«Ալեքսանդր Դյումա (հայր)»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ալեքսանդր Դյումա''' ({{lang-fr| Alexandre Dumas, père}}, [[հուլիսի 24]], [[1802]] - [[դեկտեմբերի 5]], [[1870]]), [[ֆրանսիա]]ցի գրող, նաև դրամատուրգ և լրագրող, ում արկածներով լեցուն վեպերը դարձրին նրան աշխարհի ամենաշատ կարդացվող ֆրանսիացի հեղինակներից մեկը:մեկը։ Նրա ամենահայտնի գրքերից են «Կոմս Մոնտե-Քրիստոն» և «Երեք հրացանակիրները» վեպերը:վեպերը։ Գրել է մոտ 150 ստեղծագործություն:ստեղծագործություն։ Քանի որ նրա [[Ալեքսանդր Դյումա (որդի)|տղան]] ևս կրում էր Ալեքսանդր անունը և գրող էր, չշփոթելու համար անվան մոտ հաճախ ավելացվում է -«''հայր''» բառը:բառը։

Ալեքսանդր Դյուման ծնվել է [[1802]] թ. Վիլլեր-Կոտրե քաղաքում գեներալ Թոմաս-Ալեքսանդր Դյումայի և Մարիա-Լուիզա Լաբուրեի՝ հյուրանոցի տիրոջ դստեր ընտանիքում:ընտանիքում։ Դյուման համարվում էր խառնարյուն, քանի որ հայրական գծով տատը սևամորթ ստրկուհի էր եղել Հաիթի կղզուց:կղզուց։ Պատերազմի հերոս հայրը մահանում է, երբ Ալեքսանդրը ընդամենը 4 տարեկան էր:էր։

Մանկությունը, պատանեկությունը և երիտասարդությունն անցել են հարազատ քաղաքում:քաղաքում։ Այնտեղ Դյուման ընկերացավ իր հասակակից պոետ և փարիզյան թատրոնների մշտական այցելու Ադոլֆ դը Լյովենի հետ:հետ։ Դյուման որոշում է անպայման դառնալ դրամատուրգ:դրամատուրգ։ Առանց փողի և կապերի, հույսը դնելով միայն հոր հին ընկերների վրա, նա որոշում է տեղափոխվել [[Փարիզ]]: 20-ամյա Ալեքսանդրին, ով չուներ կրթություն (նրա միակ հաղթաթուղթը գեղեցիկ ձեռնագիրն էր), գեներալ Ֆուայի միջնորդությամբ պաշտոն են վստահում Պալե-Ռոյալում (Փարիզ)՝ Օռլեանի դուքսի գրասենյակում:գրասենյակում։ Դյուման սկսեց լրացնել իր կրթության պակասը:պակասը։ Նրա ընկերներից մեկը կազմեց հեղինակների ցանկ, որոնց պիտի կարդար Ալեքսանդրը. ցուցակում կային դասական, հուշագրական, տարեգրային աշխատություններ:աշխատություններ։ Դյուման դրամատուրգիական արվեստը ընմբռնելու համար այցելում էր թատրոններ և ներկայացումներից մեկի ժամանակ ծանոթացավ Շարլ Նոդյեի հետ:հետ։ Լյովենի հետ համակարծիք, որ հաջողության հասնելը ավելի հեշտ է թեթև ժանրում, Դյուման գրեց [[վոդևիլ]] «Որսորդություն և սեր» վերնագրով, որն ընդունվեց բեմադրելու Ամբիգյու թատրոնում:թատրոնում։

Ամենամյա Փարիզյան սալոնի ցուցադրություններից մեկի ժամանակ Դյումայի ուշադրությունն է գրավում [[խորաքանդակ]] Ջովանի Մոնալդեսկիի սպանության տեսարանով:տեսարանով։ «Համաշխարհային կենսագրություններ»-ում կարդալով Մոնալդեսկիի և շվեդական Քրիստինա թագուհու մասին՝ Դյուման որոշեց գրել դրամա այդ թեմայով:թեմայով։ Սկզբնապես նա Ֆրեդերիկ Սուլյեին առաջարկեց ընկերակցել, բայց վերջիվերջո յուրաքանչյուրը որոշեց գրել իր «Քրիստինան»: Դյումայի պիեսը դուր եկավ թագավորական «Ֆրանսիական թատրոնից» բարոն Թեյլորին, ում օգնությամբ էլ ընդունվեց «Քրիստինան», այն պայմանով, որ Դյուման այն վերջնական տեսքի կբերի:կբերի։ Սակայն դրամայի բեմադրմանը դեմ եղավ ամենազոր [[մադմաուզել Մարս]]ը, ում հաղթաձին դասական խաղացանկն էր:էր։ Իսկ երբ երիտասարդ հեղինակը կտրականապես հրաժարվեց կատարել նրա՝ պիեսը փոխելու պահանջը, մադմաուզել Մարսն արեց ամեն ինչ, որ «Քրիստինան» չհայտնվի բեմում:բեմում։

