«Բելգիայի գերմանախոս համայնք»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 3.
[[Պատկեր:Flag_of_the_German_Community_in_Belgium.svg|մինի|200x200px|Գերմանալեզու համայնքի դրոշ]]
[[Պատկեր:Duitstalige_GemeenschapLocatie.png|մինի|200x200px|Գերմանալեզու համայնքը Բելգիայի քարտեզի վրա]]
'''Բելգիայի գերմանալեզու համայնք''' ({{Lang-de|Deutschsprachige Gemeinschaft Belgiens}}), [[Բելգիայի ամենափորքըթագավորություն|Բելգիայի Թագավորության]] ամենափոքր լեզվական համայնքը։ Բաղկացած է 9 համայնքիցմունիցիպալիտետից, որտեղ կոմպակտ բնակվում են գերմանախոս համայնքի ներկայացուցիչները։ Այդ համայնքների ընդհանուր բնակչությունը 71.300 մարդ է, որոնց մեծամասնությունը գերմանախոս է։ Ընդհանուր տարածքը՝ 854 կմ2։կմ<sup>2</sup>։
 
Գերմանալեզու համայնքը գտնվում է [[Լիեժ (նահանգ)|Լիեժ]] նահանգում և սահմանակցում է Նիդերլանդների[[Նիդերլանդներ]]ի, Գերմանիայի[[Գերմանիա]]յի և Լյուքսեմբուրգի[[Լյուքսեմբուրգ]]ի հետ։ Մայրաքաղաքը (համայնքի կառավարության և խորհրդի նստավայր) [[Էյպեն]] քաղաքն է։
 
== Պատմություն ==
Գերմանախոս համայնքի ներկայիս տարածքը մասն է, այպես կոչված, Արևելյան Կանտոնների։Կանտոնների մասն է։ Ընդհուպ մինչև 18-րդ դարը նրանք անկախ էին, բայց 1795 թվականին Ֆրանսիան այդ տարածքները բռնակցել է։1815է։ 1815 թվականի [[Վիեննայի կոնգրեսիկոնգրես]]ի որոշմամբ՝ Արևելյան Կանտոնները փոխանցվել են Պրուսիային։[[Պրուսիա]]յին։ 
 
1920 թվականին Արևելյան Կանտոնները Գերմանիան փոխանցել է Բելգիային՝ որպես փոխհատուցում Առաջին համաշխարհային պատերազմում կրած վնասների։ Հարկ է նշել, որ Արևելյան Կանտոնների կազմում է մտնում ոչ միայն գերմանախոս համայնքի ներկայիս տարածքը, այլև ֆրանսախոս բնակչությամբ շրջանները։
 
[[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմիպատերազմ]]ի արդյունքում Արևելյան Կանտոնները գրավվել են Գերմանիայի կողմից և ընդգրկվել են [[Երրորդ ՌեյխիՌայխ]]ի կազմում։ Գերմանախոս բնակչության մեծ մասը իրեն համարել է գերմանացիներ, և գերմանական զորքին դիմավորել է որպես ազատարարների։ Պատերազմից հետո կանտոնների տարածքները վերադարձվել են Բելգիային։ Երկար ժամանակ իրականացվել է կանտոնների ապագերմանականացման քաղաքականություն։ 
 
1960 թվականին լեզվային սկզբունքով ([[Բելգիայի ֆրանսախոս համայնք|Նիդերլանդախոս]], [[Բելգիայի ֆրանսախոս համայնք|Ֆրանսախոս]] և Գերմանախոս) Բելգիայի ամբողջ տարածքը բաժանվել է երեք մասի։
 
Ներկայումս համայնքի շատ բնակիչներ, հատկապես երիտասարդ սերնդից, իրեն համարում են ոչ թե գերմանացիներ, այլ բելգիացիներ։
[[Պատկեր:Karte_Deutschsprachige_Gemeinschaft.svg|մինի|Գերմանալեզու մունիցիպալիտետները նշված են բաց կանաչով։ Մալմեդին և Վեմը խառը համայնքներ են։<br>
|389x389փքս]]
 
