«Սավա (գետ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Գետ
|Անվանում = Սավա
|Բնագիր անվանում = {{lang-sr|Сава}}, {{lang-sl|Sava}}, {{lang-hr|Sava}}, {{lang-hu|Száva}}
|Պատկեր = Most za bosnu.jpg
|Պատկերի չափ =
|Նկարագրում =
|Քարտեզ =
|Քարտեզի լայնություն =
|Քարտեզի նկարագրում =
|Երկարություն = 945
|Ավազանի տարածք =
|Ավազան = 95 719 կմ²
|Ջրի ծախս = 1722 մ³/վ
|Չափման վայր =
|Ակունք = [[Սավա Դոլինկա]]<br />[[Սավա Բոհինկա]]
|Ակունքի տեղակայում =
|Ակունքի բարձրություն = 1222
|s_lat_dir = |s_lat_deg = |s_lat_min = |s_lat_sec =
|s_lon_dir = |s_lon_deg = |s_lon_min = |s_lon_sec =
|Գետաբերան = [[Դանուբ]]
|Գետաբերանի տեղակայում = [[Բելգրադ]], [[Սերբիա]]
|Գետաբերանի բարձրություն = 67
|m_lat_dir = |m_lat_deg = |m_lat_min = |m_lat_sec =
|m_lon_dir = |m_lon_deg = |m_lon_min = |m_lon_sec =
|Գետի թեքություն =
|Երկիր = Սլովենիա/Խորվաթիա/Բոսնիա և Հերցեգովինա/Սերբիա
|Երկրամաս =
|Վիքիպահեստ =
}}
'''Սավա''' ({{lang-sr|Сава}}, {{lang-sl|Sava}}, {{lang-hr|Sava}}, {{lang-hu|Száva}}), գետ [[Եվրոպա]]յի հարավ-արևելքում, [[Դանուբ]] գետի աջ վտակը: Գետի երկարությունը 945 կմ է, ավազանի մակերեսը՝ 95 719 կմ²: [[Զագրեբ]]ի շրջանում ջրի ծախսը՝ 255 մ³/վ<ref name="geografija">{{cite web|url=http://www.geografija.hr/clanci/314/zagreb-grad-na-savi|title=Zagreb – grad na Savi|last=Orešić|first=Danijel|date=2004-04-04|work=Geografija.hr|publisher=Hrvatsko geografsko društvo [Хорватское географическое общество]|lang=хорватский|accessdate=2013-01-04|archiveurl=http://www.webcitation.org/6DRUkABpg|archivedate=2013-01-05}}</ref>, [[գետաբերան]]ում՝ 1722 մ³/վ:
 
Հոսում է [[Սլովենիա]]յի, [[Խորվաթիա]]յի, [[Բոսնիա և Հերցեգովինա]]յի և [[Սերբիա]]յի տարածքով (ձևավորել նրա հյուսիսային սահմանը):
 
== Աշխարհագրություն ==
[[Պատկեր:Sava river in Belgrade, view from Kalemegdan fortress.jpg|250px|մինի|Սավա գետ]]
Սավա գետը սկիզբ է առնում Սլովենիայի լեռներում, [[Լյուբլյանա]]յից հյուսիս-արևմուտք, որտեղ միախառնվում են երկու գետեր՝ [[Սավա Դոլինկա]]ն (Sava Dolinka) և [[Սավա Բոհինկա]]ն (Sava Bohinjka), թափվում է Դանուբ գետը [[Բելգրադ]]ի տարածքում:
'''Սավա''' (Sava), գետ [[Դանուբ]]ի աջ վտակը։ Երկարությունը 940 կմ է, ավազանը՝ մոտ 95 հզազար կմ²։ Սկիզբ է առնում Ցուլիական Ալպերից։ Մ՜իեչև Զագրեբ քաղաքը հոսումէ լեռներով, միջին և ստորին հոսանքներում՝ Միջինդանուբյան հարթավայրով։ Հունը զգալի տարածության վրա պատված է կարգավորող և պատնեշող թմբերով։ Զագրեբի մոտ հունի լայնությունը մոտ 100 մ է, գետաբերանում՝ 280 մ։ Խոշոր վտակներն են Կուպան, Ունան, Վրբասը, Բոսնան, Դրինան։ Ջրի տարեկան միջին ծախսը գետաբերանում 1760 մ3/վրկ է, առավելագույնը՝ 5000 մ3/վրկ։ Ջրառատ է ձմռան և գարնան ամիսներին։ Նավարկելի է մինչև Սիսակ քաղաքը (592 կմ)։ Սավաի ափերին են Լյուբլյանան, Զագրեբը, գետաբերանում՝ Բելգրադը։
{{ՀՍՀ}}
 
Նավարկելի է Խորվաթիայի [[Սիսակ (քաղաք)|Սիսակ]] քաղաքից 593 կմ, մինչև գետաբերանը: Ջրի տարեկան միջին ծախսը գետաբերանում 1760 մ³/վրկ է, առավելագույնը՝ 5000 մ³/վրկ։ Ջրառատ է ձմռան և գարնան ամիսներին<ref name="geografija"/>։
[[Կատեգորիա:Գետեր այբբենական կարգով]]
 