Դյուման, ով հոգ էր տանում մորը, ինչպես նաև ապօրինի որդուն՝ Ալեքսանդրին, գրեց պիես նոր թեմայով. «[[Հենրի III]]-ն ու իր արքունիքը» դրաման ստեղծվեց 2 ամսում:ամսում։ «Ֆրանսիական թատրոնի» դերասանները պիեսի ընթերցումից հետո Մելանի Վալդորի սալոնում խնդրեցին նրան ընդգրկել այն առանց հերթի:հերթի։ Պրեմիերան կայացավ [[1829]] թ. [[փետրվարի 10]]-ին, և դա եղավ [[ռոմանտիզմ]]ի հաղթանակը թատրոնում:թատրոնում։

Դյուման դարձավ Արսենալում գտնվող Նոդյե սալոնի մշտական հաճախորդը:հաճախորդը։ Այնտեղ նոր դպրոցի՝ [[ռոմանտիզմ]]ի ներկայացուցիչներն էին հավաքվում:հավաքվում։ Դյուման առաջանիններից էր, որ անդրադարձավ ժամանակակիկց կյանքի դրամային և խիզախություն արեց անդրադառնալ ժամանակակից հասարակությանը:հասարակությանը։ Նոր էր նաև այն, որ հեղինակը իր ժամանակակից մարդուն այնպիսի զգացումներ է տվել, որը հատկանշական է Վերածննդի դարաշրջանին:դարաշրջանին։ «[[Անտոնի (պիես)|Անտոնի]]» պիեսում նա ներկայացրել է իր կյանքի դրվագներից մեկը:մեկը։ Այդ ժամանակ Դյուման տառապում էր բանաստեղծուհի Մելանի Վալդոր նկատմամբ ունեցած կրքոտ սիրով, որը և իր պիսում հանդես է գալիս [[Ադել դ’Էրվե]]ի կերպարով:կերպարով։ Դրամայի շնորհանդեսը կայացել է [[1831]] թ.-ի [[մայիսի 3]]-ին [[Պորտ Սեն Մարտեն]]ի թատրոնում:թատրոնում։ Գլխավոր դերակատարներն էին [[Մարի Դորվիլ]]ը և [[Պիեռ Բոկաժ]]ը: Պիեսի բեմադրությունը «[[Էրնարի (պիես)|Էրնարի]]» պիեսի շնորհանդեսից պակաս աղմուկ չբարձրացրեց:չբարձրացրեց։<ref name="М114">А. Моруа. Три Дюма. - М.: Пресса, 1992, с. 114</ref>

Դյումայի պիեսները չեն առանձնանում գեղարվեստական կատարելությամբ:կատարելությամբ։<ref name="М114"/> [[Վիկտոր Հյուգո]]յի «[[Մարիոն Դելորմ (պիես)|Մարիոն Դելորմ]]» պիեսի բեմադրությունից հետո Դյուման ասել է. «Ախ, եթե ես էլ կարողանայի պիես գրելուն զուգահեռ բանաստեղծություններ գրել»:<ref name="М114"/> Բայց Դյուման կարունակ էր այնպիսի պիեսներ ստեղծել վարագույրի հետևում, որն այն գրավում էր հանդիսատեսի ուշադրությունը առաջին ակտից մինչև վերջինը:վերջինը։ Նրա անունը թատրոնի պաստառների վրա թատրոնի տնօրենների համար մեծ եկամուտների ակնկալիք էր նշանակում, իսկ այլ դրամատուրգերի համար Դյուման դարձավ համահեղինակ, որն ի վիճակի էր հաջողության արժանացնել ամենաանհաջող պիեսներն անգամ:անգամ։

[[1830]] թ.-ի հուլիսին Ֆրանսիայում տեղի ունեցավ [[հուլիսյան հեղափոխություն]]ը, որի հետևանքով գահընկեց արվեց [[Կառլոս X (Ֆրանսիայի թագավոր)|Կառլոս X-ը]] և նրա հաստատված բուրժուական թագավորությունը:թագավորությունը։ [[Լուի Ֆիլիլպ I|Լուի Ֆիլիպ]] անվանման տակ գահ բարձրացավ Օրլանի հերցոգը:հերցոգը։ Ալեքսանդր Դյուման [[Տյուիլրի]]ն գրոհող ապստամբների շարքերում էր:էր։ Հետագայում իր մեմուարներում Դյուման գրում է.