== Լիազորություններ ==
Ինչպես Բելգիայի մյուս համայնքներում (ՖլամանդականՖլամանդախոս և ՖրանսախոսականՖրանսախոս), գերմանախոս համայնքի լիազորությունները տարածվում են միայն մշակույթի, կրթության և «անհատի հետ կապված հարցերի» վրա։ Վերջինիս են վերաբերում [[զանգվածային լրատվության միջոցներըմիջոցներ]]ը, առողջապահությունը և երիտասարդական քաղաքականությունը, ինչպես նաև որոշ սոցիալական հարցեր։ Գերմանախոս համայնքը հատուկ շրջան չունի, գտնվում է [[Վալոնիա]] նահանգիտարածաշրջանի տարածքում և, հետևաբար, շրջակա լիազորությունների համար պատասխանատու է Վալոնիայի շրջանը։
 
2005 թվականի հունվարի 1-ին Վալոնիայի շրջանի մի քանի լիազորություններ փոխանցվել են գերմանալեզու համայնքի։ Դրանց են վերաբերում․
 
* արարողակարգերի կազմակերպում,
* թաղումների և գերեզմանատների հսկողության կազմակերպում,
* համայնքի ինքը9 մունիցիպալիտետների տարածքում ոստիկանության ղեկավարում,
* համայնքի 9 մունիցիպալիտետների ֆինանսավորում,
 
== Լեզու ==
Ի տարբերություն ՖլամդանականՖլամադնական և Վալոնական համայնքների, Գերմանախոս համայնքը լիազորություններ չունի վարչությունում, կրթության և սոցիալական ծառայություններում լեզվի օգտագործման համար։ Գործնականում, համայնքի տարածքում օգտագործվում է գրեթե բացառապես գերմաներենը[[գերմաներեն]]ը (մայրենի է բնակիչների գրեթե 100%-ի համար), սակայն թույլատրվում է ֆրանսերենի[[ֆրանսերեն]]ի սահմանափակ օգտագործում վարչական գործերում։
 
Համայնքի տարածքում գործում է գերմաներենով գործող հեռուստա- և ռադիոհաղորդիչ կայան՝ Belgischer Rundfunk (BRF)։ Լույս է տեսնում գերմանալեզու ամենօրյա օրաթերթ՝ Grenz-Echo։
 
== Խորհրդարան ու կառավարություն ==
Համայնքի գլխավոր օրենսդիր մարմինը Գերմանալեզու համայնքի խորհուրդն է ({{lang-de|Rat der Deutschsprachigen Gemeinschaft (RDG)}}), որը հայտնի է որպես նաև Գերմանալեզու համայնքի խորհրդարան ({{lang-de|Parlament der Deutschsprachigen Gemeinschaft}})։ Բաղկաղած է 25 անդամից, որոնք ընտրվում են 5 տարով։ Դեկրետների կատարմամբ զբաղվում է Գերմանալեզու համայնքի կառավարությունը ({{lang-de|Regierung der Deutschsprachigen Gemeinschaft}}), որն էլ բաղկացած է վարչապետից ({{lang-de|Ministerpräsident}}) և 4 նախարարից ({{lang-de|Minister}})։  
 
== Վարչական բաժանում ==
Գերմանախոս համայնքը տեղակայված է հետևյալ 9 մունիցիպալիտետների (gemeinde) տարածքում տարածքում․
* Էյպեն
* Կելմիս
Տող 49 ⟶ 51՝
 
== Կրթություն ==
Պայմանավորված նրանով, որ գերմանալեզու համայնքում չկան համալսարաններ, այն ներառված չէ [[Բոլոնիայի գործընթացում։գործընթաց]]ում։ Ուսանողները սովորում են Վալոնիայում, Ֆլանդրիայում[[Ֆլանդրիա]]յում կամ էլ Գերմանիայում։
 
[[Կատեգորիա:Բելգիայի լեզվային համայնքներ]]