Խոշոր վտակներն են՝
* Աջ - [[Լյուբլյանիցա]], [[Միրնա]], [[Կրկա (Սավայի վտակ)|Կրկա]] (Սլովենիա), [[Կուպա (Սավայի վտակ)|Կուպա]], [[Ունա (Սավայի վտակ)|Ունա]] (Խորվաթիա), [[Վրբաս (Սավայի վտակ)|Վրբաս]], [[Բոսնա]] (Բոսնիա)<ref>{{ВТ-ЭСБЕ|Босна}}</ref>, [[Դրինա (գետ)|Դրինա]] (Սերբիայի և Բոսնիայի և Հերցեգովինայի սահմանը), [[Երեզ (Սավայի վտակ)|Երեզ]] (Սերբիա), [[Կոլուբարա (գետ)|Կոլուբարա]] (Սերբիա):
* Ձախ – [[Կամնիշկա-Բիստրիցա]], [[Սավինյա (գետ)|Սավինյա]] (Սլովենիա), [[Սուտլա]], [[Կրապինա (գետ)|Կրապինա]], [[Լոնյա (գետ)|Լոնյա]] (Խորվաթիա), [[Բոսուտ (գետ)|Բոսուտ]] (Սերբիա):
 
Ամենախոշոր վտակը [[Դրինա (գետ)|Դրինա]] գետն է:
{{Stub}}
 
Գետի ափերին տեղակայված են բազմաթիվ քաղաքներ՝
* Սլովենիա – [[Կրան (քաղաք)|Կրան]], [[Լիտիյա (քաղաք)|Լիտիյա]], [[Սևնիցա]], [[Կրշկո]], [[Բրեժիցե (քաղաք)|Բրեժիցե]], [[Խրաստնիկ (քաղաք)|Խրաստնիկ]]:
* Խորվաթիա – [[Զագրեբ]], [[Սիսակ (քաղաք)|Սիսակ]], [[Սլավոնսկի Բրոդ]], [[Ժուպանյա (քաղաք)|Ժուպանյա]]:
 
Սավա գետի այն հատվածում, որտեղ նա սահման է համարվում Խորվաթիայի և Բոսնիա և Հերցեգովինայի միջև, գետի երկու ափերին տեղակայված են մի քանի «զույգ» քաղաքներ.
* Խորվաթիա/ Բոսնիա և Հերցեգովինա – Ստարա Գրադիշկա/ Բոսանսկա Գրադիշկա, Դավոր/ Սրբաց, Սլավոնսկի Բրոդ/ Բրոդ (նախկինում՝ Բոսանսկի Բրոդ և Սերբսկի Բրոդ), Ժուպանյա/ Օրաշյե (Orašje), Գունյա/ Բրչկո:
* Սերբիա – Սրեմսկա – Միտրովիցա, Բելգրադ:
 
Չնայած, որ Լյուբլյանան հիմնադրվել է Սավայի վտակ Լյուբլյանիցայի ափերին, քաղաքի նոր թաղամասերը մոտենում են Սավային, ինչը թույլ է տալիս ասել, որ Սավան միացնում է երեք մայրաքաղաքներ՝ Լյուբլյանան, Զագրեբը և Բելգրադը: Գետն ունի կարևոր տրանսպորտային նշանակություն:
 
== Անվան ծագումնաբանություն ==
Գետի անվանումն առաջին անգամ որպես ''Savus'' հիշատակում է [[Պլինիուս Ավագ]]ը: [[Վլադիմիր Գեորգիև]]ի կարծիքով, գետի անվանումն ունի [[Իլլիրիական լեզուներ|իլլիրիական]] ծագում {{lang-x-ie|sowo-s}} և {{lang-gr|ΰει}} «անձրև է տեղում» բառերից:
 
== Պատկերասրահ ==
<gallery>
Պատկեր:Sava Bohinjka.jpg|Սավա Բոհինկա ([[Սլովենիա]])
Պատկեր:Savski mostovi Zagreb iz zraka.jpg|Սավա գետի վրայով անցնող կամուրջները Զագրեբում ([[Խորվաթիա]])
</gallery>
<gallery>
Պատկեր:Sremska Mitrovica Bridge.JPG|Սավա գետը Սրեմսկա Միտրովիցայում ([[Սերբիա]])
Պատկեր:Belgrad_Save_Donau.jpg|Սավա գետի Դանուբի մեջ թափվելու վայրը
</gallery>
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
 
== Գրականություն ==
* {{ВТ-ЭСБЕ|Сава}}
* Mala Prosvetina Enciklopedija, Третье издание (1985), Том. I (Балканский полуостров) и III (Сава); Prosveta; ISBN 86-07-00001-2
* Сава // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова.Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006.
 
{{Արտաքին հղումներ}}
 
[[Կատեգորիա:Գետեր այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Դանուբ գետի վտակներ]]
[[Կատեգորիա:Խորվաթիայի գետեր]]
[[Կատեգորիա:Սլովենիայի գետեր]]
[[Կատեգորիա:Բոսնիա և Հերցեգովինայի գետեր]]
[[Կատեգորիա:Սերբիայի գետեր]]
[[Կատեգորիա:Սահմանային գետեր]]