Հեղափոխության առաջին իսկ տարիներից Ալեքսանդր Դյուման մասնակցել է հասարակական կյանքին և կատարել է մի քանի կարևոր հանձնարարություններ<ref name="Suason">Նա առաջարկել է [[Փարիզ]] վառոդ տեղափոխել, որը չէր հերիքում: Դյուման գնացել է [[Սուասոն]] և կայազորի պարետ վիկոնտ դը Լինյերից պահանջել է վառոդ տալ հեղափոխականներին: Լինյորը հետագայում պնդում էր, որ մինչ Դյումայի գալն ինքն էր այդ որոշումն ընդունել: А. Моруа. Три Дюма. - М.: Пресса, 1992, с. 105</ref> գեներալ [[Լաֆայետ]]ի հետ կապված:կապված։ Վերջինս այն ժամանակ գլխավորում էր [[Ազգային գվարդիա]]ն:

[[1832]] թ.-ի [[հուլիսի 5]]-ին Փարիզում թաղում են գեներալ [[Մաքսիմիլիան Լամարկ]]ին: Դյուման անձամբ էր ճանաչում գեներալին, և վերջինիս հարազատների խնդրանքով ինքն անձամբ է գլխավորում մահվան թափորին հետևող հրետանավորների շարասյունը:շարասյունը։ Շուտով ոստիկանները սկսեցին ցրել ամբոխին, բայց այդ ժամանակ տեղի ունեցավ սպասվածը, և սգո թափորը դարձավ հեղափոխական ապստամբության սկիզբը:սկիզբը։ Մի քանի&nbsp;օր անց այդ ապստամբությունը դաժանորեն ճնշվեց:ճնշվեց։ Թագավորական թերթերից մեկը նույնիսկ գրել էր, որ Ալեքսանդր Դյուման զենքը ձեռքին ձերբակալման է ենթարկվել ոստիկանների կողմից և գնդակահարվել է:է։ Բայց իրականում այդպիսի բան չէր պատահել, չնայած որ Դյուման ենթակա էր ձերբակալման:ձերբակալման։ Հարազատների խորհրդով Դյուման լքեց Փարիզը և ուղևորվեց [[Շվեյցարիա]], որտեղ և ապրեց մի քանի ամիս:ամիս։ Նա այնտեղ աշխատում էր իր առաջին՝ «[[Գալիա և Ֆրանսիա]]» ([[1833]]) պատմա-հրապարակախոսական վեպի վրա:վրա։

[[1840]] թվականին Դյուման ամուսնացել է [[դերասան]]ուհի Իդե Ֆերերի հետ, բայց շարունակում էր կապեր պահպանել շատ այլ կանանց հետ:հետ։ Ամուսնական զույգը փաստացի ամուսնալուծվեց [[1844]] թ.-ին, բայց ամուսնալուծությունը պաշտոնական չէր:չէր։ Դյուման շատ գումար էր աշխատում, բայց այն միշտ վատնում էր շքեղ կյանքի վրա:վրա։ Նա ամսագրեր էր հրատարակում և ստեղծել էր սեփական թատրոնը:թատրոնը։ Երկուսն էլ հաջողություն չունեցան:չունեցան։ [[1851]] թ.-ի հեղափոխությունից հետո Դյուման իր պարտատերերից փախչում է [[Բրյուսել]] ([[Բելգիա]]), որտեղ և սկսում է հուշագրություններ գրել, որոնք իրենց գեղարվեստական արժեքով չեն զիջում նրա գեղարվեստական ստեղծագործություններին:ստեղծագործություններին։

| archivedate = 2012-10-16 }}{{ref-ru}}</ref><ref>[http://www.mojgorod.ru/volgorad_obl/volgograd/index.html «Իմ քաղաքը»]{{ref-ru}}</ref>, Աստրախան, Անդրկովկաս:Անդրկովկաս։ Ռուսաստան կատարված իր ճանապարհորդությունների վերաբերյալ նա գրել է «Ճանապարհորդական տպավորություններ. Ռուսաստանում» գիրքը:գիրքը։<ref>{{cite book | last = Дюма | first = Александр | title = Путевые впечатления. В России | publisher = Ладомир | year = 1993 | pages = 1340 | url = | isbn = 5-86218-038-9}}</ref>

Դյուման երեք տարի մասնակցել է միացյալ [[Իտալիա]]յի պայքարին:պայքարին։ [[Ֆրանկո-պրուսական պատերազմ]]ում ֆրանսիացիների առաջին պարտությունների լուրն իմանալով՝ Դյուման անձնական վշտով ընդունեց:ընդունեց։ Շուտով Դյուման [[ինսուլտ|կաթված]]ի առաջին հարվածը ստացավ:ստացավ։ Կիսակաթվածահար վիճակում Դյուման հազիվ կարողացավ որդու տուն հասնել, որտեղ և մի քանի ամիս անց մահացավ:մահացավ։

