub>
 
Առաջին, երկրորդային և երրորդային ամինները մեկը մյուսին կարող են իզոմերներ լինել (իզոմերիա ամինների դասերի միջև).
 
CH<sub>3</sub> — CH<sub>2</sub> — CH<sub>2</sub> — NH<sub>2</sub> պրոպիլամին
 
CH<sub>3</sub> - CH<sub>2</sub> — NH — CH<sub>3</sub> մեթիլէթիլամին
 
CH3 — NH — CH3 եռմեթիլամին
|
|CH3
CH3
 
Ինչպես հասկացանք, որպեսզի ամինն անվանվի թվարկվում են ազոտի ատոմին միացած տեղակալիչները՝ ըստ մեծացման կարգի՝ ավելացնելով -ամին վերջածանցը։ Նույն տեղակալիչների առկայության դեպքում օգտագործում են երկ-(դի) և եռ-(տրի) նախամասնիկները.
 
* Մեթիլամին CH<sub>3</sub>–NH<sub>2</sub>
* Էթիլամին CH<sub>3</sub>–CH<sub>2</sub>–NH<sub>2</sub>
* Մեթիլէթիլամին CH<sub>3</sub>–CH<sub>2</sub>–NH–CH<sub>3</sub>
* Երկմեթիլամին (CH<sub>3</sub>)<sub>2</sub>NH
 
== Ամիննների ստացում ==
Տող 78.
Ամինների նմանությունն ամոնիակին միայն ձևական չէ։ Այս երկուսն ունեն ընդհանուր հատկություններ։ Սահմանային շարքի ամինների ստորին անդամները (մեթիլամին, երկմեթիլամին, եռմեթիլամին) գազային նյութեր են և ունեն ամոնիակի հոտ։ Փոքր մոլային զանգվածով մնացած ամինները հեղուկներ են և ջրում լավ լուծվում են։ Առաջնային և երկրորդային ամիններն առաջացնում են ջրածնային կապեր, ինչը նշանակալիորեն բարձրացնում է այդ ամինների եռման և հալման ջերմաստիճանները։
 
CH<sub>3</sub>–CH<sub>2</sub>–CH<sub>2</sub>–NH<sub>2</sub> եռման ջերմաստիճանը՝ 49 <sup>0</sup>C
 
CH<sub>3</sub>–CH<sub>2</sub>–CH<sub>2</sub>–CH<sub>3</sub> եռման ջերմաստիճանը՝ -0,5 <sup>0</sup>C
 
Անիլինը յուղանման հեղուկ է, ջրի հետ սահմանափակ խառնվող, եռում է 184 <sup>0</sup>C ջերմաստիճանում։ Ավելի մեծ մոլային զանգվածով արոմատիկ ամինները պինդ նյութեր են։
Տող 97.
2. Ամինները փոխազդում են թթուների հետ՝ առաջացնելով ալկիլամոնիումի աղեր։
 
2CH<sub>3</sub>–CH<sub>2</sub>–NH<sub>2</sub> + H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> <math>\rightarrow </math> (CH<sub>3</sub>–CH<sub>2</sub>–NH<sub>3</sub>)<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> Էթիլամոնիումի սուլֆատ
 
3. Ամիններն օդում այրվում են առաջացնելով՝ ածխածնի քառավալենտ օքսիդ, ջուր և ազոտ։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ամիններ» էջից