Մահացել է 1870 թվականի դեկտեմբերին և ի սկզբանե թաղվել իր ծննդավայրում՝ [[Վիլլ-Կոտրես]]ի [[Էնա]] շրջանում:շրջանում։ Նրա մահը ստվերվեց [[Ֆրանկո-պրուսական պատերազմ]]ով, իսկ ավելի ուշ փոփոխվող նորաձևությունը նվազեցրեց նրա ճանաչումը:ճանաչումը։ Ավելի ուշ՝ քսաներորդ դարում, այնպիսի գիտնականներ, ինչպիսիք էին Ռեջինալդ Համելը և Քլոդ Շոփը, առաջ բերեցին նրա արվեստի քննադատական վերակագնում և նորովի մեծարում, ինչպես նաև ձեռնամուխ եղան կորած գործերը գտնելուն:գտնելուն։<ref name="Hamel">[http://www.iforum.umontreal.ca/ForumExpress/Archives/vol4no1en/article02_ang.html French Studies: "Quebecer discovers an unpublished manuscript by Alexandre Dumas"], ''iForum'', University of Montreal, 30 September 2004, accessed 11 August 2012</ref> Սա նպաստեց, որպեսզի [[2002 թվական]]ին Դյուման վերաթաղվի [[Փարիզի Պանթեոնում]]. պատիվ, որ վերապահվում է ֆրանսիական արվեստի մեծություններին:մեծություններին։<ref>[http://web.archive.org/web/20080820091722/http://www.guardian.co.uk/education/2008/may/06/highereducationprofile.academicexperts John Crace // Claude Schopp: The man who gave Dumas 40 mistresses]</ref>

1970 թվականին [[Փարիզի մետրոպոլիտեն]]ի կայարաններից մեկը անվանակոչվեց նրա պատվին:պատվին։ Փարիզից դուրս գտնվող նրա հիմնական բնակատեղին՝ [[Մոնտե-Քրիստո ամրոց]]ը, վերակառուցվեց և բացվեց որպես հանրային թանգարան:թանգարան։

Որոնողները շարունակեցին գտնել Դյումայի գործերը պահոցներում, ներառյալ հինգ գործողությամբ [[«Ոսկե գողեր» պիես]]ը, որը գտնվեց 2002 թվականին գիտնական Ռեջինալդ Համելի կողմից [[Ֆրանսիայի Ազգային գրադարան]]ում: Հրատարկվեց 2004 թվականին [[Honoré-Champion]]-ում:ում։<ref name="Hamel"/>

2002 թվականին Դյումայի երկուհարյուրամյակի կապակցությամբ [[Ֆրանսիայի Հանրապետություն|Ֆրանսիայի Հանրապետության նախագահ]] [[Ժակ Շիրակ]]ը հարգանքի տուրք է մատուցույմ մեծ գրողին՝ նրա աճյունն ամփոփելով [[Փարիզի Պանթեոն]]ում, որտեղ թաղված են բազմաթիվ ֆրանսիացի լուսավորականներ:լուսավորականներ։<ref name="Hamel"/> Արարողությունը եթեր հեռարձակվեց. նոր դագաղի վրա գցված էր կապույտ թավշե կտոր և պահպանվում էր չորս հեծյալների կողմից, որոնք հագնված էին [[Ֆրանսիայի Հանրապետական պահակախումբ|Հանրապետական պահակախմբի]] չորս [[հրացանակիր]]ների պես:պես։ Դագաղը ամբողջ Փարիզով տանելով հասցրին Պանթեոն:Պանթեոն։<ref name="Webster">{{cite web | url=http://www.guardian.co.uk/world/2002/nov/30/paulwebster?INTCMP=ILCNETTXT3487 | title=Lavish reburial for Three Musketeers author |work=The Guardian |location=UK | date=նոյեմբերի 29, 2002 | accessdate=2012 թ․ հունվարի 31 | author=Webster, Paul}}</ref> Իր խոսքում նախագահ Ժակ Շիրակն ասաց.

Շիրակը խոստովանեց, որ Ֆրանսիայում եղել է ռասիզմ, և ասաց, որ Պանթեոնում վերահուղարկավորումը այն ճանապարհն է, որով շտկում են սխալները, քանի որ Ալեքսանդր Դյուման կանգնած է այնպիսի մեծ հեղինակների կողքին, ինչպիսիք են [[Վիկտոր Հյուգո]]ն և [[Էմիլ Զոլա]]ն:<ref name="Շիրակ"/><ref>{{cite web | url=http://www.parisphotogallery.com/Paris/photos/monuments/Pantheon/Interior_crypt_Victor_Hugo_Alexandre_Dumas_Emile_Zola_10526.htm | title=Paris Monuments Panthéon-Close up picture of the interior of the crypt of Victor Hugo (left) Alexandre Dumas (middle) Émile Zola (right) | publisher=ParisPhotoGallery | accessdate=30 հունվարի 2012}}</ref> Շիրակը նշեց, որ Ֆրանսիան տվել է [[Ֆրանսիացի գրողների ցանկ|բազմաթիվ մեծ գրողներ]], բայց նրանցից ոչ մեկի գործերն այնքան չի ընթերցվում, որքան Դյումայինը:Դյումայինը։ Նրա վեպեը թարգմանվել են աշխարհի ավելի քան 100 լեզուներով:լեզուներով։ Ի լրումն այս ամենի, այդ վեպերի հիման վրա նկարհանվել են ավելի քան 200 կինոնկարներ:կինոնկարներ։

2005 թվականի հունիսին Ֆրանսիայում լույս տեսավ Դյումայի վերջին վեպը՝ [[«Սուրբ Հերմինեի ասպետը»]]: Ներկայացնելով [[Տրաֆալգարյան ճակատամարտ]]ը՝ Դյուման գեղարվեստական նկարագրությամբ ներկայացրել է [[Հորացիո Նելսոն|լորդ Նելսոն]]ի սպանությունը (նա սպանվել է անհայտ դիպուկահարի կողմից):։ Վեպը գրվել և մասերով հրատարակվել է 1869 թվականին, բայց վերջնականապես ավարտեց մահվանից քիչ առաջ:առաջ։ Սա Սուրբ Հերմինեի եռագրություն երրորդ մասն էր:էր։ Դումայագետ Քլոդ Շոփը 1990 թվականին պահոցում նկատեց մի նամակ, որը թույլ տվեց նրան բացահայտել անավարտ աշխատանքը:աշխատանքը։ Շոփը վերջապես գրեց վերջին երկուս ու կես մասերը՝ հիմնաված հեղինակի հուշագրությունների վրա:վրա։<ref name="Քրեյս">{{cite web |url=http://www.guardian.co.uk/education/2008/may/06/highereducationprofile.academicexperts |title=Քլոդ Շոփ: The man who gave Dumas 40 mistresses |accessdate=19 օգոստոսի 2008 |last=Քրեյս |first=Ջոն |authorlink=Ջոն Քրեյս (գրող)|date=6 մայիսի 2008 |work=The Guardian |location=UK | archiveurl= http://web.archive.org/web/20080820091722/http://www.guardian.co.uk/education/2008/may/06/highereducationprofile.academicexperts| archivedate= 20 օգոստոսի 2008 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref> Հրատարակվել է Ֆեբուս հրատակչության (Editions Phébus) կողմից 60, 000 օրինակով և դարձել է լավագույն վաճառվող գիրքը:գիրքը։ 2006 թվականի թարգմանվել է անգլերեն [[«Վերջին ասպետը»]] վերնագրով և այնուհետև թարգմանվեց այլ լեզուներով<ref name="Քրեյս"/> Շոփն արդեն գտել է Սուրբ Հերմինեի սագայի հետ առնչվող լրացուցիչ նյութեր և դրանք 2008 թվականին միասնականորեն հրապարակել է «Le Salut de l'Empire»-ում:ում։<ref name="Քրեյս"/>

Իր ստեղծագործական գործունեությունը գրողը սկսել է [[Բուրբոնների բարեփոխումներ|Բարեփոխումների]] ժամանակաշրջանում, երբ վերածնվեց [[Բուրբոններ]]ի միապետությունը, որը փորձում էր իր կողմը գրավել [[բուրժուազիա]]յի ներկայացուցիչներին և վերացնել [[1789]]–[[1794]] թվականներին Ֆրանսիայում բուրժուական հեղափոխության կատարած բոլոր կարևոր բարեփոխումները:բարեփոխումները։ [[Լյուդովիկոս XVIII]] արքան, հնարավորություն չունենալով ամբողջովին վերականգնել նախահեղափոխական կարգերը, ստիպված էր հաստատել սահմանադրությունը:սահմանադրությունը։ Ֆրանսիական նոր պառլամենտը բաղկացած էր երկու պալատից՝ պերերի պալատում նստաշրջան էին անցկացնում արքայի կողմից նշանակված բարձրաստիճան դեմքերը, իսկ պատգամավորների պալատ ընտրվում էր [[Ֆրանսիա]]յի հարուստ բնակչության ամենահարուստ շերտերից:շերտերից։ Պալատական ավելի պահպանողական շրջանակները այն ժամանակ ձգտում էին վերականգնել նախկինում եղած արտոնությունները և պայքարում էին միապետական բռնապետության լիակատար հաղթանակի համար:համար։ Այստեղ «[[Կոմս Մոնտե-Քրիստո]]»-ի ապագա հեղինակը բավականին ըմբռնված ընդունեց պետական քաղաքականության ուղղությունը՝ այդ մասին պատկերացումներ տալով իր ստեղածգործության առաջին իսկ գլուխներում:գլուխներում։

1820-ական թվականների [[Ֆրանսիա]]յում տեղի էին ունենում եռուն քննարկումներ նորածին ռոմանտիկ (գաղափարապաշտ) գրականության ձևերի և բովանդակության շուրջ, որը համապատասխանում էր [[XIX դար]]ի հոգևոր պահանջներին:պահանջներին։ Համեմատաբար ոչ մեծ բանաստեղծների և արձակագիրների մի խումբ՝ [[Վիկտոր Հյուգո]]յի գլխավորությամբ իրեն հայտարարեց ֆրանսիական գրականության մեջ նոր ուղղության հետևորդ:հետևորդ։ [[Ռոմանտիզմ]]ի (գաղափարապաշտության) առաջատար հոսանքը իրենից ներկայացնում էր Բարեփոխումների ժամանակաշրջանի ֆեոդալ-պալատական առաջավոր հասարակության ընդդիմություն:ընդդիմություն։ Ռոմանիկների (գաղափարապաշտների) շարքերում հայտնվեց նաև Ալեքսանդր Դյուման, որն առաջինը հասավ մեծ հաջողության և իր դրամատուրգիական տաղանդի ամբողջական գնահատման՝ որպես «Հենրիխ III և նրա արքունիքը» պատմական դրամայի հեղինակ:հեղինակ։ «Հենրիխ III»-ը պատմական դրամա է, որում հեղինակը պսակել է միապետական իշխանության պաշտամունքը, բեմադրվել է [[1829]] թվականին [[Ֆրանսիական կոմեդիայի թատրոն]]ի բեմում:բեմում։ Այս դրամայի նշանակության մասին [[Անդրե Մորուա]]ն գրել է.

«Հենրիխ III»-ից հետո Դյուման գրում է մի շարք հայտնի [[պիես]]ներ և [[կատակերգություն]]ներ, որոնք իրենց ժամանակին բավականին մեջ փառքի արժանացան:արժանացան։ Դրանց շարքում էին «Քրիստինա», «Անտոնի», «Բարեկամությունը, հանճարը և զեխությունը», «[[Նելսյան աշտարակ]]ի գաղտնքիները»:

Ալեքսանդր Դյուման մեծացրեց իր գիտելիքների շրջանակը շնորհիվ հայտնի ֆրանսիական պատմաբաններ [[Ամաբլ Գիյոմ Պրոսպեր Բարանտ|Պ.Բարանտի]], Օ.Թիերիի, [[Ժյուլ Միշլե|Ժ.Միշլե]]ի աշխատությունների ուսումնասիրությունների:ուսումնասիրությունների։ Իր ստեղծագործություններում մշակելով ազգային-պատմական թեման, նա մեծամասամբ կիսում էր [[Օգյուստեն Թիերի]]ի կարծիքը, որը իր ուսումնասիրություններում ձգտում էր հետևել որոշակի դարաշրջանում կատարված իրադարձությունների օրինաչափ հերթագայությանը, որոշել շարադրանքի բովանդակությունը, որը կոչված էր դառնալու երկրի իրական պատմությունը:պատմությունը։

Դյումայի «Գալիա և Ֆրանսիա» ([[1833]]) գիրքը վկայում էր հեղինակի՝ ազգային պատմության իրազեկվածության մասին:մասին։ Պատմելով գալլական ցեղի ստեղծման վաղ շրջանի, ֆրանկների դեմ գալլերի պայքարի մասին՝ Դյուման մեջբերում է ֆրանսիական պատմության շատ աշխատություններ:աշխատություններ։ Գրքի եզրափակիչ գլխում հեղինակը քննադատական կարծիք է հայտնում Լուի Ֆիլիպի միապետության մասին:մասին։ Նա գրել է, որ նոր արքայի օրոք գահը պահում են գործարանատերերի, հողատերերի, ֆինանսիստների բարձրաշխարհիկ հասարակությունը, կանխագուշակել էր, որ ապագայում Ֆրանսիայում կստեղծվի Հանրապետություն՝ որպես ազգային ներկայացուցչության լայն ձև:ձև։ Թիերիի՝ այս ստեղծագործությանը տված դրական կարծիքը թևեր տվեց հեղինակին, և նա ավելի մեծ փութաջանությամբ ձեռնամուխ եղավ ֆրանսիացի պատմաբանների աշխատությունների ուսումնասիրություններին:ուսումնասիրություններին։

1830-ական թվականներին Դյումայի մոտ միտք ծնվեց Ֆրանսիայի [[XV դար|XV]] – [[XIX դար|XIX]] դարերի պատմությունը ներկայացնել վեպերի լայն շարքով, որի սկիզբը դրվեց «Իզաբելլա Բավարացի» ([[1835]]) վեպով:վեպով։ Պատմական աղբյուր հանդիսացան [[Յուվենալ Յուրսին]]ի «Ֆրուասսարի ժամանակագրությունը», «[[Շառլ VI Խելագար|Շառլ VI]]-ի դարաշրջանի ժամանակագրությունը, Պրոսպեր դը Բարանտի «Բուրգունդյան դքսերի պատմությունը»:

Ալեքսանդր Դյումայի ստեղծագործությունները թարգմանվել են աշխարհի բազմաթիվ լեզուներով և բազմաթիվ թատերական ներկայացումների և կինոֆիլմերի համար սցենարներ են հանդիսացել:հանդիսացել։

[[XIX դար]]ի 30-ական թվականների վերջում ֆրանսիական թերթերը բաժանորդների թիվն ավելացնելու նպատակով կիրառում էին շարունակաբար տպագրվող վեպերի տպագրությունը:տպագրությունը։ Դյուման թերթերի հրատարակիչների համար ամենացանկալի գրողներից մեկն էր. նրա գրքերը վայելում էին մեծ ճանաչողություն, նրա անունը գրավում էր մեծ թվով ընթերցողների:ընթերցողների։ Դյումայի աշխատակիցների մեկը՝ [[Ժերար դը Ներվալ]]ը, ծանոթացրեց նրան քիչ ծանոթ գրականագետ [[Օգյուստ Մակե]]ի հետ, և նրա ազդեցությամբ Դյուման որոշեց անդրադառնալ պատմա-արկածային վեպի ժանրին, որում անցած դարաշրջանների իրադարձությունները հիմք էին հանդիսանում հերոսների արկածների համար:համար։ Դյուման վերափոխեց Մակեի՝ [[Անտենոր Ժյուլի]]ի կողմից մերժված «Դիմակահանդեսային գիշեր» («Բատիլդա») պիեսը, և դա ընդունվեց բեմադրության «Ռենեսանս» թատրոնում:թատրոնում։ Երիտասարդ հեղինակը երջանիկ էր իր հաջողությունից և առաջարկեց Դյումային [[Գահախնամակալություն|գահախնամակալության]] ժամանակաշրջանի վեպի նախագիծ՝ «Բարի Բյուվան»:

Դյուման մասնակցեց նաև այս վերափոխմանը, և վերջնական տարբերակում վեպը ստացավ «Շևալյե դ՛Արմանտալ» անվանումը:անվանումը։ Վեպն ընդունվեց տպագրության «Լյա Պրեսս» թերթի կողմից, որը գնեց Դյումայի ապագա բոլոր ստեղծագործությունները:ստեղծագործությունները։ Ընդդեմ «Շևալյե …»-ի երկու հեղինակների կողմից ստորագրման հանդես եկավ [[Էմիլ դը Ժերարդե]]ն. նրա աչքում Մակեի անունը նվազեցնում էր գրքի արժեքը. ընթերցողն ուզում էր տեսնել միայն Դյումայի վեպերը:վեպերը։ «Շևալյե …»-ն լույս տեսավ միայն Դյումայի ստորագրությամբ, Մակեն ստացավ մեծ փոխհատուցում ՝ ութ հազար ֆրանկ, և արդյունքում շարունակեց համագործակցությունը:համագործակցությունը։ Դյումայի հետ Մակեն աշխատել է «Երեք հրացանակիրներ», «Կոմս Մոնտե-Քրիստո», «Մարգո թագուհին», «Կանացի պատերազմ» վեպերի վրա:վրա։ Դյումայի և Մակեի նամակագրությունը վկայում է, որ վերջինիս ավանդը նշանակալից է եղել:եղել։ Գրականության պատմաբան [[Ալբեր Թիբոդե]]ն առաջարկում էր նրանց կոչել Դյումա-Մակե՝ գտնելով, որ Էրկման-Շատրիանի օրինակով վեպերի հեղինակները պետք է նշվեն երկակի անունով:անունով։

Դյումայի գրչի բեղունությունը զարմացնում էր, իսկ նրա գրքերի շռնդալից հաջողությունը ծնում էր նախանձ և բազմաթիվ թշնամիներ:թշնամիներ։ [[1845 թվական]]ին լույս տեսավ Էժեն դը Մերիկուրի «Վեպերի գործարան «Ալեքսանդր Դյումա և ընկերներ առևտրի տուն» պամֆլետը, որտեղ հեղինակը ոչ միայն մեղադրում էր Դյումային նրանում, որ նա անխնա շահագործում էր [[գրականության նեգրեր]]ին, այլև մտավ նրա անձնական կյանք:կյանք։<ref name="М197">Մերիկուրն ինքն է առաջարկել Դյումային համագործակցություն՝ մերժում ստանալով՝ բողոք ներկայացրեց «Գրականագետների միություն», պահանջեց Էմիլ դը Ժերարդենից, որ «Լյա Պրեսսը» հրաժարվի Դյումայի գործերը հրատարակելուց: Ավելի ուշ հենց դը Մերիկուրին մեղադրեցին համահեղինակների անունները թաքցնելու մեջ. «գրականության նեգրերից» մեկի՝ Ռոշֆորի «Էժեն դը Մերիկուր և ընկերներ առևտրի տուն» պամֆլետը լույս տեսավ 1857 թվականին: Տե՛ս նաև А. Моруа. Три Дюма. - М.: Пресса, 1992, с. 196-197</ref> Դյուման Մերիկուրին դատի տվեց և շահեց գործը, բայց նրան չհաջողվեց կանխել իրեն վարկաբեկող շշուկների տարածումը:տարածումը։ Պամֆլետի լույս տեսնելու հետ կապված՝ նա խնդրեց Մակեին նամակ գրել, որտեղ նա հրաժարվում էր Դյումայի հետ ստեղծած գրքերի վերահրատարակման իր իրավունքներից:իրավունքներից։ Մակեն մասնավորապես գրում էր.

Հետագայում, երբ Դյումայի հետ հարաբերությունները փչացել էին, Մակեն պնդում էր, որ նամակը գրել է ճնշման տակ:տակ։ 1858 թվականին Մակեն Դյումային դատի տվեց՝ պահանջելով 18 վեպերի ստեղծման գործում իրեն ճանաչել համահեղինակ, բայց երեք դատավարությունն էլ մեկը մյուսի հետևից տանուլ տվեց:տվեց։ Դյումայի կյանքի վերջին օրերին, երբ արդեն ծանր հիվանդ էր, որդուն ասում էր իր և Մակեի մեջ եղած «գաղտնի հաշիվների» մասին:մասին։ Մակեին հայտնելով հոր մահվան մասին՝ Դյումա-որդին հարցնում է, թե կար արդյոք համահեղինակների միջև հատուկ պայմանավորվածություն:պայմանավորվածություն։ 1871 թվականի սեպտեմբերի 26-ի նամակում Մակեն հավաստիացնում էր, որ ոչ մի «գաղտնի հաշիվներ» չեն եղել.

Մակեի (և այլ համահեղինակների) վեպերը՝ ստորագրված Դյումայի կողմից, մնում են բանավեճերի առարկա նաև մեր ժամանակներում:ժամանակներում։ Առաջին հերթին Մակեն հավակնում էր «Երեք հրացանակիրներ»-ի համահեղինակությանը:համահեղինակությանը։ Արդի գրականագետները այդ հավակնությունները մերժում են. հիմնական ապացույցը հանդիսանում է այն փաստը, որ Մակեն ինքնուրույն չէր կարող անգամ մոտենալ պատմական վիպասանքի գլուխգործոցի այս մակարդակին:մակարդակին։ Բայց «գործարանի» առկայությունը երկբայությունների առիթ չի տալիս. Դյումայի ստեղծագործական ժառանգությունը կազմում է հարյուրավոր հատորներ, և այս ամենը միայնակ գրել (նույնիսկ թելադրել) նույնիսկ ամենաաշխատասեր ու աշխատունակ հեղինակի ուժերից վեր էր, առավել ևս համեմատաբար այն կարճ կյանքում, որ ապրեց Դյուման:Դյուման։ Եվ այսօր՝ XXI դարում, Դյուման առաջվա պես գլխավորում է աշխարհի ամենաբեղուն գրողների շարքը:շարքը։

[[2010 թվական]]ին նկարահանվեց «[[Ուրիշ Դյումա]]» կինոնկարը նրա և [[Օգյուստ Մակե|Մակե]]ի համահեղինակության և նրանց մրցակցության սկզբի մասին:մասին։

* [[«Դյուման Կովկասում» (կինոնկար)|«Դյուման Կովկասում»]] ՝ [[1979 թվական]]ի կինոնկար, որտեղ հումորային ձևով ներկայացվում է 1850-ական թվականներին [[Կովկաս]]ում Ալեքսանդր Դյումայի արկածների մասին:մասին։

* [[Արթուրո Պերես-Ռեվերտ]]ի «[[Դյումայի ակումբը կամ Ռիշելյեի ստվերը]]» գրքում պատմվում է Դյումայի համահեղինակ (որոշ աղբյուրներում՝ «գրականության նեգր») [[Օգյուստ Մակե]]ի մասին:մասին։